HÜKÜMLÜNÜN TELEFONLA GÖRÜŞME GÜNÜNÜN ÇOCUKLARIYLA İLETİŞİM KURABİLECEK ŞEKİLDE BELİRLENMESİ TALEBİNİN REDDEDİLMESİ NEDENİYLE AİLE HAYATINA SAYGI HAKKININ İHLAL EDİLMESİ

Anayasa Mahkemesi İkinci Bölümü 11/3/2021 tarihinde, Y. E. (B. No: 2020/99) başvurusunda, Anayasa’nın 20. maddesinde güvence altına alınan aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.

Olaylar 

Okul çağında üç çocuğu bulanan başvurucu ve eşi aynı Ceza İnfaz Kurumunda kalmaktadır. Ceza İnfaz Kurumu İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığı (Kurul) tutuklu ve hükümlülerin telefonla görüşme haklarının hafta içi belirlenen günlerde kullandırılmasına karar vermiştir.

Adalet Bakanlığı ceza infaz kurumlarına bir yazı göndererek öğrenimlerine devam eden çocukların telefon görüşmelerinin Kurum imkânları çerçevesinde Kurul kararı ile hafta sonu olacak şekilde düzenlenebileceğini belirtilmiştir. Ceza İnfaz Kurumu Eğitim Kurulu Başkanlığı, telefon görüşmelerinin hafta içi yaptırılmasına devam edilmesine karar vermiştir.

Başvurucu, Kuruma verdiği dilekçeye cevap alamayınca İnfaz Hâkimliğine başvurarak belirlenen telefonla görüşme saatlerinde çocuklarının okulda olması nedeniyle haftalık telefonla görüşmesinin çarşamba günleri sabah belirtilen saat aralığında değil de hafta içi saat 16.00-17.00 arası ya da hafta sonu yapılacak şekilde düzenlenmesini talep etmiştir. Başvurucunun talebi, İnfaz Hâkimliğinin kararıyla reddedilmiştir. Bu karara karşı yapılan itiraz Ağır Ceza Mahkemesince reddedilmiştir.

İddialar 

Başvurucu, telefonla görüşme gününün öğrenim gören çocuklarıyla görüşmesini sağlayacak şekilde belirlenmesi talebinin reddedilmesi nedeniyle aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

Mahkemenin Değerlendirmesi

İnfaz Hâkimliğinin dayandığı Kurul kararında; Kurumda kapasitesinin üzerinde mahpus bulunduğu, personel sayısının az olduğu, bu nedenle güvenlik sorunu yaşanabileceği ifade edilmiştir. Buna karşılık hafta sonu görev yapan personelin sayısı ve görevlerine dair somut bilgilere kararda yer verilmemiş, yaşanacağı belirtilen güvenlik sorunu hakkında genel ifadeler dışında çocuğun üstün yararını da gözeten ikna edici ve objektif bir gerekçe ya da güvenlik riskine ilişkin somut bir olay ortaya konulamamıştır.

Başvurucunun hafta içi görüşme saatinin düzenlenmesi talebine karşı Kurumun sessiz kaldığı ve bu talebin neden karşılanmadığının İnfaz Hâkimliği tarafından açıklanmadığı, sadece telefon görüşmesinin hafta sonu neden yaptırılmadığına ilişkin değerlendirme yapıldığı açıktır. Başvurucuya, telefonla görüşme hakkını hafta içi yerine hafta sonunda kullanması hususunda bir olanak sunulmasının Ceza İnfaz Kurumunun güvenliğini ne şekilde tehlikeye düşüreceği yeterince izah edilmemiştir.

Mahkemeler, idari makamlar, yasama organı tarafından yapılan ve çocukları ilgilendiren bütün faaliyetlerde çocuğun üstün yararının gözetilmesi ve aile ilişkilerinin sürdürülmesini sağlayacak şekilde hareket edilmesi devletin pozitif yükümlülüklerinin gereğidir.

İdarenin uygulaması ve yargı kararları birlikte değerlendirildiğinde; çocuğun üstün yararı gözetilerek aile ilişkilerinin devamlılığını sağlayacak şekilde hareket edilmediği, başvurucunun taleplerinin neden karşılanamadığı hususunda ilgili kararlarda somut ve yeterli bir gerekçe sunulmadığı anlaşılmıştır. Olayda aile hayatına saygı hakkı bakımından devletten beklenen pozitif yükümlülükler yerine getirilmemiştir.

Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.

ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

>> Anayasa Mahkemesinin 11/3/2021 Tarihli ve 2020/99 Başvuru Numaralı Kararı