KONUT SATIM SÖZLEŞMESİNİN FESHİ VE ÖDENEN BEDELİN İADESİ İLE MENFİ TESPİT İSTEMİ - NAMA YAZILI OLARAK DÜZENLENMEYEN SENETLERİN TÜKETİCİ YÖNÜNDEN GEÇERSİZ OLMASI

T.C.
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
2022/5499 E.
2022/9154 K.
5.12.2022 T.

KONUT SATIM SÖZLEŞMESİNİN FESHİ VE ÖDENEN BEDELİN İADESİ İLE MENFİ TESPİT İSTEMİ ( Nama Yazılı Olarak Düzenlenmeyen Dava Konusu Senetlerin Tüketici Yönünden Geçersiz Olduğu - Ancak Mahkemece Söz Konusu Hükme Aykırı Olarak ''Senetlerin İptaline'' ve '' 12 Adet Senedin Davacıya İadesine'' Karar Verilmiş Olması Usul ve Yasaya Aykırı Olup İlk Derece Mahkemesi Kararının Belirtilen Yönüyle Düzeltilerek Onanması Gerektiği )

TÜKETİCİNİN YAPMIŞ OLDUĞU İŞLEMLER NEDENİYLE KIYMETLİ EVRAK NİTELİĞİNDE DÜZENLENEBİLECEK BELGELER ( Sadece Nama Yazılı ve Her Bir Taksit Ödemesi İçin Ayrı Ayrı Olacak Şekilde Senet Düzenlenebileceği - Bu Hükme Aykırı Olarak Düzenlenen Senetlerin Tüketici Yönünden Geçersiz Olduğu )

NAMA YAZILI OLARAK DÜZENLENMEYEN SENETLERİN TÜKETİCİ YÖNÜNDEN GEÇERSİZ OLMASI ( Ancak Mahkemece Söz Konusu Hükme Aykırı Olarak ''Senetlerin İptaline'' ve '' 12 Adet Senedin Davacıya İadesine'' Karar Verilmiş Olması Usul ve Yasaya Aykırı Olup İlk Derece Mahkemesi Kararının Belirtilen Yönüyle Düzeltilerek Onanması Gerektiği - Konut Satım Sözleşmesinin Feshi ve Ödenen Bedelin İadesi ile Menfi Tespit İstemi )

6502/m. 4/5

2004/m. 72

ÖZET : Dava, davacının konut satımına ilişkin imzalanan sözleşmenin feshi ve ödenen bedelin iadesi, aynı zamanda sözleşme nedeniyle müteahhit firmaya teslim ettiği ve ciro yoluyla davalılar eline geçen emre yazılı senetlerden dolayı borçlu olmadığının tespitine yönelik menfi tespit davasıdır.

Tüketicinin yapmış olduğu işlemler nedeniyle kıymetli evrak niteliğinde sadece nama yazılı ve her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde senet düzenlenebilir. Bu fıkra hükümlerine aykırı olarak düzenlenen senetler tüketici yönünden geçersizdir.'

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 4/5.maddesi gereğince nama yazılı olarak düzenlenmeyen dava konusu senetlerin tüketici yönünden geçersiz olduğu sabittir. Ancak, mahkemece söz konusu hükme aykırı olarak ''senetlerin iptaline'' ve '' 12 adet senedin davacıya iadesine'' karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedeni olup ilk derece mahkemesi kararının belirtilen yönüyle düzeltilerek onanması gerekir.

DAVA : Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen tüketici tarafından açılan sözleşmenin feshi, bedel iadesi ve menfi tespit davasının kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelenmesi sonucunda; davalıların istinaf başvurularının esastan reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

