KONKORDATOYA TABİ BORÇLARIN TAMAMININ FAİZSİZ OLARAK TASDİK TARİHİNDEN İTİBAREN ÖDENMESİ TEKLİFİ - TENZİLAT KONKORDATOSU
T.C.
YARGITAY
6. HUKUK DAİRESİ
2023/631 E.
2023/932 K.
8.3.2023 T.
KONKORDATONUN TASDİKİ İSTEMİ ( Davacı Şirketin Konkordatoya Tabi Borçlarının Tamamını Faizsiz Olarak Tasdik Tarihinden İtibaren 3 Ay Ödemesiz Süreden Sonra 20 Eşit Taksitte 5 Yılda Ödemeyi Teklif Ettiği/Faizsiz Ödeme Teklifinin Tenzilat Konkordatosu Kapsamında Değerlendirilmesi Gerektiği - Tasdik Kararından İtibaren İlave Olarak 3 Ay Ödemesiz Dönem Kararlaştırılmış Olması Geçici ve Kesin Mühletlerden Yararlanan Şirketin Tedbir Kararlarından Mevzuatta Olmayan Yeni Bir Süreden Yararlandırma Anlamına Geldiği )
KONKORDATOYA TABİ BORÇLARIN TAMAMININ FAİZSİZ OLARAK TASDİK TARİHİNDEN İTİBAREN ÖDENMESİ TEKLİFİ ( Davacının Faizsiz Ödeme Teklifinin Tenzilat Konkordatosu Kapsamında Olduğu/Ödemesiz Dönem Kararlaştırılması Geçici ve Kesin Mühletlerden Yararlanan Şirketin Tedbir Kararlarından Mevzuatta Olmayan Süreden Yararlandırma Anlamına Geleceği - Bu Hususun Kabulünün Konkordatonun Ruhuna Uygun Olmadığı )
TENZİLAT KONKORDATOSU ( Konkordatoya Tabi Borçlarını Faizsiz ve Tasdik Tarihinden İtibaren 3 Ay Ödemesiz Süreden Sonra 20 Eşit Taksitte 5 Yılda Ödemeyi Teklif Eden Davacının Faizsiz Ödeme Teklifinin Tenzilat Konkordatosu Kapsamında Olduğu/Ödemesiz Dönem Kararlaştırılması Geçici ve Kesin Mühletlerden Yararlanan Şirketin Tedbir Kararlarından Mevzuatta Olmayan Süreden Yararlandırma Anlamına Geleceği ve Borca Batık Olmayan Ödeme Gücü Olan Şirketin Tenzilat Konkordatosu Talebini Kabul Etmenin Kanun'a Aykırı Olduğu )
2004/m.276,286,302,305,308
ÖZET: Uyuşmazlık, konkordatonun tasdiki istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesinin davacı şirketin 1 yıl ödemesiz 20 eşit taksitte toplam 6 yılda ödeme teklifinin kabulüyle konkordatonun tasdikine ilişkin kararının Bölge Adliye mahkemesince; konkordato projesinin tüm alacaklılar bakımından hakkaniyete uygun ve adil hale gelmesini sağlamak bakımından projede öngörülen kullanılamaz derecedeki uzun vadelerin kısaltılması ve kefaletten kaynaklanan alacak miktarlarının yeniden değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle kaldırıldığı, Bölge Adliye mahkemesinin kaldırma kararından sonra davacı şirket projesini revize ederek bu kez konkordatoya tabi borçlarının tamamını faizsiz olarak tasdik tarihinden itibaren 3 ay ödemesiz süreden sonra 20 eşit taksitte 5 yılda ödemeyi teklif etmiştir. Faizsiz ödeme teklifi tenzilat konkordatosu kapsamında değerlendirilmesi gerekir. Tasdik kararından itibaren ilave olarak 3 ay ödemesiz dönem kararlaştırılmış olması geçici ve kesin mühletlerden yararlanan şirketin tedbir kararlarından mevzuatta olmayan yeni bir süreden yararlandırma anlamına gelir. Bu hususun kabulü konkordatonun ruhuna uygun olmadığı gibi borca batık olmayan ödeme gücü olan şirketin faizsiz ödeme yani tenzilat konkordatosu talebini kabul etmek İİK'nın 305/1-b maddesinde ifade edilen teklifin borçlunun kaynakları ile orantılı olması şartına aykırılık teşkil eder. Bu durumda borca batık olmayan davacı şirket hakkında davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
DAVA : Taraflar arasındaki konkordato davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın bir kısım alacaklılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı alacaklılar ... Katılım Bankası A.Ş., vekili, T.C. ... Bankası A.Ş. vekili, T. ... Bankası A.Ş. vekili, ... Bank A.Ş. vekili, ... Bankası A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR : I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkili şirketlerin grup şirket olduğunu, gerçek kişilerin ise müvekkili şirketlerin ortakları olduğunu ve şirketlerin kullandığı kredilere müşterek borçlu ve müteselsil kefil olduklarını, müvekkillerinin ödeme güçlüğü içinde bulunduğunu, sunulan konkordato projesi kapsamında borçların ödenebileceğini ileri sürerek, konkordato projesinin tasdikini talep etmiştir
