İHALENİN FESHİ İSTEMİ - İHALENİN İLAN EDİLEN SAATTEN ÖNCE SONLANDIRILMASI - İHALE BEDELİNİN YENİDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
2023/329 E.
2023/1334 K.
2.3.2023 T.

İHALENİN FESHİ İSTEMİ ( Taşınmaz İhalesinin Satış İlanında Artırmanın Saat 14.30'da Başlayıp 14.35'te Biteceği İlan Edildiği Halde Saat 14:28'de İhaleye Başlandığı/Buna Karşılık İlan Edilen Bitiş Saatinden Önce 14:34'de İhalenin Bitirildiği İhale Tutanağından Anlaşıldığı - Satış İlanı ve Şartnamede İlan Edilen Saatten Önce İhalenin Sonlandırılmasının Başlı Başına İhalenin Feshi Sebebi Olduğu Gibi Bu Kurala Uyulmaması İhaleye Olan Talebi Etkileyen Unsurlardan Olduğundan Mahkemece Re'sen Nazara Alınması Gerektiği )

İHALENİN İLAN EDİLEN SAATTEN ÖNCE SONLANDIRILMASI ( Satış İlanı ve Şartnamede İlan Edilen Saatten Önce İhalenin Sonlandırılmasının Başlı Başına İhalenin Feshi Sebebi Olduğu/Taşınmazın Muhammen Bedelin Üzerinde İhale Edilmiş Olmasının Re'sen Gözetilen Bu Durumun Dikkate Alınmasını Ortadan Kaldırmayacağı - İlk Derece Mahkemesince Taşınmaz Yönünden Şikayetin Kabulüyle İhalenin Feshine Karar Verilmesi Gerektiği )

İHALE BEDELİNİN YENİDEN DEĞERLENDİRİLMESİ ( Diğer Taşınmazlar Yönünden İhalenin Feshi İsteminin Reddine Karar Verilmiş Olması İsabetli ise de Bu Taşınmazlar Yönüyle Şikayetçi Aleyhine İhale Bedelinin %10'u Oranında Para Cezasına Hükmedildiği Görülmekle İİK'nın 134/5-3 Maddesi Gereğince Fesih Gerekçeleri ve Fesih İsteyenin Sıfatı Göz önünde Bulundurularak Yeniden Değerlendirme Yapılması Gerektiği )

2004/m.8,114,134

ÖZET : Dava, ihalenin feshi istemine ilişkindir.

Taşınmaz ihalesinin satış ilanında, artırmanın saat 14.30'da başlayıp 14.35'te biteceği ilan edildiği halde saat 14:28'de ihaleye başlandığı, buna karşılık ilan edilen bitiş saatinden önce 14:34'de ihalenin bitirildiği ihale tutanağından anlaşılmaktadır. Satış ilanı ve şartnamede ilan edilen saatten önce ihalenin sonlandırılması, başlı başına ihalenin feshi sebebi olduğu gibi, bu kurala uyulmaması ihaleye olan talebi etkileyen unsurlardan olduğundan, mahkemece re'sen nazara alınması gerekir.

Taşınmazın muhammen bedelin üzerinde ihale edilmiş olması da re'sen gözetilen bu durumun dikkate alınmasını ortadan kaldırmaz. İlk Derece Mahkemesince, taşınmaz yönünden şikayetin kabulüyle ihalenin feshine karar verilmesi gerekmektedir. Diğer taşınmazlar yönünden ihalenin feshi isteminin reddine karar verilmiş olması isabetli ise de bu taşınmazlar yönüyle şikayetçi aleyhine ihale bedelinin %10'u oranında para cezasına hükmedildiği görülmekle İİK'nın 134/5-3 maddesi gereğince fesih gerekçeleri ve fesih isteyenin sıfatı göz önünde bulundurularak yeniden değerlendirme yapılması gerekmektedir.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi hissedar tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

Şikayetçinin diğer fesih nedenleri ile birlikte 190 ada 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden artırma tutanağında ihalenin başlama ve bitiş saatine uyulmadığını, ihalenin erken bitirildiğini ileri sürerek ihalenin feshi istemi ile icra mahkemesine başvurduğu, İlk Derece Mahkemesince; şikayete konu tüm taşınmazlar yönünden istemin reddine, şikayetçi aleyhine %10 oranında para cezasına hükmedilmesine karar verildiği, şikayetçi tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince; istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmektedir.

