DELİL İKAMESİ AVANSINININ DAVA ŞARTI OLARAK NİTELENDİRİLEMEYECEĞİ

T.C.

YARGITAY

6. HUKUK DAİRESİ

2015/8315 E.

2016/495 K.

27.1.2016 T.

* DELİL İKAMESİ AVANSINININ DAVA ŞARTI OLARAK NİTELENDİRİLEMEYECEĞİ (150 TL Ek Gider Avansının İkmal Edilmesi Hususunda Davacıya İki Haftalık Kesin Süre Verildiği/Gider Avansı Dava Şartı İken Delil İkamesi Avansının Dava Şartı Olarak Nitelendirilmeyeceği - Delil İkamesi Avansının Verilen Kesin Süre İçinde Yatırılmaması Üzerine Sadece Bu Sebeple Davanın Reddedilemeyeceği/Taraf Belirlenen Sürede Delil Avansı Giderini Yatırmazsa Dayandığı O Delilinden Vazgeçmiş Sayılacağının Kabulü Gerektiği)

* KİRA FARKI VE GECİKME FAİZİNİN TAHSİLİ İSTEMİ (150 TL Ek Gider Avansının İkmal Edilmesi Hususunda Davacıya İki Haftalık Kesin Süre Verildiği/Gider Avansı Dava Şartı İken Delil İkamesi Avansının Dava Şartı Olarak Nitelendirilmeyeceği - Delil İkamesi Avansının Verilen Kesin Süre İçinde Yatırılmaması Üzerine Sadece Bu Sebeple Davanın Reddedilemeyeceği)

* EK GİDER AVANSININ KESİN SÜREDE YATIRILMAMASI (Gider Avansı Dava Şartı İken Delil İkamesi Avansının Dava Şartı Olarak Nitelendirilmeyeceği/Delil İkamesi Avansının Verilen Kesin Süre İçinde Yatırılmaması Üzerine Sadece Bu Sebeple Davanın Reddedilemeyeceği - Taraf Belirlenen Sürede Delil Avansı Giderini Yatırmazsa Dayandığı O Delilinden Vazgeçmiş Sayılacağının Kabulü Gerektiği)

* DAVA ŞARTI (Kira Farkı ve Gecikme Faizinin Tahsili - Delil İkamesi Avansının Verilen Kesin Süre İçinde Yatırılmaması Üzerine Sadece Bu Sebeple Davanın Reddedilemeyeceği/Mahkemece Uyuşmazlığın Bilirkişi İncelemesi Yapılmadan Çözümlenecek Kısımları Yönünden İşin Esası İncelenerek Sonucuna Göre Karar Verileceği)

6100/m.114/g,115/2,120,448

ÖZET : Dava, kira farkı ve gecikme faizinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, ara karar ile 150 TL ek gider avansının ikmal edilmesi hususunda davacıya iki haftalık kesin süre verilmiş ise de, gider avansı dava şartı iken delil ikamesi avansı dava şartı olarak nitelendirilmeyecektir. Delil ikamesi avansının verilen kesin süre içinde yatırılmaması üzerine sadece bu sebeple dava reddedilemez. Taraf belirlenen sürede delil avansı giderini yatırmazsa dayandığı o delilinden vazgeçmiş sayılır. Bu durumda, mahkemece uyuşmazlığın bilirkişi incelemesi yapılmadan çözümlenecek kısımları yönünden işin esası incelenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından kararın bozulması gerekmiştir.

DAVA : Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarda tarih ve numarası yazılı alacak davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dava, kira farkı ve gecikme faizinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın, dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanunun 114/g maddesinde gider avansı dava şartı olarak düzenlenmiştir. Aynı kanunun 448. maddesine göre “bu kanun hükümleri, tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal uygulanır.” 450.maddesinde ise “1086 Sayılı Hukuk Usulu Muhakemeler Kanunu ek ve değişiklikler ile birlikte kaldırılmıştır.” düzenlemesi mevcuttur. Anılan düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere 6100 Sayılı HMK hükümleri tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal yürürlüğe girecektir. HMK 115/2 ve 120 maddelerinden ve 30.09.2011 tarihli resmi gazetede yayımlanan HMK gider avansı tarifesinin 1 ve 6 maddelerindeki düzenlemelerden gider avansının davanın açılması sırasında alınmasının şart olmadığı mahkemenin sonradan da bu eksikliği kesin süre vererek ikmal ettirebileceği anlaşılmaktadır. Davanın açıldığı tarihte eksik veya hiç gider alınmamış olsa bile gider avansı dava şartı olmakla hüküm verilinceye kadar ikmal ettirilebilir. Bu durum davanın her aşamasında resen gözetilmesi gerekir. Gider avansının yatırılmaması halinde dava usulden reddedilir.

Mahkemelerce gider avansı olarak nitelendirilen giderlerin gerçekte gider avansı mı yoksa delil ikame avansı olup olmadığı üzerinde durulmalıdır. Zira yukarda açıklandığı gibi gider avansı dava şartı iken delil ikamesi avansı dava şartı olarak nitelendirilmeyecektir. Delil ikamesi avansının verilen kesin süre içinde yatırılmaması dava şartı nedeni ile davanın reddini gerektirmeyecek, sadece o delile dayanan tarafça belirlenen sürede delil avansı giderini yatırmaması halinde o delilinden vazgeçmiş sayılacaktır.

Olayımıza gelince; Mahkemece, 18/09/2014 tarihli 2 celse ara kararında 150 TL ek gider avansının ikmal edilmesi hususunda davacıya iki haftalık kesin süre verilmiş ise de, yukarda açıklandığı gibi gider avansı dava şartı iken delil ikamesi avansı dava şartı olarak nitelendirilmeyecektir. Delil ikamesi avansının verilen kesin süre içinde yatırılmaması üzerine sadece bu sebeple dava reddedilemez. Taraf belirlenen sürede delil avansı giderini yatırmazsa dayandığı o delilinden vazgeçmiş sayılır. Bu durumda, mahkemece uyuşmazlığın bilirkişi incelemesi yapılmadan çözümlenecek kısımları yönünden işin esası incelenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından kararın bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan sebeplerle temyiz itirazlarının kabulüyle 6100 Sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istenmesi halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 27.01.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.