KIDEM TAZMİNATI DAVALARI (YARGITAY KARARLARI)

1-“-…işinden ayrıldıktan 14 ay sonra askere giden bir işçinin feshini, muvazzaf askerlik nedenine dayanmadığını kabul etmiştir”. (9 HD 17.02.1986 t., 1986/71 e., 1986/1686 k.)

2-“-…işçi, fesihten 7 ay sonra askere alınmıştır”. (9 HD 17.02.1986 gün, 1986/71 e., 1986/1686k.)

3-“-…veya işçi, 4,5 ay sonra askere gitmiştir. bu durumda kıdem tazminatına hak kazanabilir”. (9 HD 12.12.1984 t., 1984/9719 e., 1984/11051 k.)

4-“-…askerlik süresinin borçlanılması halinde, bu sürenin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması, kamu kurumu işyerinden, “emeklilik” sureti ile fesihte söz konusu olur”. (9 HD 11.04.2006 t., 2005/23005 e., 2006/9573 k.)

5-”-…askerlik sebebi ile fesih halinde, kıdem tazminatına hak kazanılır. İşverenin, askerlik sonrası işe alma zorunluluğu yoktur”. (9 HD 28.03.2001 t., 2001/1469 e., 2001/5058)

6-“-…emeklilik sebebi ile fesihte, emekliliğe dair yasal koşulların gerçekleşmesi şarttır”. (9 HD 01.06.2005 t., 2004/28663 e., 2005/20086 k.)

7-“-…işçinin, emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığına hak kazandığına dair tahsis yazısının işverene tebliği şarttır. Bu bildirim tarihi, tazminatın faiz başlangıcı olarak kabul edilmektedir”. (9 HD 30.04.2009 t., 2007/41392 e., 2009/12134 k.)

8-İşçi, sigortalılık süresini, prim ödeme gün sayısını tamamlamıştır. Yaş koşulu sebebi ile emeklilik hakkını kazanamamıştır. Yaş koşulunu tamamlamamış işçi, 14/5. bende göre ayrılabilir, kıdem tazminatına hak kazanabilir. Ancak işçi bu durumu, işverene bildirmelidir. işçi, yaş koşulu nedeni ile iş sözleşmesini fesih eder ve emekliliğini istediği halde, 1 gün sonra başka bir işverene ait işyerinde çalışırsa, fesih 14/5. bende uygun değildir. Bu durum, hakkın kötüye kullanılması niteliğindedir. (9 HD 04.04.2006 t., 2006/2716 e., 2006/8547 k.) 

9-“-…kadın işçinin, yasanın tanıdığı fesih hakkını kullanması halinde, kıdem tazminatını talep hakkı doğar. Feshin işverence kabul edilmesi gerekmez”. (9 HD 18.10.2005 t., 2005/4762 e., 2005/33799 k.)

10-“-…işyerinden, kıdem tazminatı alabilmek için, eşinden boşanan ve kısa süre sonra yeniden aynı kişi ile evlenen kadın işçinin, bu davranışı kanuna karşı hile sayılır”. (9 HD18.09.1989 gün, 1989/6776 e., 1989/6979 k.)

11-“-…en yüksek banka mevduat faizi oranı, feshi izleyen 1 yıl için geçerlidir. Takip eden her yıl için, faiz oranları belirlenmeli ve değişen faiz oranlarına göre hesaplama yapılmalıdır”. (9 HD 14.10.2008 t., 2007/29309 e., 2008/27229 k.)

12-Faizin başlangıcı, fesih tarihidir. (9 HD 18.01.2006 gün, 2005/14282 e., 2006/555 k.)

13-Taksitlerin, bir veya bazıları gününde ödenmemiş ise, işçi taksitli ödeme anlaşması ile bağlı değildir. Sanki taksitli ödeme anlaşması yokmuş gibi, kıdem tazminatının tamamı için, fesih tarihinden itibaren faize hak kazanır. (9 HD 14.04.2009 t., 2008/13160 e., 2009/10566 k.)

