BELEDİYE SÜRESİ BİTEN TOPLU SÖZLEŞMEYE İSTİNADEN ÖDEME YAPABİLİR Mİ?

Sayıştay, Belediye'nin süresi biten toplu sözleşmeye istinaden yaptığı ödemeyi kamu zararı saydı.

Sayıştay 4. Dairesi, bir Belediye ile bir Sendika arasında imzalanan ve süresi biten toplu sözleşmeye dayanılarak ödenen ramazan bayramı, kurban bayramı, öğrenim ve yakacak yardımının kamu zararı oluşturduğuna hükmetti.

Olayda, .Sendikası ile Belediye arasında akdedilen ve 14.05.2016-31.12.2017 döneminde geçerli olan sözleşme süresi dolmuş, sözleşmeye konulan hükme istinaden yeni bir sözleşme imzalanmadığı halde ödemeler yapılmıştır.

Sözleşmeye, "Yeni sözleşme imzalanıncaya kadar eski sözleşme geçerlidir" hükmü konulmuştur.

Sayıştay, bu hükmün Kanuna aykırı olduğunu belirterek ödemelerinde kamu zararı olduğunu belirtmiştir.

MEMURLAR.NET AÇIKLAMASI: Bu tür olaylara sebebiyet verilmemesi açısından belediyelerle sendikalar arasında imzalanacak toplu sözleşme taslağının imzalanmadan önce Sayıştay onayına sunulması yararlı olacaktır.

Kamu İdaresi Türü: Belediyeler ve Bağlı İdareler kararı yazdır

Yılı: 2018

Dairesi: 4

Karar No: 260

İlam No: 183

Tutanak Tarihi: 27.4.2021

TOPLU SÖZLEŞME

.. sayılı Ek İlamın 1'inci maddesi ile tazminine hükmolunan konuyla ilgili olarak Temyiz Kurulu'nun .. sayılı tutanak numaralı bozma kararları üzerine 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55'inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca düzenlenen .. tarihli ek raporun 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 49'uncu maddesi gereğince görüşülmesine karar verildi.

Yargı Raporunda yer alan bilgi, belge ile eklerinin incelenmesi sonucunda;

Belediyede çalışmakta olan personele, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye 6289 sayılı Kanun ile eklenen Ek 15'inci madde hükmü uyarınca, .. Sendikası ile .. Belediyesi arasında akdedilen ve 14.05.2016-31.12.2017 döneminde geçerli olan sözleşmenin "Yürürlük ve Süre" başlıklı 10 uncu maddesinin (c) fıkrası hükmü nedeniyle yeni bir sözleşme imzalanmadığı halde 2018 yılında da "ramazan bayramı, kurban bayramı, öğrenim ve yakacak yardımı" ödemelerinin yapıldığı görülmüştür.

375 sayılı KHK'nin 6289 sayılı Kanunla eklenen Ek 15'inci maddesinde: "Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir",

4688 sayılı Kanununun 28'inci maddesinin 3'üncü fıkrasında; "Toplu sözleşme hükümleri, sözleşmenin yapıldığı tarihi takip eden iki mali yıl için geçerlidir." denilmekte,

"Mahalli İdarelerde Sözleşme İmzalanması" başlıklı 32'nci maddesinde ise; "27.6.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15'inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir. Bu sözleşme bu Kanunun uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmaz ve bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamaz.

Yapılacak sözleşme, toplu sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanır ve sözleşme süresi hiçbir şekilde izleyen mahalli idareler genel seçimi tarihini geçemez. Mahalli idareler genel seçim tarihini izleyen üç ay içerisinde de toplu sözleşme dönemiyle sınırlı olmak üzere sözleşme yapılabilir. Bu sözleşmeye dayanılarak yapılan ödemeler kazanılmış hak sayılmaz.