II. CEVAP
Alacaklılar vekilleri tarafından sunulan müdahale dilekçelerinde; bir kısım alacaklılar davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi'nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı gerçek kişi ... ...'un kendilerine özgü projelerinin bulunmadığı, projede konkordato hedefi ve tedbirlerinin yer almadığı, uygulanabilir projeleri bulunmadığı, ... Dayanıklı Tüketim Malları Elekt. Elektronik İth. İhr. İmalat San. Ve Tic. Ltd.şti. ve ... İç Ve Dış Ticaret Ltd Şti'nin alacaklılar toplantısında gerekli nisabın sağlanamadığı projelerinin kabul edilmediği, ... Dayanıklı Tüketim Malları Elek. Teks. İnş. ve İletişim Hiz.San.Tic.Ltd. Şti'nin ise alacaklılar toplantısında gerekli nisabın sağlanarak projenin kabul edildiği bu şirket bakımından İİK 305 teki koşulların sağlandığı gerekçesiyle davacılar ... ... , ... Dayanıklı Tüketim Malları Elekt. Elektronik İth. İhr. İmalat San. Ve Tic. Ltd.şti. ve ... İç Ve Dış Ticaret Ltd Şti'nin konkordato talebinin reddine, davacı ... Dayanıklı Tüketim Malları Elek. Teks. İnş. Ve İletişim Hiz.San.Tic.Ltd. Şti.konkordato tasdik talebinin kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesi'nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım alacaklılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Alacaklı ... Katılım Bankası A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; tasdik edilen projenin borçlulara çok ciddi ... sağladığını, ödeme süresinin uzun olması, paranın alım gücündeki değişmeler de dikkate alındığında alacaklıları ciddi zarara uğratacağını, uzun vade için hiçbir gecikme cezası ve faiz önerilmediğini, yerel mahkeme tarafından verilen tasdik kararı ile bilirkişi raporlarının çeliştiğini, bilirkişi raporu ile tespit edildiği üzere şirketin dönem karının düştüğü ve cirosunun azaldığını, borçlunun yükümlülüklerini yerine getiremeyeceğinin açık olduğunu, müvekkili banka alacağının komiserler tarafından sunulan nihai raporda hatalı olarak gösterildiğini, eksik ve hatalı olarak nisaba katıldığını, istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür.
Alacaklı T.C. ... Bankası A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; müvekkili bankanın alacak miktarının nisaba dahil edilen meblağdan çok daha fazla olmasına rağmen ne alacak kaydı dilekçesinde bildirilen meblağın ne de kesinleşmiş mahkeme ilamının dikkate alınmadığını istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür.
Alacaklı T. ... Bankası A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; tasdik kararına konu projenin, alacaklılara zarar verme ihtimali yüksek ve başarı ihtimali olmayan bir proje olduğunu, 3 aylık ödemesiz dönem ve 5 yıllık ödeme planının mevcut piyasa koşulları ve enflasyonist ortamda alacaklıların zararına olduğunu, tasdik şartlarının gerçekleşmediğini istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür.
Alacaklı ... Bank A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; istinaf mahkemesinin önceki kaldırma kararında borçlunun teklif ettiği ödeme vadesinin uzun olduğu ve kısaltılması gerektiği ve ödeme vadesinin borçlunun iktisadi yapısı gereği infazının mümkün olup olmadığının araştırılması gerektiğinin belirtildiği halde, yerel mahkeme tarafından bu hususta gerekli araştırmanın yapılmadığını, kaldırıma kararında belirtilen hususların karşılanmadığını istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür.
