İTİRAZIN İPTALİ İSTEMİ - ELEKTRİK ABONELİĞİNİN SONLANDIRILMASI - BORCUN HESAPLANMASI
T.C.
İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
2021/676 E.
2021/3452 K.
22.12.2021 T.
İTİRAZIN İPTALİ İSTEMİ ( Davalı Dava Konusu Yeri Tahliyesinden Sonra Bu Yerde Başkalarının Bulunduğunu İleri Sürmüş ise de Adına Kayıtlı Aboneliği Sonlandırmadığı Açık Olduğundan Davalıların Bu Yerdeki Elektrik Kullanımından Fiili Kullanıcı ile Birlikte Sorumlu Olduğu - Diğer Yandan Davacının Elektrik Tüketim Bedeline Esas Faturaların Uzun Bir Süre Ödenmemesi Nedeniyle Yönetmelik Gereği Elektriği Kesmesi Gerekirken Emredici Hükme Aykırı Davranarak Elektriği Kesmemesinin Davacı Açısından Müterafik Kusur Teşkil Ettiğinin Gözetilmesi Gerektiği )
ELEKTRİK ABONELİĞİNİN SONLANDIRILMASI ( Taraflar Arasındaki Abonelik Sözleşmesinin Sonlandırıldığının Anlaşıldığı/Davalı Tarafça Aboneliğin Belirtilen Tarihten Önce Sonlandırıldığına İlişkin Belge Sunulmadığı Sadece Dilekçe Örneği Sunulduğu - Mahkemece Bu Dilekçe Üzerine Aboneliğin Sonlandığı Tarihten Önce Ne Gibi Bir İşlem Yapıldığının Araştırılmadığı Bilirkişi Tarafından da Değerlendirilmediği/Mahkemece Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin İlgili Maddesi ve Abonelik Sözleşmesi Uyarınca Elektriğin Kesilmesi Gereken Tarihin Belirlenmesi Gerektiği )
BORCUN HESAPLANMASI ( Mahkemece Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin İlgili Maddesi ve Abonelik Sözleşmesi Uyarınca Elektriğin Kesilmesi Gereken Tarihin Belirlenmesi Elektriğin Kesilmesi Gereken Tarihten Önceki Tüketim Yönünden Faiz Dahil Borcun Hesaplanması Bu Tarihten Sonraki Dönem İçinse Davacının Elektriği Kesmemesinin Müterafik Kusur Teşkil Edeceği Bunun Ancak Davalılar İçin Gecikme Zammından İndirim Sağlayacağı ve Bu İndirimin de En Fazla Yasal Faize Kadar Olacağı Gözetilerek Davacının İsteyebileceği Gerçek Alacak Miktarının Tespiti Gerektiği )
BİLİRKİŞİ RAPORU ( Ödenmeyen Borçlar Nedeniyle Enerjinin Kesilip Kesilmediğinin Abone Dosyası İncelenerek Belirlenmesi Davacı Kurumun Davalılardan İsteyebileceği Gerçek Alacak Miktarının Belirlenmesi Noktasında Elektrik Tarifeleri ve Tüketim Konusunda Uzman Elektrik Mühendisi Bilirkişiden Rapor Alınarak Sonuca Göre Karar Verilmesi Gerekirken Yetersiz Bilirkişi Raporu Benimsenerek Eksik İnceleme ve Yanılgılı Değerlendirme ile Hüküm Tesisinin Doğru Görülmediği )
2004/m.67
ÖZET : Dava, ödenmeyen elektrik faturalarına dayalı başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Davalı dava konusu yeri tahliyesinden sonrası bu yerde başkalarının bulunduğu ileri sürmüş ise de adına kayıtlı aboneliği sonlandırmadığı açık olduğundan, davalıların bu yerdeki elektrik kullanımından fiili kullanıcı ile birlikte sorumlu olduğu kabul edilmelidir. Diğer yandan davacının elektrik tüketim bedeline esas faturalar uzun bir süre ödenmemesi nedeniyle yönetmelik gereği elektriği kesmesi gerekirken, emredici hükme aykırı davranarak elektriği kesmemesi davacı açısından müterafik kusur teşkil etmektedir. Ancak bu kusur, tüketilen enerji bedelinin aslından davalıların sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Olsa olsa abonenin normal tüketim bedeli dışında, gecikme zammından en fazla yasal faize kadar indirim gerektirir. Somut olayda, cevabi yazı ve eklerine göre taraflar arasında 17.03.2003 tarihinde abonelik sözleşmesinin imzalandığı, sözleşmenin 02.05.2014 tarihinde sonlandırıldığı anlaşılmaktadır. Davalı tarafça aboneliğin bu tarihten önce sonlandırıldığına ilişkin belge sunulmamış, 