MAHKEMELERCE GEREK YARGI ÇEVRESİ İÇİNDE VE GEREKSE YARGI ÇEVRESİ DIŞINDA BULUNAN NOTERLİKLERE DOĞRUDAN YAZI YAZILARAK EVRAK ASLININ İSTENEBİLMESİ

T.C.
YARGITAY
11. CEZA DAİRESİ
2021/37422 E.
2021/8158 K.
11.10.2021 T.

TALEPNAME BELGESİNİN ASLININ TEMİN EDİLEREK GÖNDERİLMESİ TALEBİNİN REDDİ ( İtiraz - İstenecek Örneğin Onaylı veya Onaysız Örnek Olmasına Bakılmaksızın Soruşturma Yetkisi Bulunan Kişilerle Cumhuriyet Savcılarının İsteyecekleri Örneklerin Noterlik Ücretine Tabi Olmayacağı Mahkemelerin İsteyecekleri Örneklerden İse Yalnız Yazı Ücreti Alınacağı Alınacak Bu Ücretin Ceza Mahkemelerinde Kovuşturma Giderlerinden Hukuk Mahkemelerinde İse Depo Edilen Yargılama Giderlerinden Ödenmesi Gerektiği Gözetilerek İtirazın Kabulü Gerektiği )

MAHKEMELERCE GEREK YARGI ÇEVRESİ İÇİNDE VE GEREKSE YARGI ÇEVRESİ DIŞINDA BULUNAN NOTERLİKLERE DOĞRUDAN YAZI YAZILARAK EVRAK ASLININ İSTENEBİLMESİ ( Noter Tarafından Evrak Aslının Noterlik Dairesinin Yargı Alanı İçindeki Asliye Hukuk Mahkemesine İbraz Edilerek Aslına Uygunluğu Mahkemece Onaylandıktan Sonra Onaylı Suretinin Yerinde Saklanmak Üzere Notere Verileceği ve Yine Bu Mahkemece Evrak Aslının İstemde Bulunan Mahkemeye Gönderileceği )

KOVUŞTURMA GİDERİ ( Talepname Belgesinin Aslının Temin Edilerek Gönderilmesi Talebinin Reddine İtiraz - İstenecek Örneğin Onaylı Veya Onaysız Örnek Olmasına Bakılmaksızın Soruşturma Yetkisi Bulunan Kişilerle Cumhuriyet Savcılarının İsteyecekleri Örneklerin Noterlik Ücretine Tabi Olmayacağı Mahkemelerin İsteyecekleri Örneklerden İse Yalnız Yazı Ücreti Alınacağı Alınacak Bu Ücretin Ceza Mahkemelerinde Kovuşturma Giderlerinden Hukuk Mahkemelerinde İse Depo Edilen Yargılama Giderlerinden Ödenmesi Gerektiği Gözetilerek İtirazın Kabulü Gereği )

1512/m.55

ÖZET : 1512 Sayılı Noterlik Kanununun 55. maddesi uyarınca mahkemelerce gerek yargı çevresi içinde ve gerekse yargı çevresi dışında bulunan noterliklere doğrudan yazı yazılarak evrak aslının istenebileceği, bu halde noter tarafından evrak aslının, noterlik dairesinin yargı alanı içindeki asliye hukuk mahkemesine ibraz edilerek aslına uygunluğu mahkemece onaylandıktan sonra onaylı suretinin yerinde saklanmak üzere notere verilmesi ve yine bu mahkemece evrak aslının istemde bulunan mahkemeye gönderilmesi, Mahkemelerce noterlik evrak aslının istenmesi hâlinde, söz konusu evrakın mahkemeye gönderilmesi için noter tarafından sarf edilecek posta ücreti, varsa yol tazminatı ve ücretinin ceza mahkemelerinde kovuşturma giderlerinden, hukuk mahkemelerinde ise depo edilen yargılama giderlerinden ödenmesi, Cumhuriyet savcılıklarınca noterlik evrak aslının istenmesi hâlinde ise, Cumhuriyet savcılığının bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğinden talepte bulunulması, hakimlikçe de talebin kabulüne karar verilmesi üzerine, noter tarafından evrak aslı, noterlik dairesinin yargı alanı içindeki asliye hukuk mahkemesine ibraz edilerek aslına uygunluğu mahkemece onaylandıktan sonra onaylı suretinin yerinde saklanmak üzere notere verilmesi ve yine bu mahkemece evrak aslının istemde bulunan Cumhuriyet savcılığına gönderilmesi, Mahkemeler ve soruşturma yetkisi bulunan kişilerle Cumhuriyet savcılıkları tarafından, noterlik evrakından örnek istenilmesi halinde, evrak aslının gönderilmesine ilişkin usul (asliye hukuk mahkemesine ibraz edilerek aslına uygunluğu onaylama işlemi) uygulanmaksızın noterliklerce evrak örneğinin posta giderlerini karşılaması kaydıyla istemde bulunanlara doğrudan gönderilebileceği, istenecek örneğin onaylı veya onaysız örnek (fotokopi) olmasına bakılmaksızın, soruşturma yetkisi bulunan kişilerle Cumhuriyet savcılarının isteyecekleri örneklerin noterlik ücretine tabi olmayacağı, mahkemelerin isteyecekleri örneklerden ise yalnız yazı ücreti alınacağı, alınacak bu ücretin ceza mahkemelerinde kovuşturma giderlerinden, hukuk mahkemelerinde ise depo edilen yargılama giderlerinden ödenmesi gerektiği gözetilerek itirazın kabulü gerekir.