14-“-…iş sözleşmesi fesih edilmiştir. İşçi ve işveren arasında, kıdem tazminatının ileri tarihli çekler verilerek bir tür taksitli ödeme anlaşması yapılmıştır. Çeklerin öngörülen keşide tarihlerinde ödenmesi halinde, işçi faiz talep edemez. (9 HD 21.06.2004 t., 2004/13272 e., 2004/14579 k.)

15-Kıdem tazminatı, 10 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Yargıtay, kıdem tazminatında, 10 yıllık zamanaşımı süresini benimsemiştir. (9 HD 23.11.2005 t., 2005/7271 e., 2005/37035 k.)

16-İşçi, bir süre sonra aynı işverene ait işyerinde çalışmaya başladı. Bu zamanaşımını kesmez. (9 HD 23.11.2005 t., 2005/7271 e., 2005/37035 k.)

17-”-…işçinin istifası ile sona eren dönemin, kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmaz”. (9 HD 25.10.2005 t., 2005/18376 e., 2005/34528 k.)

18-”-…istifa ile son bulan ve kamu kurumunda geçen ilk dönem çalışması, kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmaz”. (9 HD 12.05.2005 t., 2005/13668 e., 2005/16250 k.) 

19-”-…istifa ile sona eren iş ilişkisinde, işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz”. (9 HD 30.04.2009 t., 2007/39625 e., 2009/12287)

20-“-…işçinin, işyeri dışında işlenen bir suç sebebi ile tutuklanması ve bu sürenin 60 günü aşması nedeni ile toplu iş sözleşmesi hükmü uyarınca fesih hallerinde davacı işçi, 1475 sk m. 17/ııı. maddesi gereğince, kıdem tazminatı alabilir, ihbar tazminatı alamaz”. (9 HD 15.06.2004 t., 2004/2651 e., 2004/14965 k.)

21-“-…işyeri dışında işlenen suçlar, haklı fesih kapsamında değildir”. (9 HD 02.06.2004 t., 2004/795 e., 2004/13283 k.)

22-“-…feshe konu olan kavga olayında, işçiye “sataşma” bulunması durumunda, feshin haksız olduğunun kabulü gerekir”. (9 HD 31.05.2004 t., 2004/2127 e., 2004/13142)

23-“-…fazla çalışma ücretinin, “ödenmemesi “ işçi için, haklı fesih nedenidir”. (HGK 24.12.2008 t., 2008/9-774 e., 2008/785 k.)

24-“-…işçinin, ücretinin “ödenmemesi” halinde, iş sözleşmesini haklı olarak fesih hakkı bulunmaktadır”. (9 HD  28.05.2009 gün, 2008/1616 e., 2009/14793 k.)

25-“-…fazla mesai ve hafta tatili alacaklarının ödenmemiş olması nedenine dayalı devamsızlık, işçinin haklı feshi niteliğinde kabul edilmelidir”. (9 HD 21.06.2004 t., 2004/3108 e., 2004/15381 k.)

26-657 sk m. 4/c maddesinde : “-…bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna devlet personel başkanlığı ve maliye bakanlığının görüşlerine dayanılarak, bakanlar kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir.

657 sk m. 4/c maddesin kapsamında çalışanların kıdem tazminatı talebi, “idari yargı” yerinde çözümlenmelidir”. (9 HD 25.06.2009 gün, 2008/5696 e., 2009/18020 k.)

27-“-…özelleştirme sebebi ile kamu kurumuna “nakledilen” işçinin, kıdem tazminatı talep hakkı yoktur”. (9 HD 08.06.2009 gün, 2008/9466 e., 2009/15674 k.)

28-“-…işçinin talebi doğrultusunda, sözleşmeli personel statüsüne geçilmesi halinde, bu dönem için kıdem tazminatı talep hakkı doğmaz”. (9 HD 05.05.2005 gün, 2005/11804 e., 2005/15647 k.)

29-“-…kısmi çalışma, ister haftanın 1 veya bazı günleri çalışma şeklinde gerçekleşsin, ister her gün bir kaç saat şeklinde olsun, işçinin işyerinde çalışmaya başladığı tarihten itibaren, 1 yıl geçince kıdem tazminatı hakkı doğar”. (9 HD 20.11.2008 t., 2007/31344 e., 2008/31565 k.)