28.01.2014 tarihli dilekçe örneği sunulmuştur. Mahkemece bu dilekçe üzerine 02.05.2014 tarihinden önce ne gibi bir işlem yapıldığı araştırılmamış, bilirkişi tarafından da değerlendirilmemiştir. Mahkemece; yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular çerçevesinde, öncelikle Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin ilgili maddesi ve abonelik sözleşmesi uyarınca elektriğin kesilmesi gereken tarihin belirlenmesi, elektriğin kesilmesi gereken tarihten önceki tüketim yönünden faiz dahil borcun tamamının hesap edilmesi, bu tarihten sonraki dönem için ise, davacının elektriği kesmemesinin müterafik kusur teşkil edeceği ve bunun da ancak davalılar için gecikme zammından indirim sağlayacağı bu indirimin de en fazla yasal faize kadar olacağı gözetilerek, davacının kurumun davalılardan isteyebileceği gerçek alacak miktarının belirlenmesi gereklidir. Ödenmeyen borçlar nedeniyle enerjinin kesilip kesilmediğinin abone dosyası incelenerek belirlenmesi, davacı kurumun davalılardan isteyebileceği gerçek alacak miktarının duraksamasız belirlenmesi noktasında, elektrik tarifeleri ve tüketim konusunda uzman elektrik mühendisi bilirkişiden tarafların ve mahkemenin denetimine elverişli rapor alınarak, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporu benimsenerek, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
DAVA : Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle, dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda; gereği düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı aleyhine ... numaralı tesisata ait elektrik tüketim borcundan dolayı İstanbul ... İcra Müdürlüğü ... E. Sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalı borçlunun itiraz ederek takibi durduğunu, taraflar arasında imzalanan sözleşmeye bağlı olarak tahakkuk eden faturalara ait, 83.66183 TL ödenmemiş fatura borcu bulunduğunu, icra takibinin işbu ödenmemiş faturalardan ötürü başlatıldığını, haksız itirazı sonucu alacağın %20'sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalının borcunun bulunmadığını, davacı şirketin 2013 yılından bu yana davalıya sürekli icra takibi açtığını, dava konusu adres olan ... mah. ... Cad. No: ... Büyükçekmece adresinde faaliyet göstermekte iken 30/04/2005 tarihinde sonlandırdığını, 01/06/2010 tarihinden itibaren işbu adreste ... isimli şahsın olduğunu ve ... işini sürdürdüğünü, bun adari vergi levhasının olduğunu, vergi levhası kira sözleşmesi vergi dairesi tarafından tutulan tutanak işe başlama/bırakma bildirimi ve 07/06/2005 tarihinde Büyükçekmece Vergi Dairesine verilmiş dilekçe suretlerinin incelenmesi gerektiğini, davalının şuan ... Mah. ... Cad. ... Sok. ... Apt. ... Kat ... Büyükçekmece olduğunu, her ne kadar elektrik abonelik davalının üzerinde gözükse de müteaddit kez işletme müdürlükleri ile aboneliğin iptali için görüşüldüğünü, aboneliğin iptal edilmediğini, 28/01/2014 tarihinde ... evrak numara ile ...'a başvuru yapıldığını lakin akıbetinin ne olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi tarafından; "Elektrik Mühendisi Bilirkişi ...'nın 06/02/2020 tarihli Bilirkişi kök Raporu ile 23/08/2020 tarihli Bilirkişi ek raporunda özetle "...İstanbul ...İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı takip talebine itiraz sonucu açılan bu davada ... numaralı aboneye ait 23 adet faturaya konu enerjinin dosyada bulunan deliller neticesinde dava dışı 3.şahıs ...'