HACZEDİLMEZLİK ŞİKAYETİ - EMSAL TAŞINMAZ - EKSİK İNCELEME

T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

2020/8953 E.

2021/4020 K.

5.4.2021 T.

HACZEDİLMEZLİK ŞİKAYETİ ( Hükme Esas Alınan Rapor Hüküm Kurmaya Elverişli Olmayıp Mahkemece Bilirkişilerden Ek Rapor Alınarak Borçlunun Şikayete Konu Taşınmazdaki Hisse Değerinin Dava Tarihi İtibari İle Değeri ve Haline Münasip Evin Yine Dava Tarihi İtibari İle Değerinin Taşınmazın Bulunduğu Bölgedeki Diğer Taşınmazlarla Emsal Mukayesesi Yapılmak ve Aynı Vasıftaki Taşınmazların Alım-Satım Değerlerinin Tespit Edilmesi Gereği )

EMSAL TAŞINMAZ ( Haczedilmezlik - Şikayete Konu Taşınmazdaki Hisse Değerinin Dava Tarihi İtibari İle Değeri ve Haline Münasip Evin Yine Dava Tarihi İtibari İle Değerinin Taşınmazın Bulunduğu Bölgedeki Diğer Taşınmazlarla Emsal Mukayesesi Yapılmak ve Aynı Vasıftaki Taşınmazların Alım-Satım Değerlerinin Tespit Edilmek Suretiyle İİK 82/12. Maddesi Gereğince Belirlendikten Sonra Borçlunun Haline Münasip Evi Alabileceği Miktar Mahcuzun Değerinden Az İse Mahcuzun Satılarak Borçlunun Haline Münasip Ev Alması İçin Gerekli Bedelin Kendisine Ödeneceği )

EKSİK İNCELEME ( Haczedilmezlik - Taşınmazın Bulunduğu Bölgedeki Diğer Taşınmazlarla Emsal Mukayesesi Yapılması ve Aynı Vasıftaki Taşınmazların Alım-Satım Değerlerinin Belirlendikten Sonra Borçlunun Haline Münasip Evi Alabileceği Miktar Mahcuzun Değerinden Az İse Mahcuzun Satılarak Borçlunun Haline Münasip Ev Alması İçin Gerekli Bedelin Kendisine Ödenmesine Artanın Hak Sahiplerine Ödenmesine Satışın Borçlunun Haline Münasip Ev Alabileceği Miktardan Az Olmamak Üzere Yapılmasına Şayet Borçlunun Haline Münasip Evi Alabileceği Miktar Mahcuzun Değerinden Fazla İse Haczin Kaldırılmasına Karar Verilmesi Gerektiği )

2004/m.82/12

ÖZET : Hükme esas alınan rapor hüküm kurmaya elverişli olmayıp, mahkemece bilirkişilerden ek rapor alınarak, borçlunun, şikayete konu taşınmazdaki hisse değerinin dava tarihi itibari ile değeri ve haline münasip evin yine dava tarihi itibari ile değerinin, taşınmazın bulunduğu bölgedeki diğer taşınmazlarla emsal mukayesesi yapılmak ve aynı vasıftaki taşınmazların alım-satım değerleri tespit edilmek suretiyle, İİK'nun 82/12. maddesi gereğince belirlendikten sonra borçlunun haline münasip evi alabileceği miktar, mahcuzun değerinden az ise mahcuzun satılarak, borçlunun haline münasip ev alması için gerekli bedelin kendisine, artanın hak sahiplerine ödenmesine, satışın borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan az olmamak üzere yapılmasına; şayet borçlunun haline münasip evi alabileceği miktar mahcuzun değerinden fazla ise haczin kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yetersiz rapora dayalı olarak hüküm tesisi isabetsizdir.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :

KARAR : Sair temyiz itirazları yerinde değilse de;

Genel haciz yolu ile ilamsız takipte, borçlunun icra mahkemesine başvurarak meskeniyet şikayetinde bulunduğu, mahkemece şikayetin kısmen kabulüyle dava konusu taşınmazın davacının hissesine düşen kısmının 85.635,00 TL den aşağı olmamak üzere satılmasına karar verildiği, ilk derece mahkemesi kararına karşı borçlu tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, bölge adliye mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği, kararın borçlu tarafından temyiz edildiği anlaşılmıştır.

İİK'nun 82. maddesinin 1. fıkrasının 12. bendi gereğince; borçlunun "haline münasip" evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki "aile" terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İcra mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınabileceği haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise, İİK'nun 82/3. maddesine göre satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı hak sahiplerine ödenmelidir.

Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu unsurları içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez.

Somut olayda, talimatla mahallinde yapılan keşif sonrası düzenlenen bilirkişi raporunda, dava konusu taşınmazın şikayetçinin hissesine düşen değerinin 98.676,38 TL olduğu, taşınmazın şehrin en mütavazı yerinde bulunduğu, haline münasip ev değerinin ise 85.635,00 TL olarak tespit edildiği, ancak değer tespiti yapılırken taşınmazın bulunduğu bölgedeki diğer taşınmazlarla emsal mukayesesi yapılmadığı, aynı vasıftaki taşınmazların alım-satım değerlerinin araştırılmadığı gibi dava konusu taşınmazın değeri belirlenirken taşınmazın birim değerinin 771,02 TL üzerinden hesaplandığı halde, en mütevazı yer olan aynı semtte ve aynı sokakta alabileceği haline münasip ev değerinin 675 TL birim fiyat üzerinden belirlendiği anlaşılmaktadır.

O halde hükme esas alınan rapor bu haliyle hüküm kurmaya elverişli olmayıp, mahkemece bilirkişilerden ek rapor alınarak, borçlunun, şikayete konu taşınmazdaki hisse değerinin dava tarihi itibari ile değeri ve haline münasip evin yine dava tarihi itibari ile değerinin, taşınmazın bulunduğu bölgedeki diğer taşınmazlarla emsal mukayesesi yapılmak ve aynı vasıftaki taşınmazların alım-satım değerleri tespit edilmek suretiyle, İİK'nun 82/12. maddesi gereğince belirlendikten sonra borçlunun haline münasip evi alabileceği miktar, mahcuzun değerinden az ise mahcuzun satılarak, borçlunun haline münasip ev alması için gerekli bedelin kendisine, artanın hak sahiplerine ödenmesine, satışın borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan az olmamak üzere yapılmasına; şayet borçlunun haline münasip evi alabileceği miktar mahcuzun değerinden fazla ise haczin kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yetersiz rapora dayalı olarak yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ : Borçlunun temyiz isteminin kabulüyle yukarıda yazılı nedenlerle 5311 Sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 Sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi'nin 28.10.2020 tarih ve 2019/1283 E. - 2020/1558 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, ... 3. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 21/02/2019 tarih ve 2018/681 E. - 2019/254 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 05.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.