ÇEYİZ PARASI ALAN KIZ ÇOCUĞU, BOŞANIRSA YENİDEN YETİM MAAŞI ALABİLİR Mİ?

Çeyiz parası ve yetim aylığı vatandaşların en çok merak ettiği sosyal ödemelerin başında geliyor. Özellikle sistemin karmaşık olması bu konudaki kafalarda bir çok soru işaretlerinin oluşmasına yol açıyor. İşte bu sorulardan bir tanesi:
'Çeyiz parası aldım. Bir yıl sonra boşandım. Tekrar yetim maaşı alabilir miyim?'
Çeyiz parası alan bir kız çocuğunun yeniden yetim maaşı alabilmesi için iki yıllık sürenin dolması gerekiyor. Örneğin, evlenirken çeyiz parası alan bir kız çocuğu bir yıl sonra boşandı. Bu kişinin yeniden yetim maaşı alması için iki yıllık süreyi doldurması lazım. Ve bu sürenin dolması ile birlikte yeniden yetim maaşı bağlanır.
Bu çerçevede çeyiz parasından kimlerin yararlandığını ve ne kadar destek sağlandığını da anlatmakta fayda var. Beş başlıkta çeyiz parası hakkında merak edilenler:
ÇEYİZ PARASI NEDİR
Belki de kısaca anlatmakta fayda var. Sosyal güvenlik sisteminde 'evlenme ödeneği', anne veya babasında gelir/aylık alan kız çocuklarının evlenmeleri halinde yapılan parasal yardımı ifade etmektedir.
İKİ KRİTERİ TAŞIMAK GEREKİYOR
Peki çeyiz parasından kimler yararlanıyor? Çeyiz parasından yararlanmak için iki ana kriteri taşımak gerekiyor. Bunlardan ilkini, 'ölüm aylığı almak' oluşturuyor. İkincisini ise, ölüm aylığı alırken evlenmek gerekiyor.
Sistem aslında yetim maaşı alan kız çocuklarının, aylıklarını iki yıl daha uzatıyor. Mevcut sisteme göre, bu kapsamdaki kız çocukları evlenme halinde, iki yıllık maaşlarını peşin alıyorlar. Normal sistemde, evlenen kız çocuklarının yetim maaşları kesiliyor. Sosyal devlet olmanın gereği olarak, evlenen kız çocuklarına, iki yıl daha fazladan yetim aylığı ödenmiş oluyor.
NE KADAR ÖDEME YAPILIYOR?
Çeyiz parasının miktarını, kızların aldığı ölüm aylığı tutarı belirliyor. Alınan aylığın 24 katı ödeme yapılıyor. Bu süre içinde boşanılması halinde, iki yıldan önce yeniden ölüm aylığının bağlanması söz konusu olunmuyor. Örneğin, anne veya babasından 500 lira ölüm aylığı alan bir genç kızın evlenmesi halinde, iki yıllık tutar karşılığı olan 12 bin lira çeyiz parası olarak ödeniyor.
BAĞ-KUR'LULAR DA YARARLANABİLİYOR MU?
SSK kapsamında ölüm aylığı alan genç kızlar 1 Ekim 2008'den önce çeyiz parasını (evlenme yardımı) 506 sayılı Kanun'un ek 12. maddesindeki hükümlere göre almaktaydılar. 506 sayılı Kanun'un çeyiz parasıyla ilgili hükümlerini düzenleyen ek 12. maddesi; "Sigortalının ölümünden dolayı aylık ve gelir almakta olan hak sahibi kız çocuklarına evlenmeleri halinde bir defaya mahsus olmak üzere aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı evlenme yardımı olarak verilir. İki yıl içerisinde meydana gelen boşanma veya dul kalma halinde bu süre için tekrar aylık veya gelir ödenmez." şeklinde düzenlenmişti. Bağ-Kurlularla ilgili ise mevzuatta bir düzenleme bulunmuyordu. Ancak bu durum 2008 yılı sosyal güvenlik reformu ile düzeltildi. 1 Ekim 2008'den önce Bağ-Kurlulara ise, çeyiz parası adı altında herhangi bir sosyal güvenlik yardımı yapılmamaktaydı. Bu tarihten sonra Bağ-Kur'lulara da çeyiz parası ödenmeye başlandı.
ÇEYİZ PARASI ALMAK İÇİN NE YAPMAK GEREKİYOR?
Çeyiz parası almak için öncelikle başvuruda bulunmak gerekiyor. SGK il müdürlüklerine konuyla ilgili başvuruda bulunulması halinde ödeme yapılıyor. Ödeme beş yıl için geçerli bulunuyor. Beş yılın sonunda ise hak kayboluyor