ARTIK BOZMADAN SONRA ISLAH MÜMKÜN!
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 177. Maddesinde "ıslah" hükmünün yapılma zamanı düzenlenmektedir. 22.07.2020 tarihinde HMK'nın 177. Maddesinin ikinci fıkrasına "Yargıtayın bozma kararından veya bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararından sonra dosya ilk derece mahkemesine gönderildiğinde, ilk derece mahkemesinin tahkikata ilişkin bir işlem yapması hâlinde tahkikat sona erinceye kadar da ıslah yapılabilir. Ancak bozma kararına uymakla ortaya çıkan hukuki durum ortadan kaldırılamaz." şeklinde bir hüküm eklenmiştir. Bu madde yürürlüğe girmeden önce uygulama ile ıslah hükmü netlik kazanmıştı. Bu uygulamalar ise; Yargıtay'ın bozma hükümlerinden sonra hiç bir şekilde davanın ıslah edilemeyeceği yüksek mahkeme kararlarıyla sabitti. Fakat HMK'nın 177. Maddesine eklenen 2. Fıkra ile ıslah yapılabilme şartları genişletilerek Yargıtay'ın bozma veya BAM'ın yerel mahkemenin kararlarını kaldırmasından sonra dosyanın yeniden yerel mahkemeye gönderilmesi ve yerel mahkemeninde yeniden tahkikat safhasına geçmesi şartı ile ıslah yoluna gidilebilmenin önü açılmış ve kanunlaştırılmıştır. Fakat ıslah talep eden taraf, yerel mahkemenin bozma kararına uyması ile yeni bir hukuki durum ortaya çıktığında bu talep dilekçesi hiç bir şekilde yeni hukuki durumu ortadan kaldıramayacaktır.
BAM kararlarını incelediğimizde bozma şeklinde değil de yerel mahkemenin verdiği kararda esasi bir hukuka aykırılık görüldüğü taktirde bu kararı ortadan kaldırarak yeni bir hüküm tesisi ile sonuçlandırdığını biliyoruz. Yukarıda da belirttiğimiz üzere ilgili maddede ilk derece mahkemesinin tahkikata geçme şartı ile ıslahın mümkün olduğunu kanun koyucu belirtmiştir. Malumunuz üzere BAM kararlarında yeni bir hüküm verilirken yeniden tahkikat yapılabilmektedir. Fakat maddeyi net yorumladığımızda istinaf mahkemesinin tahkikat yaparak yeni bir hüküm tesis ettiği taktirde ıslah talebinde bulunamayacağımız ortaya çıkıyor. Kanaatimce ilerleyen zamanlarda uygulama ile bu husus da netlik kazanacak, istinaf mahkemelerinde yeniden tahkikat yapıldığı taktirde ıslah talebinde bulunulabilecektir. Çünkü istinaf mahkemelerinin yeniden tahkikat yaparak dosyaların esasına girdikleri ve hüküm kurdukları sabittir. Kanun koyucu burada ıslah yapabilmeyi yeniden tahkikat şartına bağladığı için BAM'dan yerel mahkemeye gönderilmeyip yeniden tahkikat yapıldığı hususlarda ıslaha gidilebilecek durumlar olarak değerlendirilmelidir.
Av. Yusuf KARATAŞLI