30-“-…istifa ile sona ermiş memuriyet dönemi, kıdem tazminatına esas süreye eklenemez”. (9 HD 01.04.2009 t., 2007/40860 e., 2009/9113 k.)

31-“-…işçinin, istifa ederek memuriyete geçmesi halinde, işçilikte geçen süre için kıdem tazminatı talep hakkı yoktur”. (9 HD 05.05.2009 t., 2007/23503 e., 2009/1639 k.)

32-“-…ücreti ödenmeyen işçi, iş görmekten kaçınma borcunu yerine getirmekten kaçınması mümkündür”. (9 HD 11.06.2009 t., 2008/1770 e., 2009/16487 k.)

33-“-…bir işçi, diğer işçilerin çalışmasını engelleme yönünde baskı yapıyor ve işverene hakaret ediyor. İşverenin, haklı fesih imkânı vardır”. (9 HD 11.06.2009 gün 2008/1770 e., 2009/16487 k.)

34-“-…işçinin, işverence işyerine alınmaması, “eylemli” olarak fesih niteliğindedir”. (9 HD 26.03.2009 t., 2007/38309 e., 2009/8128)

35-“-…işçilerin, yasal olmayan ücret artışı taleplerinin, kabul edilmemesi üzerine, “toplu” olarak işi bırakmaları, işverene haklı fesih imkânı verir”. (9 HD 17.03.2009 t., 2007/38509 e., 2009/7042 k.)

36-“-…işçinin, işverene verdiği zarar tutarı, 30 günlük brüt ücreti aştığında, işverenin fesih hakkı doğar”. (9 HD 24.11.2008 t., 2007/32361 e., 2008/32028 k.)

37-“-…bekçi olarak görev yapan işçinin, işini savsaması (ihmali) sonucu hırsızlığa neden olması halinde, işverenin haklı fesih imkânı vardır”. (9 HD 04.11.2008 t., 2007/30651 e., 2008/30368 k.)

38-“-…işçinin, bayan personeli defalarca arayıp özellikle gece saatlerinde rahatsız etmesi, haklı fesih nedenidir”. (9 HD 01.07.2008 t., 2007/22753 e., 2008/18639 k.)

39-“-…alkol bağımlısı işçinin sözleşmesinin feshi, iş kanunun 25/ı-a maddesine uygundur”. (9 HD 29.05.2008 gün, 2007/21554 e., 2008/12960 k.)

40-“-…işçinin mesai saatleri içinde uyuması haklı fesih nedenidir”. (9 HD 30.06.2004 t., 2004/3438 e., 2004/16237 k.)

41-“-…şirkete ait araçla, trafik suçu işlediği halde, trafik suçunun işyerine bildirilmemesi, doğruluk ve bağlılıkla bağdaşmaz. Davacı işçinin, ihbar ve kıdem tazminatı isteğinin reddine karar verilmelidir”. (9 HD 21.06.2004 t., 2004/3352 e., 2004/15397 k.)

42-“-…işçinin, yapmakla görevli olduğu görevlerini hatırlatıldığı halde yapmaması, işverene haklı fesih imkânı verir”. (9 HD 05.04.2004 t., 2003/18645 e., 2004/7256 k.)

43-“-…şirket ortağının, işçinin şeref ve namusuna dokunan sözler sarf etmesi işçiye haklı fesih imkânı verir”. (9 HD 11.06.2009 t., 2008/1007 e., 2009/16613 k.) 

44-“-…kapıcının, oturduğu kapıcı konutundan, “çıkarılmak” istenmesi, çalışma koşullarında esaslı değişiklik oluşturur. İşçinin feshi haklı olup, kıdem tazminatı ödenmelidir”. (9 HD 20.04.2009 t., 2007/42895 e., 2009/1107 k.)

45-“-…çalışma sürelerinin, sosyal güvenlik kurumuna, “tam” olarak bildirilmemesi, işçiye haklı fesih imkânı verir”. (9 HD 16.04.2009 t., 2007/41201 e., 2009/1916 k.)

46-“-…sigorta primlerinin hiç yatırılmaması veya düşük ücretten yatırılması, işçiye haklı fesih imkânı verir”. (9 HD 30.03.2009 t., 2007/39616 e., 2009/8220 k.)