Alacaklı ... Bankası A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; müvekkili alacağının düşük olarak dikkate alındığını, mahkemenin, itiraza uğramış alacaklar için pay ayırmadığını, tasdik şartlarının oluşmadığını, projenin başarı şansının bulunmadığını istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesi'nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; çekişmeli alacaklar konusunda mahkemece 07.01.2021 tarihli ara karar tesis edildiği, İİK'nun 305. Maddesi gereğince, alacaklılar toplantısında yeterli nisabın sağlandığı, teklif edilen tutarın şirketin kaynakları ile orantılı olduğu, harç ve teminat şartlarını yerine getirildiği, ilk derece mahkemesince tesis edilen kararda usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesi'nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde alacaklılar ... Katılım Bankası A.Ş., vekili, T.C. ... Bankası A.Ş. vekili, T. ... Bankası A.Ş. vekili, ... Bank A.Ş. vekili, ... Bankası A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Alacaklılar ... Katılım Bankası A.Ş., vekili, T.C. ... Bankası A.Ş. vekili, T. ... Bankası A.Ş. vekili, ... Bank A.Ş. vekili, ... Bankası A.Ş. vekili temyiz dilekçelerinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdükleri sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüşlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, konkordatonun tasdiki istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK'nın 276, 286 , 302, 305, 308. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Konkordato, borçlarını vadesi geldiği halde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlunun, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflastan kurtulmak için başvurabileceği kendine özgü bir cebri icra kurumudur. Konkordatoda amaç, elinde olmayan nedenlerle işleri iyi gitmeyen, mali durumu bozulmuş olan ve borçlarını ödeyip faaliyetlerini devam ettirmek isteyen dürüst borçluyu koruyarak mali durumunun iyileşmesini sağlamak ve alacaklıların, borçlunun muhtemel bir iflasına nazaran, daha fazla ölçüde alacaklarına kavuşma olanağı yaratmaktır. Konkordato ile alacaklılar, alacaklarının bir kısmından vazgeçerler ve/veya borçluya, ödeme konusunda belirli bir vade tanırlar. Borçlunun borcun belli bir yüzdesini ödemeyi taahhüt ettiği ve alacaklıların da kalan alacaklarından vazgeçtiği durumda tenzilat konkordatosu söz konusu olur. İçinde bulunduğu mali koşullara göre borçluya borçlarını belirli bir oran ve/veya vadeyle ödeme imkanı verilmesi hem borçlu bakımından ve hem de alacaklılar bakımından olumlu sonuçlar doğurur. Aksi halde bu durumdaki borçlunun iflas etmesi, faaliyetlerinin tümüyle sona ermesine ve alacaklıların alacaklarını büyük oranda tahsil edememelerine neden olacaktır.
Konkordato vade verilmesi, tenzilat yapılması ve bu ikisinin birlikte istendiği karma konkordato şeklinde olabilir.
İİK'nın 305/1-b maddesi uyarınca borçlunun teklif edilen tutarın borçlunun kaynakları ile uyumlu olması gereklidir.
Konkordato mehli talebi ile birlikte mahkemelerce kanundan kaynaklanan birtakım tedbirler alınmakta ve bu tedbirler tasdik kararı verilmesine kadar devam etmektedir. Bu süreler kanun koyucu tarafından kesin olarak belirlenmiş olup bu konuda oldukça cimri davranılmıştır. Mahkemelerce tasdik kararı verilmesinden sonra ödemesiz dönemin kabul ediliyor olması tedbirlerin bu süre kadar uzamasına sebep olacaktır ki böyle bir sonuç kanun koyucunun amacına uygun düşmez. Mahkemelerin projeye alacaklıların lehine bu konuda müdahale etmesi mümkündür.
Somut olayda ilk derece mahkemesinin davacı şirketlerden ... Dayanıklı Tüketim Malları Elek. Teks. İnş. Ve İletişim Hiz.San.Tic.Ltd. Şti.'nin 1 yıl ödemesiz 20 eşit taksitte toplam 6 yılda ödeme teklifinin kabulüyle konkordatonun tasdikine ilişkin 09.09.2021 tarihli kararının Bölge Adliye mahkemesince; konkordato projesinin tüm alacaklılar bakımından hakkaniyete uygun ve adil hale gelmesini sağlamak bakımından projede öngörülen kullanılamaz derecedeki uzun vadelerin kısaltılması ve kefaletten kaynaklanan alacak miktarlarının yeniden değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle kaldırıldığı, Bölge Adliye mahkemesinin kaldırma kararından sonra davacı şirket projesini revize ederek bu kez konkordatoya tabi borçlarının tamamını faizsiz olarak tasdik tarihinden itibaren 3 ay ödemesiz süreden sonra 20 eşit taksitte 5 yılda ödemeyi teklif etmiştir. Faizsiz ödeme teklifi tenzilat konkordatosu kapsamında değerlendirilmesi gerekir. Tasdik kararından itibaren ilave olarak 3 ay ödemesiz dönem kararlaştırılmış olması geçici ve kesin mühletlerden yararlanan şirketin tedbir kararlarından mevzuatta olmayan yeni bir süreden yararlandırma anlamına gelir. Bu hususun kabulü konkordatonun ruhuna uygun olmadığı gibi borca batık olmayan ödeme gücü olan şirketin faizsiz ödeme yani tenzilat konkordatosu talebini kabul etmek İİK'nın 305/1-b maddesinde ifade edilen teklifin borçlunun kaynakları ile orantılı olması şartına aykırılık teşkil eder. Bu durumda borca batık olmayan davacı ... Dayanıklı Tüketim Malları Elek. Teks. İnş. Ve İletişim Hiz.San.Tic.Ltd. Şti. hakkında davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Açıklanan sebeplerle
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 08.03.2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
