BAKANLIK VE SGK'NIN EVDE YABANCI ÇALIŞTIRMADA ARADIĞI KRİTERLER

Ev hizmetlerinde yabancı uyruklu işçi çalıştırmada Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile SGK Türk vatandaşlarına göre farklı bazı kriterler aramaktadır.

Ev hizmetlerinde yabancı uyruklu personel çalıştırmak üzere Bakanlığa yapılan çalışma izni başvurularının son zamanlarda giderek artması nedeniyle, konunun istismarının önlenmesi ve izin verilen yabancıların güvenliği açısından bazı sınırlamalar bulunmaktadır.

Mazeretsiz evde yabancı çalıştırılamaz

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, her talep edene evde yabancı çalıştırma izni vermemektedir. Ancak yaşlı, hasta ve çocuk bakımı dışında konutlarda yabancı personele çalışma izni verilmemektedir.
İşverenin bakım gerektirecek hastalığının bulunduğunun sağlık raporu ile kanıtlanması zorunludur. Ciddi bakım gerektiren ağır hâller dışında erkek yabancılara konutlarda çalışma izni verilmemektedir.

Ev hizmetlerinde yabancı çalıştıracak kişilerin yaşlı, engelli veya başvuru yapabilecek durumda olmamaları hâlinde bu kişilerin birinci derece yakınları işveren olabilir. Bu durumda iş yeri kaydı birinci derece yakın olan kişinin bilgileri ve elektronik imzası ile açıldıktan sonra, başvuru yapılırken "Yabancının çalışacağı adrese" hasta/yaşlı bakımının yapılacağı adres girilmelidir. Ayrıca yüklenecek sözleşmeye ek olarak yakınlığı gösteren belge ve bakımı yapılacak kişinin nüfus cüzdanı örneği de eklenmelidir.

SGK, 30 günden az, evde yabancı çalıştırılmasını kabul etmez

SGK (5510 sayılı) Kanunu kapsamında yabancı uyruklu sigortalılar da çalıştırılabilecektir. Yabancıların Ülkemizde çalıştırılması çalışma iznine bağlı olduğundan gerçek kişi işverenler “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Sigortalı Olarak Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile müracaatlarında sigortalıların çalışma iznini de bildirgeye ekleyeceklerdir.

Ev hizmetlerinde yabancı uyruklu sigortalılar kısmi süreli çalıştırılamayacak, bunları çalıştıranlar hakkında 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalı çalıştıran işverenlere ilişkin hükümler uygulanacak olup ay içinde çalışma gün sayısı 30 gün olarak alınacaktır.

SGK uygulamasında ev hizmetlerinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranlar sadece %2 oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödemekte olduklarından, 10 gün ve üzeri ev hizmetlerinde sigortalı çalıştıranlara göre %34,5 oranında daha az prim ödemektedir.

Evde yabancı uyrukluların 30 günden az çalışması SGK tarafından kabul edilmediğinden yabancılar için en az %34,5 oranında SGK primleri gerçek kişi işverenler tarafından ödenecektir. Bu primin %20’si uzun vadeli sigorta kolları, %12,5’i genel sağlık sigortası, %2’si iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası primi olup ayrıca İşsizlik Sigortası Kanununa göre %3 oranında işsizlik sigortası primi de ödenecektir. Sigortalının ücretinden kesilecek prim oranı diğer sigortalılarda olduğu gibi %9 uzun vade sigorta kolları, %5 genel sağlık sigortası, %1 işsizlik sigortası primi olmak üzere %15’dir.

İzinsiz yabancı çalıştırmanın cezaları

Bakanlık izinsiz yabancı çalıştırılmasında aşağıdaki tabloda yer verilen idari para cezaları uygulamaktadır. Bu cezalar her takvim yılı başından geçerli olmak üzere yeniden değerleme oranında artırılmaktadır. Üstelik bu cezaların yanı sıra SGK ayrıca idari para cezası uygulanmaktadır.

SGK, izinsiz kaçak çalıştıran yabancılar için işe giriş bildirgesi, beyanname ve geçersizlik… cezalar; ayrıca ödenmeyen primler için gecikme cezası ve zammı uygulamaktadır.

İsa Karakaş