GEÇERLİ ŞEKİLDE ORTAKLIK İLİŞKİSİNİN KURULMADIĞININ TESPİTİ VE VERİLEN PARANIN TAHSİLİ İSTEMİ - PAYLARIN KAYDİLEŞTİRİLMESİ

T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
2022/6089 E.
2023/1642 K.
20.3.2023 T.

GEÇERLİ ŞEKİLDE ORTAKLIK İLİŞKİSİNİN KURULMADIĞININ TESPİTİ VE VERİLEN PARANIN TAHSİLİ İSTEMİ ( 7194 SK ile 3332 SK'ye Eklenen Geçici 4. Madde Uyarınca 31/12/2014 Tarihine Kadar Pay Sahibi Sayısı Nedeniyle Payları Halka Arz Olunmuş Sayılan ve Payları Borsada İşlem Gören Anonim Ortaklıklar Tarafından Doğrudan veya Dolaylı Olarak Nominal ya da Primli Değer Üzerinden Pay veya Pay Adı Altında Satışı Yapılmış Olan Her Türlü Aracın 6362 SK'nin Kaydileştirmeye İlişkin Şartlarına Tabi Olmaksızın 6762 S. eTTK ile 6102 S. TTK Kapsamında Pay Addolunacağı )

PAYLARIN KAYDİLEŞTİRİLMESİ ( Belirtilen Ortaklıklara Yapılan Ödemelerin Pay Karşılığı Yapılmış Kabul Edileceği ve Ortaklık İlişkisi Kurulmuş Sayılacağının Düzenlendiği - Bu Payların Kaydileştirilmemiş Olmasının Ortaklık Haklarına Halel Getirmeyeceği ve Ortaklık İlişkisinin Kurulmadığının İddia Edilemeyeceği )

3332 SAYILI KANUNA EKLENEN GEÇİCİ 4. MADDE ( Belirtilen Kapsamda Kurulmuş Ortaklık İlişkileri Hakkında Geçerli Bir Ortaklık İlişkisi Bulunmadığı veya Primli Pay Satışı Yapıldığı İleri Sürülerek Sebepsiz Zenginleşme Haksız Fiil veya Sözleşmeye Aykırılık Nedenlerine Dayalı Olarak Açılan Menfi Tespit Tazminat veya Alacak Davalarında Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verileceği - Taraf İddia ve Savunmalarının Sermaye Piyasası Kanunu ve Belirtilen Yasal Düzenleme Kapsamında Değerlendirmesi Gerektiğinden Hükmün Bozulduğu )

3332/m.Geç.4

6362/m.16

7194/m.41,52

ÖZET : Uyuşmazlık, taraflar arasında geçerli ortaklık ilişkisi kurulmadığının tespiti ve bu amaçla verilen paranın iadesi istemine ilişkindir.

7194 SK m.41'de 3332 Sayılı Sermaye Piyasasının Teşviki Sermayenin Tabana Yaygınlaştırılması ve Ekonomiyi Düzenlemede Alınacak Tedbirler ile 5422 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu ve 3182 Sayılı Bankalar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna aşağıdaki geçici maddenin eklendiği belirtilmiş olup işbu geçici m.4'te "31.12.2014 tarihine kadar pay sahibi sayısı nedeniyle payları halka arz olunmuş sayılan ve payları borsada işlem gören anonim ortaklıklar tarafından doğrudan veya dolaylı olarak nominal ya da primli değer üzerinden pay veya pay adı altında satışı yapılmış olan her türlü araç, 06.12.2012 tarihli ve 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanununun kaydileştirmeye ilişkin şartlarına tabi olmaksızın 29.06.1956 tarihli ve 6762 Sayılı mülga Türk Ticaret Kanunu ile 13.1.2011 tarihli ve 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında pay addolunur, bu ortaklıklara yapılan ödemeler pay karşılığı yapılmış kabul edilir ve ortaklık ilişkisi kurulmuş sayılır. Bu payların kaydileştirilmemiş olması ortaklık haklarına halel getirmeyeceği gibi ortaklık ilişkisinin kurulmadığı da iddia edilemez. Birinci fıkra kapsamında kurulmuş olan ortaklık ilişkileri hakkında; geçerli bir ortaklık ilişkisi bulunmadığı veya primli pay satışı yapıldığı ileri sürülerek sebepsiz zenginleşme, haksız fiil, sözleşme öncesi görüşmelere aykırılık veya sözleşmeye aykırılık nedenlerine dayalı olarak açılan ve kanun yolu incelemesindekiler dahil görülmekte olan menfi tespit, tazminat veya alacak davalarında, karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilir ve yargılama gideri ile maktu vekalet ücreti ortaklık üzerinde bırakılır." hükmü düzenlenmiştir. Bu durum karşısında Mahkemece taraf iddia ve savunmalarının anılan düzenleme kapsamında değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi için kararın resen bozulmasına karar vermek gerekmiştir.

DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

KARAR : I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı şirketin yurt dışında birçok ülkede yatırılan paraların istenildiği her an geri çekilebileceği ve karşılığında yüksek oranda faiz verileceği garantisi ile müvekkilinin davalı tarafa para verdiğini; ancak ödenen paranın bir türlü geri alınamadığını ileri sürerek ödenen paranın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde; husumet, zamanaşımı ve hak düşürücü süreden davanın reddi gerektiğini, şirkete sermaye olarak verilen paranın geri istenemeyeceğini, davacının iddialarının asılsız olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. Mahkemece Verilen İlk Karar

Mahkemece 27.04.2011 tarihli ve 2010/482 E., 2011/223 K. sayılı karar ile davanın reddine karar verilmiş ve bu karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

B. Bozma Kararı

Dairemizin 25.01.2013 tarihli ve 2012/333 E., 2013/1713 K. sayılı kararıyla araştırma yapılması gerektiğine işaret edilerek Mahkeme kararı bozulmuştur.

C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar

Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla davacının verilen sürede bilirkişi masrafını yatırmadığı dolayısıyla davasını ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

IV. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalı şirketin eylemlerinin usulsüz olduğunu, dosyada bulunan delillerle davanın ispat edildiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, taraflar arasında geçerli ortaklık ilişkisi kurulmadığının tespiti ve bu amaçla verilen paranın iadesi istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1. 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 41 inci, 55. ve 60. maddeleri, 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 321. ve 336. maddeleri

2. 7194 Sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanun'larda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un (7194 Sayılı Kanun) 41. maddesi

3. Değerlendirme

7194 Sayılı Kanun'un 41. maddesinde 25.03.1987 tarihli ve 3332 Sayılı Sermaye Piyasasının Teşviki Sermayenin Tabana Yaygınlaştırılması ve Ekonomiyi Düzenlemede Alınacak Tedbirler ile 5422 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu ve 3182 Sayılı Bankalar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna aşağıdaki geçici maddenin eklendiği belirtilmiş olup işbu geçici 4. maddede ''31.12.2014 tarihine kadar pay sahibi sayısı nedeniyle payları halka arz olunmuş sayılan ve payları borsada işlem gören anonim ortaklıklar tarafından doğrudan veya dolaylı olarak nominal ya da primli değer üzerinden pay veya pay adı altında satışı yapılmış olan her türlü araç, 06.12.2012 tarihli ve 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanununun kaydileştirmeye ilişkin şartlarına tabi olmaksızın 29.06.1956 tarihli ve 6762 Sayılı mülga Türk Ticaret Kanunu ile 13.1.2011 tarihli ve 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında pay addolunur, bu ortaklıklara yapılan ödemeler pay karşılığı yapılmış kabul edilir ve ortaklık ilişkisi kurulmuş sayılır. Bu payların kaydileştirilmemiş olması ortaklık haklarına halel getirmeyeceği gibi ortaklık ilişkisinin kurulmadığı da iddia edilemez. Birinci fıkra kapsamında kurulmuş olan ortaklık ilişkileri hakkında; geçerli bir ortaklık ilişkisi bulunmadığı veya primli pay satışı yapıldığı ileri sürülerek sebepsiz zenginleşme, haksız fiil, sözleşme öncesi görüşmelere aykırılık veya sözleşmeye aykırılık nedenlerine dayalı olarak açılan ve kanun yolu incelemesindekiler dahil görülmekte olan menfi tespit, tazminat veya alacak davalarında, karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilir ve yargılama gideri ile maktu vekalet ücreti ortaklık üzerinde bırakılır.” hükmü düzenlenmiştir. Bu durum karşısında Mahkemece taraf iddia ve savunmalarının anılan düzenleme kapsamında değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi için kararın resen bozulmasına karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ : Açıklanan sebeplerle;

Mahkeme kararının resen BOZULMASINA,

Bozma sebebine göre davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,

Dosyanın mahkemesine gönderilmesine, 20.03.2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.