MEMURUN YAKINI ÖLÜRSE NE KADAR MAZERET İZNİ VERİLİR? İŞTE DANIŞTAY KARARI
İşçinin yani devlet memuru pozisyonunda çalışmayıp 4857 sayılı İş Kanununa bağlı olarak çalışan işçilerin bir yakınının ölmesi durumunda 3 gün ücretli izin verilir. Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre bu kanuna tabi olan memurların 1.derece yakın akrabasının ölümü durumunda memura 7 gün mazeret izni verilir.
İşçinin yani devlet memuru pozisyonunda çalışmayıp 4857 sayılı İş Kanununa bağlı olarak çalışan işçilerin bir yakınının ölmesi durumunda 3 gün ücretli izin verilir. Yakınlık derecesinde 1. derece yakın akrabaların vefatı bu 3 günlük izin kapsamına girer. Ancak,Devlet Memurlarının izin süresi daha farklı düzenlenmiştir.
657 sayılı Kanun'un 104. maddesinde 6111 sayılı Kanun değişikliğiyle, memurların kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hallerinde isteği üzerine yedi gün izin verileceği düzenlemesi bulunmaktadır.
Belirtilen nedenlerle, işe gidemeyen, yazılı veya sözlü olarak mazeretini bildiremeyen, ancak işe başladığı tarihte mazeretini de belirtmek suretiyle izin talebinde bulunan memura, mazeretsiz olarak işe gitmediğinden bahisle disiplin cezası verilemez.
Danıştayın bu konudaki mevcut bir görüşünü yayınlıyoruz:
Hatay'da ….Kurumunda Kontrol Memuru çalışanı, eşinin babasının ani ölümü üzerine iş yerinden yazılı veya sözlü herhangi bir izin almaksızın 5 gün boyunca işe gidemedi. İşe başladığında mazeretini bildirerek izin talebinde bulundu.
Ancak, geçerli bir mazereti nedeniyle işe gidemediği ve işe başladığı tarihte mazeretini de bildirerek izin talebinde bulunmasına rağmen, mazeretsiz olarak 5 gün boyunca işe gitmediğinden bahisle 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırıldı.
Aldığı ceza üzerine doğruca 'işlemin iptali' için İdare Mahkemesine başvuran şahısa bir şok da mahkemeden geldi.
Mazereti bulunmasına rağmen, İşe gitmediğinin günlük olarak tutulan tutanaklarla tespit edildiği, 5 gün boyunca işe gitmediğini kendisinin de kabul ettiği, usulüne uygun olarak verilmiş bir izin dilekçesi ve alınmış bir izin de bulunmadığını gören yerel mahkeme, mazereti dikkate almayarak, disiplin cezası ile cezalandırılmasını hukuka uygun buldu.
Kararın Temyizi üzerine, Danıştay 12. Dairesi, yerel mahkeme kararını bozarak, 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırılmaya ilişkin işlemin hatalı olduğuna karar verdi.
Kararda özetle, 657 sayılı Kanunda yer alan 'memurların kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hallerinde isteği üzerine yedi gün izin verileceği düzenlemesi'ni dayanak gösteren Danıştay, işe gelmemenin geçerli bir mazerete dayandığını belirtti.
T.C.
Danıştay
12. Daire
E: 2012/4436
K: 2015/6001
T.: 18.11.2015
İstemin Özeti : Hatay İdare Mahkemesince verilen 25/11/2011 tarihli ve E:2010/1719; K:2011/2087 sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi : İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
Dava;… kontrol memuru olarak görev yapan davacı tarafından, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendi uyarınca ve bir alt ceza uygulanarak 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırılmasına ilişkin 26.10.2010 tarihli ve 2010/238 sayılı işleminin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal hakların yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, davacının 30.05.2010-04.06.2010 tarihleri arasında işe gitmediğinin günlük olarak tutulan tutanaklarla tespit edildiği, bu tarihlerde işe gitmediğinin davacı tarafından da kabul edildiği, usulüne uygun olarak verilmiş bir izin dilekçesi ve alınmış bir izin de bulunmadığı görüldüğünden, davacının sabit görülen fiiline uygun disiplin cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, Mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenip bozulması istenilmektedir
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendinde; "Özürsüz ve kesintisiz 3-9 gün göreve gelmemek" fiili kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmış, aynı maddenin üçüncü fıkrasında; geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve iyi veya çok iyi derecede sicil alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanın uygulanabileceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan 657 sayılı Kanun'un "Mazaret izni" başlıklı 104. maddesinde 6111 sayılı Kanun ile yapılan ve 13.02.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren değişiklikle; " (…) B) Memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hallerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir. (…)"düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; … kontrol memuru olarak görev yapan davacının, eşinin babasının 30.05.2010 tarihinde vefat ettiği, bu sebeple davacının 31.05.2010-04.06.2010 tarihleri arasında herhangi bir yazılı veya sözlü izin almadan işe gitmediğinin tespiti üzerine yapılan soruşturma sonucunda getirilen teklif doğrultusunda, 26.10.2010 tarihli ve 2010/238 sayılı işlem ile, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendi uyarınca ve bir alt ceza uygulanarak 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırılması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Bakılan olayda; her ne kadar davacının 31.05.2010-04.06.2010 tarihleri arasında işe gitmediği hususu sabit olsa da, söz konusu tarihlerde işe gitmemesinin eşinin babasının vefatından kaynaklandığı, geçerli bir mazereti olan davacının bu mazereti nedeniyle işe başladığı tarihte izin talebinde bulunduğu, ayrıca 657 sayılı Kanun'un 104. maddesinde 6111 sayılı Kanun ile yapılan ve 13.02.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren değişiklikle; memurların kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hallerinde isteği üzerine yedi gün izin verileceği düzenlemesinin getirildiği görülmektedir.
Bu durumda; geçerli bir mazereti nedeniyle işe gidemediği ve işe başladığı tarihte mazeretini de belirtmek suretiyle izin talebinde bulunduğu açık olan davacının, 657 sayılı Kanun'un 104. maddesinde 6111 sayılı Kanun ile yapılan ve 13.02.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren değişiklikle lehine yapılan düzenleme de göz önününe alındığında, mazeretsiz olarak 5 gün boyunca işe gitmediğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendi uyarınca ve bir alt ceza uygulanarak 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi yönde verilen İdare Mahkemesi kararında da hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 18/11/2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
