KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT İSTEMİ - VEKALET ÜCRETİ - MANEVİ TAZMİNAT MİKTARI

T.C.
YARGITAY
12. CEZA DAİRESİ
2021/2850 E.
2022/725 K.
7.2.2022 T.

KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT İSTEMİ ( Davacının Tutuklandığı Sırada Bulgaristan Konsolosluğunda Çalıştığı ve Bulgaristan Yetkili Makamlarından Gelen Yazı İçeriğine Göre İş Sözleşmesinin Feshedildiğinin Bildirildiği - İş Sözleşmesinin Süreli mi Yoksa Süresiz mi Olduğunun Süreli ise Bitiş Tarihinin Bitiş Tarihinden Sözleşmenin Yenilenme Şartlarının Neler Olduğunun Ücret Miktarının Tutukluluğu Sırasında Davacıya Ücret Ödenip Ödenmediğinin Bulgaristan Makamlarından Sorulup Maddi Tazminat Miktarının Belirlenmesi Gerektiği )

VEKALET ÜCRETİ ( Tazminat Talebinin Dayanağı Olan Ceza Dava Dosyasında Beraat Etmiş Olması Nedeniyle Davacı Lehine Maktu Vekalet Ücretine Hükmolunması Gerektiği - Maktu Vekalet Ücretini Aşan ve Serbest Meslek Makbuzu ile İspatlanan Kısmın ise Davacı ile Avukatı Arasındaki Hukuki İlişkiye Dayandığı Bu Nedenle Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davasında Zarar Kapsamında Değerlendirilemeyeceği/Bu Hususun Gözetilmemesinin Hatalı Olduğu )

MANEVİ TAZMİNAT MİKTARI ( Davacının Sosyal ve Ekonomik Durumu Üzerine Atılı Suçun Niteliği Tutuklanmasına Neden Olan Olayın Cereyan Tarzı Tutuklu Kaldığı Süre ve Benzeri Hususlar ile Tazminat Davasının Kesinleşeceği Tarihe Kadar Faizi ile Birlikte Elde Edeceği Parasal Değer Dikkate Alınıp Manevi Tazminatın Hak ve Nesafet İlkelerine Uygun Makul Bir Miktar Olarak Tayin ve Tespiti Gerekirken Belirlenen Ölçütlere Uymayacak Miktarda Eksik Manevi Tazminata Hükmolunmasının Hatalı Olduğu )

5271/m.142

ÖZET : Dava, koruma tedbirleri nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.

Davacının tutuklandığı sırada Bulgaristan İstanbul Konsolosluğunda çalıştığı ve Bulgaristan yetkili makamlarından gelen yazı içeriğine göre iş sözleşmesinin feshedildiğinin bildirilmesi nedeniyle, davacının iş sözleşmesinin süreli mi yoksa süresiz mi olduğunun sorulması, süreli ise bitiş tarihinin, bitiş tarihinden sözleşmenin yenilenme şartlarının neler olduğunun, sözleşme gereği aldığı ücret miktarının, tutukluluğu sırasında davacıya ücretinin ödenip ödenmediğinin yetkili Bulgaristan makamlarından usulüne uygun olarak sorulup, ilgili evrakların asıllarının veya onaylı örneklerinin denetime elverişli olacak şekilde dosya arasına alınarak davacının maddi tazminat miktarının sonucuna göre belirlenmesi gerekirken, davacı vekili tarafından dosyaya sunulan ve doğruluğu araştırılmayan belgelere dayanılarak maddi tazminat miktarının belirlenmesi,

Tazminat talebinin dayanağı olan ceza dava dosyasında beraat etmiş olması nedeniyle davacı lehine maktu vekalet ücretine hükmolunması gerektiği, maktu vekalet ücretini aşan ve serbest meslek makbuzu ile ispatlanan kısmın ise davacı ile avukatı arasındaki hukuki ilişkiye dayandığı, bu nedenle koruma tedbirleri nedeniyle tazminat davasında zarar kapsamında değerlendirilemeyeceğinin gözetilmemesi,

Davacı lehine hükmedilecek manevi tazminatın davacının sosyal ve ekonomik durumu, üzerine atılı suçun niteliği, tutuklanmasına neden olan olayın cereyan tarzı, tutuklu kaldığı süre ve benzeri hususlar ile tazminat davasının kesinleşeceği tarihe kadar faizi ile birlikte elde edeceği parasal değer dikkate alınıp, hak ve nesafet ilkelerine uygun, makul bir miktar olarak tayin ve tespiti gerekirken, eksik manevi tazminata hükmolunması, bozmayı gerektirmiştir.