ın usulsüz olarak elektriği kullandığı, 08/2011 - 09/2013 fatura dönemleri arasında geçen 2 yıllık süreçte dosya muhteviyatında herhangi bir sayaç mühürleme ve kaçak elektrik tutanağı tutulduğuna dair bilgiye rastlanılmadığı..." yönünde kanaat bildirilmiş, işbu bilirkişi raporu dosya içeriğine toplanan delillere uygun ve karar vermeye elverişli bulunduğu" gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Karara karşı davacı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Davacı vekili istinaf başvurusunda özetle; bilirkişinin davalı yerine fiili kullanıcı olarak başkası gözüküyor iddiası ile davalının borçtan sorumlu olmayacağına ilişkin tespiti hem hakkaniyete hem de usul ve yasaya aykırı olduğunu, abonelik sözleşmesi iptal edilmediği sürece, kim tarafından kullanılırsa kullanılsın tüketilen elektrik bedelinden idareye karşı abone olarak sorumlu olduğunu, olayda abonelik sözleşmesinin davalıya ait olduğu yönünde çekişme olmadığını, davalı tarafça aboneliğin borçsuz olarak iptal edildiğine ilişkin belgelerin sunulmadığını, bilirkişi raporunda ayrıca zamanında ödenmeyen faturalardan dolayı dava konusu tesisatın elektriğini kesmemesi nedeniyle müvekkili şirketin kusurlu olduğunu iddia ettiğini, enerjinin kesilmemesinin müterafik kusur olarak nitelendirilmesine dair verilen mahkemenin kararı herhangi bir kanun hükmüne ya da bilimsel literatüre atıfta bulunmadığını, müvekkili şirket tarafından ödenmeyen borçlar nedeniyle 09.07.2011 tarihinde tesisatın enerjisinin kesilmesi için kesme ihbarı bırakıldığını, 25.06.2014 tarihinde ihbar çıkartıldığını, 15.12.2014 tarihinde kesme çıkartıldığını, 30.12.2011, 30.06.2012, 03.11.2012, 06.05.2013, 02.05.2014, 12.12.2014 ve 14.03.2015 tarihinde ie tesisatın enerjisi kesildiğini, kesmeye ilişkin sistem kayıtlarının dosyaya sunduğu halde itirazlarını değerlendirilmediğini, kararın gerekçesiz olduğunu, delillerinin toplanmadığını, yargılama aşamalarına uyulmadan, usulüne uygun olarak sözlü yargılama yapılmadan yazılı şekilde karar verildiğini ileri sürmüştür.
Dava, ödenmeyen elektrik faturalarına dayalı başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Konuya ilişkin Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'nin 2015/9848 E., 2016/5289 K. numaralı kararında "Elektrik abonelik sözleşmesini imzalayan ve aboneliği devam eden abone, tesisatta kullanılan elektrik bakımından elektrik dağıtım şirketine karşı sözleşme gereği sorumlu olduğu gibi, elektrik sayacının muhafazası konusunda da sorumluluğu devam eder. Buna göre, fiili kullanıcıya karşı rücu hakkı mevcut olan abonenin sözleşmesi iptal edilmediği sürece, fiili kullanıcı ile beraber elektrik dağıtım şirketine karşı kaçak elektrik kullanımı ve normal kullanım bedelinden dolayı müteselsil sorumluluğunun devam edeceği kuşkusuzdur. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun ve Dairemizin istikrar kazanmış uygulamasına göre abonelik iptal ettirilmedikçe o abonelik üzerinden tüketilen su, elektrik ve doğalgaz bedelinden fiili kullanıcı ile birlikte abone de müteselsilen sorumludur. Nitekim, aynı ilkeler HGK 27.04.2011 tarih ve 2011/19-104 E.