İHALENİN FESHİ İSTEMİ - HARÇ TAMAMLATTIRMA MUHTIRASI - İSTİNAFTAN VAZGEÇME

T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
2021/7701 E.
2021/9018 K. 
18.10.2021T.

İHALENİN FESHİ İSTEMİ ( Borçluya Gönderilen Muhtırada Usul ve Yasaya Göre Harçların Tamamlanması İçin Verilen Sürenin “1 Haftalık Kesin Süre” Olması Gerekirken Kesin Olmayan “1 Hafta (7 Günlük)” Sürenin Verildiği Görülmüş Olduğu - Harçların Yatırılacağı Sürenin Kesin Olarak Verilmemesi Nedeniyle Muhtıranın Yasanın Aradığı Yönteme Uygun Kabul Edilmesine Olanak Olmadığı )

HARÇ TAMAMLATTIRMA MUHTIRASI ( Harçların Yatırılacağı Sürenin Kesin Olarak Verilmemesi Nedeniyle Muhtıranın Yasanın Aradığı Yönteme Uygun Kabul Edilmesine Olanak Olmadığı - Usule Aykırı ve Geçersiz Muhtıranın Hak Kaybına Yol Açacak Şekilde Sonuç Doğurması Kabul Edilemeyeceğinden Bahsi Geçen Muhtıra Kanuna Uygun Olmadığından Gerekleri Süresi İçerisinde Yerine Getirilmemiş Olsa Dahi Buna Dayanılarak İstinaf Eden Vekilinin Hükmü İstinaf Etmekten Vazgeçmiş Sayılmasına Olanak Olmadığı )

İSTİNAFTAN VAZGEÇME ( Muhtıra Kanuna Uygun Olmadığından Gerekleri Süresi İçerisinde Yerine Getirilmemiş Olsa Dahi Buna Dayanılarak İstinaf Eden Vekilinin Hükmü İstinaf Etmekten Vazgeçmiş Sayılmasına Olanak Olmadığı - Anılan Muhtıra Geçersiz Olduğundan 6100 Sayılı HMK.'Nun 344. Maddesinde “Başvurunun Yapılmamış Sayılmasının Koşulu Olarak Düzenlenen Halin” Somut Olayda Gerçekleşmediği/İlk Derece Mahkemesinin Ek Kararı Kaldırılarak İstinaf Başvurusunun İncelenmesi Gerektiği )

6100/m. 344

ÖZET : Dava, ihalenin feshi istemine ilişkindir. Olayda, istinaf eden borçluya gönderilen muhtırada “istinaf karar harcı 54,40 TL., istinaf kanun yoluna başvurma harcı 148,60-TL.nin ....bir hafta (7 günlük) süre içerisinde uyap sistemi üzerinden veya mahkeme veznesine depo etmeniz, yatırmadığınız takdirde istinaf talebinden vazgeçmiş sayılacağınıza karar verileceği hususu ihtar olunur” ifadelerinin yer aldığı, usul ve yasaya göre harçların tamamlanması için verilen sürenin “1 haftalık kesin süre” olması gerekirken, kesin olmayan “1 hafta (7 günlük)” sürenin verildiği görülmüş olup harçların yatırılacağı sürenin kesin olarak verilmemesi nedeniyle, muhtıranın yasanın aradığı yönteme uygun kabul edilmesine olanak yoktur.

Usule aykırı ve geçersiz bu belgenin hak kaybına yol açacak şekilde sonuç doğurması da kabul edilemeyeceğinden bahsi geçen muhtıra kanuna uygun olmadığından, gerekleri süresi içerisinde yerine getirilmemiş olsa dahi, buna dayanılarak istinaf eden vekilinin hükmü istinaf etmekten vazgeçmiş sayılmasına olanak yoktur.

Açıklanan nedenlerle, anılan muhtıra geçersiz olduğundan 6100 Sayılı HMK.'nun 344. maddesinde, “başvurunun yapılmamış sayılmasının koşulu olarak düzenlenen halin” somut olayda gerçekleşmediği anlaşılmaktadır. Bölge Adliye Mahkemesince, ilk derece mahkemesinin ek kararı kaldırılarak istinaf başvurusunun incelenmesi gerekir.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :

KARAR : 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 344. maddesi gereğince istinaf dilekçesi verilirken gerekli harç ve tebliğ giderleri de dahil olmak üzere tüm giderler ödenir. Bunların hiç ödenmediği veya eksik ödenmiş olduğu sonradan anlaşılırsa kararı veren mahkeme tarafından verilecek 1 haftalık kesin süre içinde tamamlanması, aksi halde başvurudan vazgeçmiş sayılacağı hususu başvurana yazılı olarak bildirilir. Verilen kesin süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde mahkeme başvurunun yapılmamış sayılmasına karar verir.

Bu açık ifadeden de anlaşılacağı üzere hakim tarafından “istinaf harç ve giderlerinin tamamlanması için 1 haftalık kesin süre” verilmesi ve ayrıca yazılı olarak “aksi halde başvurudan vazgeçmiş sayılacağı hususu”nun bildirilmesi gerekmektedir. Şayet, bu süre, yasada belirtilen usule uyulmadan ve yazılıp altı hakimce imzalanmadan verilmişse, dolayısıyla da hakim tarafından usulünce düzenlenmiş muhtıra yoksa, geçerli bir bildirimin yapıldığından söz etmeye de olanak yoktur.