DAVA : Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 07.06.2021 tarih ve 2021/7916 Sayılı kanun yararına bozma istemine atfen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 22.06.2021 tarih ve KYB-2021/79034 Sayılı ihbarname ile;

Resmi belgede sahtecilik suçundan Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığının 2020/1454 Sayılı dosyası üzerinden yapılan soruşturmada, Bakırköy 14. Noterliğinin 25.02.2016 tarihli ve 04484 yevmiye numaralı talepname belgesinin aslının temin edilerek gönderilmesi talebinin reddine dair Bakırköy 7. Sulh Ceza Hakimliğinin 03.03.2021 tarihli ve 2021/1262 değişik iş sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Bakırköy 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 12.03.2021 tarihli ve 2021/1629 değişik iş sayılı kararının "1512 Sayılı Noterlik Kanununun "Evrakın ve Defterlerin Gizliliği" başlıklı 55. maddesinde, "Noterlik evrak ve defterleri mahkeme, sorgu hakimliği ve Cumhuriyet savcılıklarınca veya resmi daireler tarafından, konusu da belirtilmek suretiyle, noterlikte soruşturmaya yetkili kılınan kimselerce incelenebilir.

Noterlik evrak ve defterlerinin daire dışına çıkarılabilmesi, mahkemenin veya sorgu hakiminin kararıyla mümkündür.

Mahkeme veya sorgu hakimi evrakın dava sonuna kadar dosyada kalmasına karar verirse, bu takdirde evrakın bir örneği çıkartılıp aslına uygunluğu onaylanarak, aslının yerinde saklanmak üzere notere verir.

Noterin bulunduğu yerde inceleme imkanı bulunmaması sebebiyle evrakın başka bir yere gönderilmesi gerekiyorsa, noterin bulunduğu yer hukuk hakimliğinin onaylayacağı örnek, aynı şekilde saklanır.

Soruşturma yetkisi bulunan kişilerle Cumhuriyet savcılarının isteyecekleri örnekler noterlik ücretine tabi değildir. Diğer resmi mercilere verilecek örneklerden yalnız yazı ücreti alınır." şeklinde, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun "Belge aslının ibrazı usulü" başlıklı maddesinde, "Bir kişi veya kurumun elinde bulunup mahkemeye teslim edilmesi gereken belgenin aslı istendiğinde, kişi veya kurumun bulunduğu ya da belgenin teslim edileceği yerdeki asliye mahkemesi tarafından örneği onaylanarak aslı mahkemeye gönderilir yahut teslim edilir. Mahkemece onaylanmış belge örneği, aslı gibi hüküm ifade eder." şeklinde, 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun "Soruşturmada Cumhuriyet savcısının hâkim kararı istemi" başlıklı 162. maddesinde, "Cumhuriyet savcısı, ancak hakim tarafından yapılabilecek olan bir soruşturma işlemine gerek görürse, istemlerini bu işlemin yapılacağı yerin sulh ceza hakimine bildirir. Sulh ceza hakimi istenilen işlem hakkında, kanuna uygun olup olmadığını inceleyerek karar verir ve yerine getirir." şeklinde düzenlemelerin yer aldığı,