-239 K.sayılı kararında da benimsenmiştir." hususları vurgulanmıştır. Bu nedenle davalı dava konusu yeri tahliyesinden sonrası bu yerde başkalarının bulunduğu ileri sürmüş ise de adına kayıtlı aboneliği sonlandırmadığı açık olduğundan, davalıların bu yerdeki elektrik kullanımından fiili kullanıcı ile birlikte sorumlu olduğu kabul edilmelidir. Diğer yandan davacının elektrik tüketim bedeline esas faturalar uzun bir süre ödenmemesi nedeniyle yönetmelik gereği elektriği kesmesi gerekirken, emredici hükme aykırı davranarak elektriği kesmemesi davacı açısından müterafik kusur teşkil etmektedir. Ancak bu kusur, tüketilen enerji bedelinin aslından davalıların sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Olsa olsa abonenin normal tüketim bedeli dışında, gecikme zammından en fazla yasal faize kadar indirim gerektirir. Somut olayda, ... tarafından gönderilen 05.08.2020 tarihli cevabi yazı ve eklerine göre taraflar arasında 17.03.2003 tarihinde abonelik sözleşmesinin imzalandığı, sözleşmenin 02.05.2014 tarihinde sonlandırıldığı anlaşılmaktadır.Davalı tarafça aboneliğin bu tarihten önce sonlandırıldığına ilişkin belge sunulmamış, 28.01.2014 tarihli dilekçe örneği sunulmuştur. Mahkemece bu dilekçe üzerine 02.05.2014 tarihinden önce ne gibi bir işlem yapıldığı araştırılmamış, bilirkişi tarafından da değerlendirilmemiştir.
Mahkemece; yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular çerçevesinde, öncelikle Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin ilgili maddesi ve abonelik sözleşmesi uyarınca elektriğin kesilmesi gereken tarihin belirlenmesi, elektriğin kesilmesi gereken tarihten önceki tüketim yönünden faiz dahil borcun tamamının hesap edilmesi, bu tarihten sonraki dönem için ise, davacının elektriği kesmemesinin müterafik kusur teşkil edeceği ve bunun da ancak davalılar için gecikme zammından indirim sağlayacağı (abonelik sözleşmesinde gecikme zammının alınacağına dair hüküm var ise), bu indirimin de en fazla yasal faize kadar olacağı gözetilerek, davacının kurumun davalılardan isteyebileceği gerçek alacak miktarının belirlenmesi gereklidir. Hal böyle olunca, mahkemece; yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular çerçevesinde, öncelikle Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin ilgili maddesi ve abonelik sözleşmesi uyarınca elektriğin kesilmesi gereken tarihin belirlenmesi, elektriğin kesilmesi gereken tarihten önceki tüketim yönünden faiz dahil borcun tamamının hesap edilmesi, bu tarihten sonraki dönem için ise, davacının elektriği kesmemesinin müterafik kusur teşkil edeceği ve bunun da ancak davalılar için gecikme zammından indirim sağlayacağı (abonelik sözleşmesinde gecikme zammının alınacağına dair hüküm var ise), bu indirimin de en fazla yasal faize kadar olacağı gözetilerek, ödenmeyen borçlar nedeniyle enerjinin kesilip kesilmediğinin abone dosyası incelenerek belirlenmesi, davacı kurumun davalılardan isteyebileceği gerçek alacak miktarının duraksamasız belirlenmesi noktasında, elektrik tarifeleri ve tüketim konusunda uzman elektrik mühendisi bilirkişiden tarafların ve mahkemenin denetimine elverişli rapor alınarak, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporu benimsenerek, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, HMK 353/1-a-6 md gereğince tespit edilen eksiklikler yeniden yargılama gerektirdiğinden dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacının istinaf başvurusunun KABULÜ ile, kararın, HMK 353/1-a-6 maddesi uyarınca kaldırılmasıyla, yukarıda izah edilen şekilde, yeniden yargılama yapılıp bir karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine geri gönderilmesine,
Peşin alınan istinaf karar harcının istinaf edene isteği halinde iadesine,
İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa karar kesin olmakla istinaf edene ilk derece mahkemesince iadesine,
Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda HMK 353/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 22.12.2021
