BASIN YOLUYLA KİŞİLİK HAKLARINA SALDIRI - İLGİ ÇEKİCİ HABER YAPMA
T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
2014/4-1071 E.
2016/515 K.
13.4.2016 T.
• BASININ İLGİ ÇEKİCİ VE DÜŞÜNMEYE SEVK EDİCİ BİÇİMDE HABER YAPABİLECEĞİ ( Basının Haber Kaynağını Açıklamak ve Maddi Gerçekliği Kanıtlamak Gibi Bir Yükümlülüğü Bulunmadığı - Basının Kamuoyunun İlgisini Çeken Güncel Konuları Bu Konuların Birbiri İle Bağlantılarını İlgi Çekici ve Düşünmeye Sevk Edici Biçimde Haber Yapabileceği/Evrensel İnsan Hakları Çerçevesinde Basın Yasasında Belirlenen İlkelere Uymak Zorunluluğu Bulunduğu )
• BASIN YOLUYLA KİŞİLİK HAKLARINA SALDIRI SEBEBİYLE MANEVİ TAZMİNAT DAVASI ( Sözü Edilen Soruşturmasının Ergenekon Soruşturması İle Olan Bağının İncelemeye Alındığı Biçimindeki Haberin Güncelliğini Koruyan Soruşturmalar Bağlamında Kamuoyuna Eleştirel Biçimde Aktarılmasından İbaret Olduğu - Yayının İlgi Çekici Biçimde Kamuoyuna Sunulmasından İbaret Olup Hukuka Aykırı Bir Yayından Söz Edilemeyeceği/İstemin Reddedileceği )
• DAVACININ KAMUOYUNDA ÇÜRÜK OPERASYONU OLARAK BİLİNEN OLAYDA ÇETE İLE BAĞLANTISI OLDUĞU ŞEKLİNDE HABER YAPILMASI ( Haberin Güncelliğini Koruyan Soruşturmalar Bağlamında Kamuoyuna Eleştirel Biçimde Aktarılmasından İbaret Olduğu - Yayının İlgi Çekici Biçimde Kamuoyuna Sunulmasından İbaret Olup Hukuka Aykırı Bir Yayından Söz Edilemeyeceği/Tazminat Talebinin Reddedilmesi Gerektiği )
6098/m. 58
ÖZET : Dava; basın yoluyla kişilik haklarına saldırı sebebiyle uğranılan manevi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir.
Davacının kamuoyunda çürük operasyonu olarak bilinen olayda çete ile bağlantısı olduğu şeklinde haber yapılmasının kişilik haklarına saldırı teşkil ettiği gerekçesiyle istemin kısmen kabulüne dair verilen karar verilmiştir.
Basının haber kaynağını açıklamak ve maddi gerçekliği kanıtlamak gibi bir yükümlülüğü bulunmamaktadır bu yönüyle özgürdür ancak haber yapmak basının görevidir ve bu bağlamda da evrensel insan hakları çerçevesinde basın yasasında belirlenen ilkelere uymak zorunluluğu bulunmaktadır. Basın, kamuoyunun ilgisini çeken güncel konuları, bu konuların birbiri ile bağlantılarını ilgi çekici ve düşünmeye sevk edici biçimde haber yapabilir.
Davaya konu yayında; sözü edilen soruşturmasının Ergenekon soruşturması ile olan bağının incelemeye alındığı biçimindeki haberin, güncelliğini koruyan soruşturmalar bağlamında kamuoyuna eleştirel biçimde aktarılmasından ibaret olduğu anlaşılmaktadır. Şu halde yayın, güncelliğini koruyan soruşturmalar ve bu soruşturmada adı geçen kişiler arasındaki iddia olunan bağlantıların, ilgi çekici biçimde kamuoyuna sunulmasından ibaret olup bu yönüyle hukuka aykırı bir yayından söz edilemez. İstemin tümden reddine karar verilmesi gerekir.
DAVA : Taraflar arasındaki “tazminat” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul 6. Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 25.1.2011 gün ve 2010/427 E., 2011/10 K. sayılı kararın incelenmesi ... tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 16.5.2012 gün ve 2011/6646 E., 2012/8652 K. sayılı ilamı ile;
(... Dava; basın yoluyla kişilik haklarına saldırı sebebiyle uğranılan manevi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece, davacının kamuoyunda çürük operasyonu olarak bilinen olayda çete ile bağlantısı olduğu şeklinde haber yapılmasının kişilik haklarına saldırı teşkil ettiği gerekçesiyle istemin kısmen kabulüne dair verilen karar, davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı davaya konu edilen Akşam Gazetesi'nin 30.9.2009 tarihli sayısında “Şerh Konulan Arsa Masimov'un Çıktı” üst başlığı altında ve “Kafası Rahat Etmeli” alt başlığı ile yapılan haberin gerçeğe aykırı ve hakaret içerikli olduğunu belirterek kişilik haklarına saldırı sebebiyle uğradığı manevi zararın ödetilmesini istemiştir.