Hukuk yargılaması usulüne ilişkin genel kanun niteliğindeki, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun çekişmesiz yargı işlerini düzenleyen 382. maddesinin ikinci fıkrasının (g) bendinin üçüncü alt bendinde; noter evrak ve defterlerinden alınarak başka yere gönderilecek örneklerin mahkeme tarafından tasdiki, çekişmesiz yargı işlerinden sayıldığı ve aynı Kanunun 383. maddesinde, aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkemenin sulh hukuk mahkemesi olduğunun belirtildiği, ancak Kanunun 217. maddesinde bu hususta görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olacağı açıkça belirtilerek aksine düzenlemeye yer verildiği,

1512 Sayılı Noterlik Kanununun lafzı ve ruhu nazara alındığında noterlik sisteminin asliye hukuk mahkemesi üzerine kurulduğu, asliye hukuk mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise münferit sulh hukuk mahkemelerine gönderme yapıldığı, böylelikle 1512 Sayılı Noterlik Kanununun 55/4 maddesinde geçen "hukuk hâkimliği" ibaresinden mer'i mevzuat dikkate alındığında asliye hukuk mahkemesinin anlaşılması gerektiği,

Bu itibarla, 1512 Sayılı Noterlik Kanununun 55. maddesi uyarınca mahkemelerce gerek yargı çevresi içinde ve gerekse yargı çevresi dışında bulunan noterliklere doğrudan yazı yazılarak evrak aslının istenebileceği, bu halde noter tarafından evrak aslının, noterlik dairesinin yargı alanı içindeki asliye hukuk mahkemesine ibraz edilerek aslına uygunluğu mahkemece onaylandıktan sonra onaylı suretinin yerinde saklanmak üzere notere verilmesi ve yine bu mahkemece evrak aslının istemde bulunan mahkemeye gönderilmesi, Mahkemelerce noterlik evrak aslının istenmesi hâlinde, söz konusu evrakın mahkemeye gönderilmesi için noter tarafından sarf edilecek posta ücreti, varsa yol tazminatı ve ücretinin ceza mahkemelerinde kovuşturma giderlerinden, hukuk mahkemelerinde ise depo edilen yargılama giderlerinden ödenmesi, Cumhuriyet savcılıklarınca noterlik evrak aslının istenmesi hâlinde ise, Cumhuriyet savcılığının bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğinden talepte bulunulması, hakimlikçe de talebin kabulüne karar verilmesi üzerine, noter tarafından evrak aslı, noterlik dairesinin yargı alanı içindeki asliye hukuk mahkemesine ibraz edilerek aslına uygunluğu mahkemece onaylandıktan sonra onaylı suretinin yerinde saklanmak üzere notere verilmesi ve yine bu mahkemece evrak aslının istemde bulunan Cumhuriyet savcılığına gönderilmesi, Mahkemeler ve soruşturma yetkisi bulunan kişilerle Cumhuriyet savcılıkları tarafından, noterlik evrakından örnek istenilmesi halinde, yukarıda belirtilen evrak aslının gönderilmesine ilişkin usul (asliye hukuk mahkemesine ibraz edilerek aslına uygunluğu onaylama işlemi) uygulanmaksızın noterliklerce evrak örneğinin posta giderlerini karşılaması kaydıyla istemde bulunanlara doğrudan gönderilebileceği, istenecek örneğin onaylı veya onaysız örnek (fotokopi) olmasına bakılmaksızın, soruşturma yetkisi bulunan kişilerle Cumhuriyet savcılarının isteyecekleri örneklerin noterlik ücretine tabi olmayacağı, mahkemelerin isteyecekleri örneklerden ise yalnız yazı ücreti alınacağı, alınacak bu ücretin ceza mahkemelerinde kovuşturma giderlerinden, hukuk mahkemelerinde ise depo edilen yargılama giderlerinden ödenmesi gerektiği gözetilerek itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediğinden” bahisle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 309. maddesi uyarınca, bozulması istenilmiş olmakla,

Dosya incelendi, gereği görüşüldü:

KARAR : İncelenen dosya içeriğine göre; kanun yararına bozma istemine atfen düzenlenen ihbarnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden, Bakırköy 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 12.03.2021 tarih ve 2021/1629 Değişik İş sayılı kararının, 5271 Sayılı CMK'nin 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA; müteakip işlemlerin mahallinde takdir ve ifasına, dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına İADESİNE, 11.10.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.