İlgili mahalli idarenin; vadesi geçmiş vergi, sosyal güvenlik primi ile Hazine Müsteşarlığına olan borç toplamının gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yüzde onunu aşması, ödeme süresi geçtiği halde ödenmemiş aylık ve ücret borcu bulunması veya gerçekleşen en son yıla ilişkin toplam personel giderinin, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin belediyelerde yüzde otuzunu, il özel idaresinde yüzde yirmibeşini aşması hallerinde bu madde kapsamında sözleşme yapılamaz. Sözleşmenin yapılmasından sonra bu koşulların oluşması durumunda mevcut sözleşme kendiliğinden hükümsüz kalır." hükümleri yer almaktadır.

4688 sayılı Kanunun bahsi geçen 32'nci madde hükmü uyarınca belediyelerde sosyal denge tazminatı ödenmesine ilişkin olarak yapılacak olan toplu sözleşme, sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanmak zorundadır.

Toplu sözleşmelere 4688 sayılı Kanunun amir hükümlerine aykırı hüküm konulması da ayrıca mümkün değildir.

375 sayılı KHK'nin Ek 15'inci maddesi hükmü çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine, belediye başkanının teklifi ile belediye meclisince karar verilmesi gerektiği 4688 sayılı Kanunun 32'nci maddesinde hüküm altına alınmış olup, .Belediye Meclisinin 01.06.2016 tarih ve 138 sayılı kararı ile de toplu iş sözleşmesi maddelerini belirlemek ve sözleşmeyi imzalamak üzere Belediye Başkanı .. yetkili kılınmıştır.

Anılan yetki uyarınca, ... ve ... ile Sendika ... arasında 14.05.2016 tarihinde toplu iş sözleşmesi imzalanmıştır.

Söz konusu sözleşmenin "Yürürlük ve Süre" başlıklı 10'uncu maddesinde;

a) Bu toplu iş sözleşmesi 15.06.2016 tarihinde başlar, 31.12.2017 tarihinde sona erer.

b) Yeni sözleşme görüşmelerine en erken eski sözleşmenin bitimi tarihinden 30 gün önce başlanır.

c) Yeni sözleşme imzalanıncaya kadar eski sözleşme geçerlidir." hükümlerine yer verilmiştir.

Söz konusu, toplu iş sözleşmesinin 31.12.2017 tarihinde sona ermesine rağmen mezkur sözleşmenin 10'uncu madde (c) fıkrası hükmü uyarınca ödemelere devam edildiği görülmüştür.

Oysa toplu iş sözleşmesinin 10 uncu maddesinin (c) fıkrası, 4688 sayılı Kanunun 32'inci maddesi hükmüne aykırıdır. Zira Kanunun anılan hükmü uyarınca sözleşme, toplu sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanmak zorundadır. Mezkür sözleşmenin 10'uncu maddesinde yer verilen (c) fıkrasının, 4688 sayılı Kanunun 32'inci maddesi hükmüne açıkça aykırı olmasına rağmen, toplu sözleşme süresi sona erdikten sonra da uygulanması ve sözleşme hükmüne dayanılarak sosyal denge, ramazan, kurban bayramları, yakacak ve öğrenim yardımlarının ödenmesi 4688 sayılı Kanunun amir hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

Yukarıda açıklanan gerekçelerle, ... Belediyesinde çalışmakta olan kamu personeline sosyal denge tazminatı ödenmesine ilişkin sözleşmenin uygulama süresi 31.12.2017 tarihinde bittiği halde yeni bir sözleşme yapılmayarak, 2018 yılında da eski sözleşmeye istinaden söz konusu tazminatın ödenmesine devam edilmek suretiyle kamu zararına neden olunmuştur. Bu itibarla, ayrıntısı aşağıdaki kamu zararı tablosunda gösterilen .. TL kamu zararının sorumlularına ortaklaşa ve zincirleme, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53'üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine, anılan Kanunun 55'inci maddesi uyarınca İşbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,

Oy çokluğuyla,

Karar verildi.