KARAR : Davalı ... Yapı İnş. Tic. A.Ş. ile 04.06.2017 tarihinde ''Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi'' akdettiklerini, sözleşme uyarınca davalı şirketin projesini yürüttüğü "..." isimli projede ... numaralı bağımsız bölümün 520.906,00 TL bedelle satışı konusunda anlaştıklarını, bedelin 200.000 TL' lik kısmını peşin olarak ödediğini, kalan tutar için 30 Adet 10.525,00 TL bedelli bono düzenlediklerini, ödenen bono asıllarını aldığında, diğer davalılardan ... Konut İnş. Taah. A.Ş.(yeni ünvan: ... Konut İnş. Tic. A.Ş.)'ye, devamında da ... Faktoring A.Ş.' ye ciro edildiğini gördüğünü, sözleşme gereği üzerine düşen tüm yükümlülükleri yerine getirdiğini ancak davalı ... Yapı İnş. Tic. A.Ş.'nin teslim tarihi 30.09.2019 tarihi olarak belirlenmiş olmasına rağmen inşaata başlamadığını, davalının bilgisizliğinden yararlanarak, emre yazılı senet almak suretiyle en başından 6502 Sayılı yasaya aykırı hareket ettiğini, iş bu senetlerin kendisi yönünden geçersiz olduğunu belirterek; 04.06.2017 tarihli, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin feshine karar verilmesini, ödenen 284.200,00 TL'nin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini, vadesi gelmemiş bonolara ilişkin hüküm kesinleşinceye kadar ihtiyati tedbir kararı verilmesini, davalılara borçlu bulunmadığının tespitine, vadesi gelmiş olup ödenmiş bulunan ve vadesi henüz gelmemiş senetlerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı ...Ş. ve davalı ... Yapı İnşaat Tic. A.Ş. davanın reddini dilemiş, diğer davalı ... Konut İnş. Tic. A.Ş. ise usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap vermemiştir.

İlk derece mahkemesince davanın kabulüyle davacı tüketici ile davalı ... Yapı İnş. Tic. A.Ş. arasında imzalanan, 04/06/2017 tarihli gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin feshine, davacı tarafından davalı ... Yapı. İnş. Tic. A.Ş.'ye ödenen 284.200,00 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Yapı İnş. Tic. A.Ş.den alınarak davacıya verilmesine, feshine karar verilen sözleşme kapsamında tüketici tarafından keşide edilerek davalı ... Yapı İnş. Tic. A.Ş. verilen 25/08/2017 ila 24/01/2020 vade tarihleri arası 29 adeti 10525,00 TL sonuncusu da 10524,00 TL olan senetlerin tüketici bakımından iptaline, iptal edilen senetlerin davalı tarafça ve aynı zamanda tahsili için diğer davalılara verilen 25/06/2018 ila 25/03/2018 vade tarihleri arasındaki 12 adet senedin davalılar tarafından davacıya iadesine, karar verilmiş, davalılar istinaf yoluna başvurmuştur.

Bölge adliye mahkemesince, HMK 353/1-b maddesi gereğince davalılar ... Yapı İnşaat Ticaret A.Ş. ve ... Konut İnşaat A.Ş. ile davalı ...Ş.'nin istinaf kanun yolu başvurusunun esastan reddine, karar verilmiş, hüküm davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1-)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2-)Dava, davacının konut satımına ilişkin imzalanan sözleşmenin feshi ve ödenen bedelin iadesi, aynı zamanda sözleşme nedeniyle müteahhit firmaya teslim ettiği ve ciro yoluyla davalılar ... Konut İnş. Tic. A.Ş. ve ... Faktoring A.Ş. eline geçen emre yazılı senetlerden dolayı borçlu olmadığının tespitine yönelik menfi tespit davasıdır. Sözleşmenin imzalandığı ve davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 4/5.maddesi; ''Tüketicinin yapmış olduğu işlemler nedeniyle kıymetli evrak niteliğinde sadece nama yazılı ve her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde senet düzenlenebilir. Bu fıkra hükümlerine aykırı olarak düzenlenen senetler tüketici yönünden geçersizdir.'' şeklindedir. Kanunun bu maddesi gereğince nama yazılı olarak düzenlenmeyen dava konusu senetlerin tüketici yönünden geçersiz olduğu sabittir. Ancak, mahkemece söz konusu hükme aykırı olarak ''senetlerin iptaline'' ve '' 12 adet senedin davacıya iadesine'' karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılması ve ilk derece mahkemesi kararının düzeltilerek onanması, HMK'nın 370/2 maddesi hükmü gereğidir.

SONUÇ : Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi'nin 21/03/2022 tarih ve 2019/1411 Esas, 2022/613 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, İstanbul Anadolu 3.Tüketici Mahkemesi'nin 06/11/2018 tarih 2018/334 Esas 2018/917 Karar sayılı kararında yer alan hükmün 3.fıkrasının hükümden çıkartılarak, yerine '' Feshine karar verilen sözleşme kapsamında tüketici tarafından keşide edilerek davalı ... yapı inş. Tic. A.Ş.'ye verilen 25/08/2017 ile 24/01/2020 vade tarihleri arası 29 adeti 10.525,00 TL sonuncusu da 10.524,00 TL olan senetlerin davacı tüketici yönünden geçersiz olduğunun tespitine'' söz ve rakamlarının yazılmasına, kararın düzeltilmiş bu şekliyle 6100 Sayılı HMK'nun 370/2. maddesi uyarınca ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 05.12.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.