DAVA : Davacının tazminat talebinin kısmen kabulüne ilişkin hükme yönelik, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Ceza Dairesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda 21.04.2017 tarihli, 2017/1221 Esas, 2017/1377 Karar sayılı" düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine" ilişkin karar davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmekle dosya incelenerek gereği düşünüldü:

KARAR : Tazminat talebinin dayanağı olan İstanbul kapatılan 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 2013/117 Esas – 2013/179 Karar sayılı ceza dosyası kapsamında, davacının uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan 04.07.2010 – 04.04.2013 tarihleri arasında 2 yıl 9 ay gözaltında ve tutuklu kaldığı, yapılan yargılama sonunda beraatine hükmedildiği, beraat hükmünün 13.11.2013 tarihinde kesinleştiği, tutuklama tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 5271 Sayılı CMK'nın 142. maddesinde öngörülen süre içinde yetkili ve görevli mahkemeye davanın açıldığı ve kanunda öngörülen yasal şartların oluştuğu anlaşılmakla;

Davacının 150.000 Euro maddi, 250.000 Euro manevi tazminatın tutuklama tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile ödenmesi talebine ilişkin söz konusu davada, yerel mahkemece 136.788,74 TL maddi, 75.000 TL manevi tazminatın gözaltına alınma tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya ödenmesine hükmedilmesi üzerine davalı vekili tarafından yapılan istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince yapılan istinaf incelemesi sonucunda maddi tazminatın 134.788,74 TL'ye, manevi tazminatın 40.000 TL'ye indirilmesi ve faiz başlangıç tarihinin tutuklama tarihi olarak değiştirilmesi suretiyle düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesinde;

Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, davalı vekilinin ve davacı vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, ancak;

1-) Davacının tutuklandığı sırada Bulgaristan İstanbul Konsolosluğunda çalıştığı ve Bulgaristan yetkili makamlarından gelen yazı içeriğine göre 16.07.2010 tarihinde iş sözleşmesinin feshedildiğinin bildirilmesi nedeniyle, davacının iş sözleşmesinin süreli mi yoksa süresiz mi olduğunun sorulması, süreli ise bitiş tarihinin, bitiş tarihinden sözleşmenin yenilenme şartlarının neler olduğunun, sözleşme gereği aldığı ücret miktarının, tutukluluğu sırasında davacıya ücretinin ödenip ödenmediğinin yetkili Bulgaristan makamlarından usulüne uygun olarak sorulup, ilgili evrakların asıllarının veya onaylı örneklerinin denetime elverişli olacak şekilde dosya arasına alınarak davacının maddi tazminat miktarının sonucuna göre belirlenmesi gerekirken, davacı vekili tarafından dosyaya sunulan ve doğruluğu araştırılmayan belgelere dayanılarak maddi tazminat miktarının belirlenmesi,

2-) Dairemizce gidilen görüş değişikliğine göre; tazminat talebinin dayanağı olan ceza dava dosyasında beraat etmiş olması nedeniyle davacı lehine maktu vekalet ücretine hükmolunması gerektiği, maktu vekalet ücretini aşan ve serbest meslek makbuzu ile ispatlanan kısmın ise davacı ile avukatı arasındaki hukuki ilişkiye dayandığı, bu nedenle koruma tedbirleri nedeniyle tazminat davasında zarar kapsamında değerlendirilemeyeceğinin gözetilmemesi,

3-) Nesnel bir ölçüt olmamakla birlikte, davacı lehine hükmedilecek manevi tazminatın davacının sosyal ve ekonomik durumu, üzerine atılı suçun niteliği, tutuklanmasına neden olan olayın cereyan tarzı, tutuklu kaldığı süre ve benzeri hususlar ile tazminat davasının kesinleşeceği tarihe kadar faizi ile birlikte elde edeceği parasal değer dikkate alınıp, hak ve nesafet ilkelerine uygun, makul bir miktar olarak tayin ve tespiti gerekirken, belirlenen ölçütlere uymayacak miktarda eksik manevi tazminata hükmolunması

SONUÇ : Kanuna aykırı olup, davalı vekilinin ve davacı vekilinin temyiz itirazları bu nedenle yerinde görülmüş olduğundan, açıklanan nedenlerle isteme aykırı olarak, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Ceza Dairesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda 21.04.2017 tarihli, 2017/1221 Esas, 2017/1377 Karar sayılı "düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine" dair hükmünün 5271 Sayılı CMK'nın 302/2. madde ve fıkrası uyarınca BOZULMASINA; bozma kararı doğrultusunda işlem yapılmak üzere 5271 Sayılı CMK'nın 7165 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 8. maddesiyle değişik 304/2. maddesi uyarınca, dosyanın gereği için İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Ceza Dairesine iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na GÖNDERİLMESİNE; 07.02.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.