EBA TV'de kişisel verilerin korunmaması neticesinde ilgilileri bekleyen cezalar

           2020 yılı hem ülkemiz için hem de dünya ülkeleri için hiç iç açıcı bir yıl olmamıştır. Şu an için hala sürmekte olan korona virüsü salgın hastalığı tüm ülkeleri ciddi önlemler aldırma yoluna yönlendirmiştir. Çünkü bu salgın hastalıktan dolayı can kaybı katlanarak o kadar yükselmektedir ki her ülke vatandaşını koruma sorumluluğu ile en üst düzeyde hareket etmektedir.

            Ülkemizin salgın hastalığa karşı almış olduğu önlemlerden biri ise yaklaşık olarak 25 milyonun üstünde olan öğrenciyi uzaktan eğitim adı altında eğitim vermeye devam etmesidir. Bunun yanı sıra iş yerleri, firmalar ve bir çok kuruluş internet IP si üzerinden uzaktan çalışma ve eğitim vermeye başlamışlardır. Amaç her bireyin sağlığının korunması ve kamu yararı gözetilmesidir.

            6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununu çerçevesinde verilerin saklanması, depolanması, işlenmesi, imhası gibi tüm detaylar bu kanunumuz ile düzenlenmiştir. Uzaktan eğitim adı altında şifre ile bir internet bandına bağlanılıp, kişisel bilgiler bu internet ağı üzerinden kaydedilmektedir. İlgili kanunun 18. Maddesine göre veri güvenliği hususunda gerekli sorumlulukları yerine getirmemenin cezası 5.000,00 TL den başlayıp 1.000.000 TL ye kadar idari para cezası ile cezalandırılmaktadır.

            Temelinde kişisel veriler; saklanıp ve depolanıp daha sonra veriler ile ilgili bir amaç kalmadığında kanuna uygun bir şekilde bu verilerin imhası gerekmektedir. Bu gerektiği ölçüde ve en kısa süreliğine kişisel verilerin depolanması veya tutulması konuları, aslında kişisel verilerin korunması hakkının çatısını oluşturmaktadır. Bu hakkın temelinde bireyin kişisel verileri üzerinde serbestçe tasarruf edebilmesini, geçmişin engeline takılmaksızın geleceğe yönelik plan yapabilmesini, kişisel verilerin kişi aleyhine kullanılmasının engellenmesini sağlamak yatmaktadır.

            Kişisel verilerin ne olduğu ilgili kanunun 6. Maddesinde detaylı olarak belirtilmiştir. Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir. Tüm bu sayılanlar özel nitelikli kişisel veriler olup sadece ilgilinin rızası olması gerekir işlenmesi ve kullanılması için. Sağlık ve cinsel hayat dışındaki tüm kişisel veriler kanunun emrettiği amir hükümler neticesinde ilgilinin rızası aranmaksızın işlenebilir. Sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.

            Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 9. Maddesinde “Kişisel veriler, ilgili kişinin rızası olmaksızın yurt dışına aktarılamaz.” Denilerek ilgilinin rızası verilerin yurt dışına aktarılmasında tek şart olarak kabul edilmiştir.

            Tüm bu anlatılanlar neticesinde kişisel verilerin işlenmesi, kayda alınması, aktarılması, silinmesi katı kurallara bağlanmıştır. Fakat aynı zamanda veri görevlileri de bu usul ve esaslara uygun davranmak zorundadır. Veri görevlilerinin alması gereken önlemler için ise "Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenmesinde Veri Sorumlularınca Alınması Gereken Yeterli Önlemler" ile ilgili Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 31/01/2018 Tarihli ve 2018/10 Sayılı Kararı yayınlanmıştır. Bu nedenler ile uzaktan eğitim programlarının gerçekleştirilmesi neticende Kişisel Verilerin Korunması Kanununa(KVKK) aykırı hareket edenler kabahatler çerçevesinde para cezası ile cezalandırılmaktadırlar.

Türk Ceza Kanunu’nun doğrudan kişisel verilerin korunmasını ilgilendiren düzenlemeleri, madde 135 ila 140 hükümleri arasında yer almaktadır. Madde 135 hükmü, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi halinde kişiye, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verileceğini düzenlemektedir. Söz konusu hükmün ikinci fıkrası ise, hukuka aykırı olarak kaydedilen kişisel verinin kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine, ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunu, suçun nitelikli hali olarak kabul etmekte ve bu durumda verilecek hapis cezasının yarı oranında artırılacağını öngörmektedir. Takibinde madde 136 hükmü, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak bir başkasına verilmesi, yayılması veya ele geçirilmesinin iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırmakta ve son olarak madde 138 hükmü, kişisel verilerin kanunların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın yok edilmemesini suç olarak düzenleyerek, bu suçun işlenmesi halinde bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası öngörmektedir.

Kısaca özetlemek gerekirse, Türk Ceza Kanunu genel olarak kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi, ele geçirilmesi, bir başkasına verilmesi, yayılması ve yok edilmemesi eylemlerini suç olarak sıralamakta ve söz konusu verilerin kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine, ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda koruma kapsamını genişletmektedir.

            KVKK’nın 17. maddesi, oldukça geniş bir ifade kullanarak kişisel verilere ilişkin suçlar bakımından Türk Ceza Kanunu’nun 135 ila 140. maddelerine atıfta bulunmaktadır. Bununla birlikte, ilgili hükmün ikinci fıkrası daha spesifik bir düzenleme ile, kişisel verilerin KVKK hükümlerine aykırı olarak silinmemesi veya anonim hale getirilmemesi halinde Türk Ceza Kanunu’nun 138. Maddesinin uygulama bulacağını ifade etmektedir.

            Tüm bu detaylı anlatımlarımız neticesinde bir çok internet alt yapımızın yabancı ülkelere ait olduğu düşünüldüğünde uzaktan eğitim adı altında yapılan programlarda veri görevlilerinin şu süreçte çok daha profesyonel olmaları gerekmektedir. Şayet en ufak bir hata yapmaları neticelerinde görevlilerin yargılanacağı cezai müeyyideler ile kabahatler çevresinde verilecek ağır para cezaları ile karşılaşacaklardır.