İİK.'nun 114.maddesinde; satış hazırlığı sırasında, icra müdürlüğünce düzenlenecek satış ilanında, satışın yapılacağı yer, gün ve saatin açıkça belirtilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Bu kural, ihalenin düzenli yapılmasını, alıcıların katılacakları saatin önceden tespit edilmesini ve satışın tarafların menfaatine uygun şekilde yapılmasını sağlamaya yöneliktir. Buna göre ihalenin de, ilan edilen günde ve saatlerde başlayıp bitirilmesi gereklidir. Ancak, artırmanın devam etmesi halinde, ihale saatinin belirlenen saatten sonraya taşması durumu, bu kuralın tarafların menfaatine uygun gelen istisnasıdır. İcra ve İflas Kanunu Yönetmeliği'nin 49. maddesine göre ihale tutanağına ihaleye başlama saati, ihalenin bitiş saati ve ihale tarihinin yazılması zorunludur. Diğer yandan ihaleye satış ilanında belirtilen saatten önce başlanması ve belirtilen saatten önce bitirilmesi ise katılımı olumsuz etkileyip borçlu yararına aykırı olduğundan fesih sebebidir.

Öte yandan İİK.nun 8. maddesine göre; "İcra ve iflas daireleri yaptıkları muamelelerle kendilerine vaki talep ve beyanlar hakkında bir tutanak yaparlar. Sözlü itirazlar ile talep ve beyanların altları ilgililer ve icra memuru veya muavini veya katibi tarafından imzalanır. İcra ve iflas dairelerince verilen kararlar gerekçeli olarak tutanaklara yazılır. İlgililer bu tutanakları görebilir ve bunların örneğini alabilir. İcra ve iflas dairelerinin tutanakları, hilafı sabit oluncaya kadar muteberdir." hükmü düzenlenmiştir.

Somut olayda, 04/05/2021 tarihinde gerçekleşen 190 ada 2 parsel sayılı taşınmaz ihalesinin satış ilanında, artırmanın saat 14.30'da başlayıp 14.35'te biteceği ilan edildiği halde saat 14:28'de ihaleye başlandığı, buna karşılık ilan edilen bitiş saatinden önce 14:34‘de ihalenin bitirildiği ihale tutanağından anlaşılmaktadır.

Satış ilanı ve şartnamede ilan edilen saatten önce ihalenin sonlandırılması, başlı başına ihalenin feshi sebebi olduğu gibi, bu kurala uyulmaması ihaleye olan talebi etkileyen unsurlardan olduğundan, mahkemece re'sen nazara alınması gerekir.

Taşınmazın muhammen bedelin üzerinde ihale edilmiş olması da re'sen gözetilen bu durumun dikkate alınmasını ortadan kaldırmaz. (Dairemizin aynı yönde 2022/9061Esas-9856K sayılı kararı)

O halde İlk Derece Mahkemesince, yukarıda yazılı nedenlerle 190 ada 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden şikayetin kabulüyle ihalenin feshine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi ve Bölge Adliye Mahkemesince de istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.

Diğer taraftan, 190 ada 2 parsel dışındaki taşınmazlar yönünden ihalenin feshi isteminin reddine karar verilmiş olması isabetli ise de; bu taşınmazlar yönüyle şikayetçi aleyhine ihale bedelinin %10'u oranında para cezasına hükmedildiği görülmekle, 7343 Sayılı Kanun'la değişik İİK'nın 134/5-3 maddesi gereğince fesih gerekçeleri ve fesih isteyenin sıfatı gözönünde bulundurularak yeniden değerlendirme yapılması gerektiği anlaşılmıştır.

SONUÇ : Şikayetçinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü, yukarıda yazılı nedenlerle 5311 Sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 Sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, istinaf talebinin esastan reddine ilişkin ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 06/07/2022 tarih ve 2022/1988 E. - 2022/2491 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 21.02.2022 tarih 2021/365 E. - 2022/157 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 02.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.