Davalılar cevap olarak, Cumhuriyet Savcılığı tarafından yürütülen 2009/1684 Hazırlık numaralı soruşturma içeriğine göre haber yapıldığını, “Karargah Evleri” adıyla bilinen soruşturmanın davacı ile birlikte anıldığını, davacının “Çürük Operasyonu” olarak bilinen soruşturmada tutuklanan Albay Z. Ü.'u sahiplendiğini ... ile ... arasında çürük operasyonu sebebiyle ilişki bulunduğunu belirterek haksız ve yersiz açılan davanın reddini savunmuştur.
Dava konusu yayın bir bütün olarak incelendiğinde; “...Çürük Operasyonunda gözaltına alınan ..., ... için aracılık etmiş, ... arazideki şerhin kaldırılmasını isteyen Ç.'nın konuşması teknik takibe takılmıştı. Polis M.'un ifadesini alacak.”, “...Çete ile ... ilişkisi de aydınlanıyor ..., ile bağlantısı olduğu öne sürülen çete lideri ... Karargah Evleri soruşturmasını yürüten ... iddianameyi rahat yazması için Bodrumda tatile gönderdiği belirtiliyor...”, “T.'nin İşçi Partililerle bağlantısı ve iddianameye önem vermesi sebebiyle şebekenin Ergenekon bağı araştırılıyor...” biçiminde haber yapıldığı anlaşılmaktadır.
Basının haber kaynağını açıklamak ve maddi gerçekliği kanıtlamak gibi bir yükümlülüğü bulunmamaktadır bu yönüyle özgürdür ancak haber yapmak basının görevidir ve bu bağlamda da evrensel insan hakları çerçevesinde basın yasasında belirlenen ilkelere uymak zorunluluğu bulunmaktadır. Basın, kamuoyunun ilgisini çeken güncel konuları, bu konuların birbiri ile bağlantılarını ilgi çekici ve düşünmeye sevk edici biçimde haber yapabilir.
Davaya konu yayında; “Karargah Evleri” soruşturmasının iddianamesini rahat yazması için çete lideri ... tarafından tatile gönderildiği belirtildikten sonra Çete lideri ile İşçi Partililerin bağlantısı iddianameye önem vermesi sebebiyle Ergenekon bağı araştırılıyor biçimindeki haberin, Karargah Evleri soruşturmasını yürüten ..., çürük operasyonunda tutuklanması ile başlayan süreçte davacı ... destekleyici tutum sergilemiş olması sebebiyle olup yine davacı İşçi Partisi genel başkanının da Ergenekon soruşturması kapsamında tutuklu bulunması sebebiyle sözü edilen çürük operasyonu ve karargah evleri soruşturmasının Ergenekon soruşturması ile olan bağının incelemeye alındığı biçimindeki haberin, güncelliğini koruyan soruşturmalar bağlamında kamuoyuna eleştirel biçimde aktarılmasından ibaret olduğu anlaşılmaktadır. Şu halde yayın, güncelliğini koruyan soruşturmalar ve bu soruşturmada adı geçen kişiler arasındaki iddia olunan bağlantıların, Cumhuriyet Savcılığında yürütülen soruşturmalar ilgi gösterilmek suretiyle “...belirtiliyor...”, “...araştırılıyor...” ifadeleriyle ilgi çekici biçimde kamuoyuna sunulmasından ibaret olup bu yönüyle hukuka aykırı bir yayından söz edilemez. Şu halde istemin tümden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı biçimde kısmen kabul kararı verilmiş olması doğru değildir. Bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir...),
Gerekçesiyle oyçokluğu ile bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında bir kısım üyelerce; davaya konu yazının davacının kişilik haklarına saldırı oluşturduğu görüşü ileri sürülmüş ise de; bu görüş kurul çoğunluğu tarafından kabul edilmemiştir.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Bu nedenle, direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA, istenmesi halinde temyiz peşin harcının yatırana iadesine, 13.04.2016 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
