HESAP SAHİBİNİN TALİMATI OLMADAN BANKANIN HAVALE İŞLEMİ YAPMASI-HAVALE EDİLEN KİŞİNİN GERİ ÖDEMEDE ANA PARADAN SORUMLULUĞU

YARGITAY 3. HUKUK DAİRESİ

2017/1067 E.

2019/410 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın davalı ... yönünden reddine, davalı ... yönünden kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiş, duruşmalı olarak incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle; daha önceden belirlenen, 22.01.2019 tarihli duruşma günü için yapılan tebligat üzerine; temyiz eden davalı ... vekili Av.gelmedi. Temyiz eden davacı vekili Av.Ahmet Zengin ile davalı ... vekili Av. ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunan vekillerin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00'e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; dava dışı kredili müşterilerinden ...'a 24/01/2008 tarihinde 250.000 TL bedelli konut kredisi kullandırıldığını ve krediye konu davalı ...'a ait olan ... ... Mah. 42 pafta, 636 ada, 156 parsel sayılı taşınmazın satış işleminin aynı gün gerçekleştirilerek taşınmazın kaydına banka lehine ipotek konulduğunu, kredi bedeli olan 250.000 TL'nin 24/01/2008 tarihinde dava dışı ... 'ın mevduat hesabına aktarıldığını, bu tutarın 150.000 TL'lik bölümünün kredi borçlusunun talimatı ile bloke çekle taşınmazı satan davalı ...'a ödendiğini, 94.000 TL'lik kısmının ise davalı ...'ın vekili olan ... 'in talimatı gereği taşınmazın eski maliki olan diğer davalı ...'e ödendiğini, dava dışı ... tarafından 24/01/2008 tarihinde davalı ...'e yapılan 94.000 TL'lik ödemenin, kendi rıza ve bilgisi dışında yapıldığı iddası ile banka aleyhine ... 4. Tüketici Mahkemesinin 2010/811 esas sayılı dosyası ile dava ikame edildiğini, yargılama sonucunda ...'e yapılan 94.000 TL'nin faizi ile kredi müşterisi ...'a ödenmesine karar verildiğini, söz konusu kararın takibe konulması sonucu 09/04/2013 tarihinde icra müdürlüğüne toplam 172.884,50 TL olarak ödendiğini, yapılan bu ödeme
nedeniyle davalılar aleyhine ... 9. İcra Müdürlüğünün 2014/9919 sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, her iki borçlunun da itirazı üzerine takibin durduğunu ileri sürerek itirazın iptali ile takibin devamına, %20 icra inkar tazminatının davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...; davacının talebinin zamanaşımına uğradığını, davaya konu olan ... 4. Tüketici Mahkemesinin 2010/811 esas 2011/979 sayılı dosyasında taraf olmadığını,müşterisinden yazılı talimat almadan bu ödemeyi gerçekleştiren davacının ağır kusurlu olduğunu, davalının, dava konusu tazminatı ödemek zorunda kalması halinde davacı bankanın kusurlu işlemleri nedeniyle satış bedelini tazmin edememiş olacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı; ...; ... 4. Tüketici mahkemesinin 2010/811 Esas 2011/979 Karar sayılı dosyasında taraf olmadığını, davaya esas teşkil eden dairesini diğer davalıya sattığını, bu satım nedeniyle bakiye 94.000 TL alacağının kaldığını, bilahare diğer davalının daireyi 250.000 TL'ye dava dışı ... sattığını ve 150.000 TL miktarlı bloke çeki aldığını, bakiye kalan 94.000 TL'nin de talimat ile diğer davalı namına kendisine ödendiğini dolayısıyla borçlu olmadığını savunarak davanın reddini savunmuş, %20 kötüniyet tazminatının davacıdan tahsilini talep etmiştir.
Mahkemece; davalılardan ... vekilinin talimatı ile başkasının hesabındaki paranın başka bir hesaba havale edilmesi talimatının; mevzuata, uygulamaya ve mantık kurallarına aykırı olması nedeni ile davacı banka görevlilerince yerine getirilmemesi gerekirken, 94.000,00 TL davalı ...'ın hesabına havale edildiği, açıkça yerine getirilmesi mümkün olmayan talimatın, yerine getirilmesinin davacı banka açısından ağır kusur niteliğinde olduğu, bu nedenle paranın aktarılmasından dolayı davalı ...'ın sorumlu olmayacağı, söz konusu davalının sebepsiz zenginleştiğine dair bir iddianın ve ispatın bulunmadığı, davalı ... ile dava dışı ... arasında taşınmaz satışı işlemi yapıldığı, bu satıştan dolayı ...'ın kredi kullandığı, kullanılan kredinin 150.000,00 TL'lik bölümünün taşınmaz sahibi ...'a ödendiği, banka hesabında 94.000,00 TL kaldığı, bu paranın da davalılardan ... vekilinin talimatı ile davalı ...'e ödendiği, ... 4. Tüketici Mahkemesi'nin 2010/811 esas ve 2011/979 karar sayılı kesinleşen ilamına göre; davalı ...'ün davacı banka aleyhine zenginleştiği, söz konusu mahkeme ilamının icrası dolayısı ile dava dışı ...'a ... 18. İcra Müdürlüğünün 2012/1129 esas sayılı dosyası ile ödenen ana para, faiz, icra takip gideri ve vekalet ücretinden davalı ...'ın sorumlu tutulması gerektiği gerekçesi ile davalı ... yönünden davanın reddine, davalı ... yönünden ise davanın kısmen kabulü ile, ... 9 icra Müdürlüğünün 2014/9919 esas sayılı dosyasına yapılan itirazın asıl alacak yönünden iptali ile takibin asıl alacak bakımından takip talebindeki diğer kayıt ve şartlarla aynen devamına, faize yapılan itirazın iptali talebinin reddine, davalı ...'ün asıl alacak üzerinden % 20 inkar tazminatından sorumlu tutulamsına, davalıların kötü niyet tazminatı taleplerinin ayrı ayrı reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin taktirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre; davacı vekilinin ve davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2) Dava, hukuksal nitelikçe sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı alacak istemi ile başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için, borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır.
Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. TBK'nın77/1 maddesine göre; zenginleşen başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK'nın 79 ve 80'de "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında, davalı ...'ın sebepsiz zenginleşme sonucu elde ettiği miktarı iade etmekle yükümlü olduğu açıktır.
Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşme sebebiyle hükmedilecek miktar üzerinde toplanmaktadır.
Somut olayda, kesinleşen mahkeme kararı ile davacı bankanın, müşterisinin talimatına dayalı olmaksızın davalı ...'a 94.000,00 TL ödediği, söz konusu kararın dava dışı banka müşterisi tarafından takibe konulması sonucu davacı bankanın 172.884,50 TL ödeme yaptığı anlaşılmaktadır.
Davacı bankanın, davalı ...'a 94.000 TL ödediği ve davalının bu miktar üzerinden zenginleştiği anlaşıldığından, söz konusu bedel dikkate alınarak sonucu dairesinde bir karar verilmesi gerekirken davacının, dava sonucu dava dışı üçüncü şahısa takip sonucu ödediği miktar dikkate alınarak karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
3) Bozma nedenine göre, davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin ve davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nun 428 inci maddesi gereğince davalı ... yararına BOZULMASINA, üçüncü bentte açıklanan nedenle davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 2.037 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacı taraftan alınıp davalı ...'a verilmesine, 2.037 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davalı ...'dan alınarak davacı tarafa verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalı ...'e iadesine, 6100 sayılı HMK'nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/01/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.