Yargıtay'ın kararlılık kazanmış uygulamasına göre, 6100 Sayılı HMK.'nun 344. (mülga 1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 434/3) maddesi çerçevesinde hakim kararı ile eksik harç ve giderlerin tamamlanması istemiyle ayrıca bir muhtıra düzenlenmeli ve bu muhtırada, yapılması gereken işlemin ne olduğu açıkça ve ilgili tarafın yanılmasına neden olmayacak biçimde gösterilmeli, buna yönelik olarak da ikmal edilecek harç ya da giderin miktarı ve yatırılma merci ve süresi ile ihtarın yerine getirilmemesinin sonuçları net biçimde açıklanmalıdır.

Nitekim yukarıda bahsi geçen hususlar Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 26.06.1968 gün ve 1968/9-483 E. - 476 K.; 01.10.1969 gün ve 1969/2-417 E.-719 K.; 19.02.1997 gün ve 1996/2-897 E.-1997/86 K.; 13.04.2005 gün ve 2005/12-237 E.-248 K.; 30.11.2005 gün ve 2005/5-634 E.-680 K.; 09.05.2007 gün ve 2007/12-178 E.-249 K.; 22.07.2009 gün ve 2009/18-348 E.- 398 K. sayılı ilamlarında açıkça vurgulanmış, daha sonra verilen kararlarda da kararlılıkla bu uygulama sürdürülmüştür. Yine, doktrinde de aynı görüş benimsenmiştir. (Baki, Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6.Bası, Cilt 5, Sayfa 4587 vd.). (Hukuk Genel Kurulu'nun 16.6.2010 tarih ve 2010/19-86 E., 2010/330 K. sayılı kararı).

Somut olayda, istinaf eden borçluya gönderilen muhtırada (yazılı bildirimde) “istinaf karar harcı 54,40 TL., istinaf kanun yoluna başvurma harcı 148,60-TL.nin ....bir hafta (7 günlük) süre içerisinde uyap sistemi üzerinden veya mahkeme veznesine depo etmeniz, yatırmadığınız takdirde istinaf talebinden vazgeçmiş sayılacağınıza karar verileceği hususu ihtar olunur” ifadelerinin yer aldığı, usul ve yasaya göre harçların tamamlanması için verilen sürenin “1 haftalık kesin süre” olması gerekirken, kesin olmayan “1 hafta (7 günlük)” sürenin verildiği görülmüştür.

Şu durumda; harçların yatırılacağı sürenin kesin olarak verilmemesi nedeniyle, muhtıranın (yazılı bildirimin) yasanın aradığı yönteme uygun kabul edilmesine olanak yoktur. Bu bakımdan hukuki sonuç doğuracak nitelikte de değildir. Öyle ise, usule aykırı ve geçersiz bu belgenin hak kaybına yol açacak şekilde sonuç doğurması da kabul edilemez.

Dolayısıyla bahsi geçen muhtıra (yazılı bildirim) anılan Kanun hükmüne uygun olmadığından, gerekleri süresi içerisinde yerine getirilmemiş olsa dahi, buna dayanılarak istinaf eden vekilinin hükmü istinaf etmekten vazgeçmiş sayılmasına olanak yoktur.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin İkinci Dairesi tarafından verilen 14.10.2008 tarihli Mesutoğlu/Türkiye davasına ilişkin kararda; yargı mercilerinin usul kurallarını çok sıkı uygulaması ve dar yorumlaması nedeniyle kişilerin, uyuşmazlığın esasının incelenmesinden mahrum bırakılması, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (A.İ.H.S.) 6/1. maddesinin ihlali olarak kabul edilmiştir. Bir iç hukuk kuralı haline gelen A.İ.H.S. ve buna dayanılarak verilen bu karar da göz önüne alındığında, hak kaybının önüne geçilecek şekilde değerlendirme yapılması olayın özelliğine daha uygun düşmektedir (Hukuk Genel Kurulu'nun 22.07.2009 gün ve 2009/18-348 E.- 398 K. sayılı ilamı).

Açıklanan bu durum karşısında anılan (tebligat) muhtıra geçersiz olduğundan 6100 Sayılı HMK.'nun 344. maddesinde, “başvurunun yapılmamış sayılmasının koşulu olarak düzenlenen halin” somut olayda gerçekleşmediği anlaşılmaktadır.

O halde; Bölge Adliye Mahkemesince, ilk derece mahkemesinin 01/02/2021 tarihli ek kararı kaldırılarak istinaf başvurusunun incelenmesi gerekirken, kesin süre içerisinde gerekli harçlar yatırılmadığından ilk derece mahkemesinin istinaf talebinin reddine dair ek kararının yerinde olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi isabetsizdir.

SONUÇ : Şikayetçinin temyiz isteminin kabulü ile, ... Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi'nin 21/04/2021 tarihli, 2021/699 E. - 2021/904 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 Sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 Sayılı HMK'nun 373/2. maddesi uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 18.10.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.