MESKENİYET ŞİKAYETİNDE BULUNAN PAYDAŞIN İDDİASININ PAY ORANI ESAS ALINARAK ÇÖZÜMLENMESİ GEREKTİĞİ

T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

2020/8911 E.

2021/4279 K.

08.04.2021 T.

MESKENİYET ŞİKAYETİNDE BULUNAN PAYDAŞIN İDDİASININ PAY ORANI ESAS ALINARAK ÇÖZÜMLENMESİ GEREKTİĞİ - Başlatılan İcra Takibinde, Paydaşın Meskeniyet Şikayetinde Bulunarak Taşınmazda Bulunan 1/2 Hissesi Üzerindeki Haczin Kaldırılmasını Talep Ettiği - İlk Derece Mahkemesince Şikayetin Kabulü İle Haczin Kaldırılmasına Karar Verildiği - Alacaklının İstinaf Yoluna Başvurması Üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince Şikayetin Kısmen Kabulü, Kısmen Reddi İle Taşınmazın Belirlenen Miktardan Aşağı Olmamak Üzere Satışı Yapılarak Elde Edilecek Paradan Haline Münasip Ev Alabilmesi İçin Paydaşa, Kalan Kısmının İlgililere Ödenmesine, Karar Verildiği – İcra İflas Kanunu’nun İlgili Maddesi Uyarınca Haczedilmezlik Şikayetinde Bulunan Borçlunun Sosyal Durumuna Göre İnceleme Yapılıp Paya İsabet Eden Değerden, Haline Uygun Bir Mesken Edinip Edinemeyeceği Araştırılarak Sonuca Gidilmesi Gerektiği - Kural Olarak Borçlunun Taşınmazdaki Hisse Değeri Tespiti Doğrultusunda Borçlunun Haline Münasip Ev Alabileceği Miktar Mahcuzun Değerinden Fazla İse Şikayetin Kabulü; Az İse Şikayetin Kısmen Kabulü İle Mahcuzun Satılarak, Borçlunun Haline Münasip Ev Alması İçin Gerekli Bedelin Kendisine, Artanın Hak Sahiplerine Ödenmesine, Satışın Borçlunun Haline Münasip Ev Alabileceği Miktardan Az Olmamak Üzere Yapılmasına Karar Verilmesi Gerektiği - Taşınmaz Üzerinde Paydaşın 1/2 Hissesi Bulunduğu ve Bu Orana Göre Hisse Değerinin Bilirkişi Tarafından Tespit Edilen Bedelin Paydaşın Haline Münasip Ev Alabileceği Miktardan Düşük Olduğunun Anlaşıldığı - Bölge Adliye Mahkemesince Alacaklının İstinaf Başvurusunun Esastan Reddine Karar Verilmesi Gerektiği

ÖZETİ: Başlatılan icra takibinde paydaşın icra mahkemesine başvurusunda, meskeniyet şikayetinde bulunarak taşınmazda bulunan 1/2 hissesi üzerindeki haczin kaldırılmasını talep ettiği, ilk derece mahkemesince; şikayetin kabulü ile haczin kaldırılmasına karar verildiği, alacaklının istinaf yoluna başvurması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince; şikayetin kısmen kabulü, kısmen reddi ile; taşınmazın tespit edilen değerden aşağı olmamak üzere satışı yapılarak elde edilecek paradan haline münasip ev alabilmesi için bir kısmının paydaşa, kalan kısmının ilgililere ödenmesine, karar verildiği anlaşılmaktadır. İcra İflas Kanunu’nun ilgili maddesi hükmüne göre, haczedilmezlik şikâyetinde bulunan borçlunun sosyal durumuna göre inceleme yapılıp paya isabet eden değerden, haline uygun bir mesken edinip edinemeyeceği araştırılarak sonuca gidilmesi gerekir. Kural olarak borçlunun taşınmazdaki hisse değeri tespiti doğrultusunda borçlunun haline münasip ev alabileceği miktar, mahcuzun değerinden fazla ise şikayetin kabulü; az ise şikayetin kısmen kabulü ile mahcuzun satılarak, borçlunun haline münasip ev alması için gerekli bedelin kendisine, artanın hak sahiplerine ödenmesine, satışın borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan az olmamak üzere yapılmasına karar verilmesi gerekir. Şikayete konu taşınmaz üzerinde ise, paydaşın 1/2 hissesi bulunduğu ve bu orana göre hisse değerinin bilirkişi tarafından tespit edilen borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan düşük olduğu anlaşılmaktadır. İlk derece mahkemesince şikayetin kabulü ile haczin kaldırılması yönünde hüküm tesisi yerinde olup, Bölge Adliye Mahkemesince alacaklının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmektedir.

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :

1) Alacaklının temyiz isteminin incelenmesinde;

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgeleri, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre alacaklının yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının REDDİNE,

2) Borçlunun temyiz itirazlarının incelemesine gelince;

Alacaklı tarafından bonoya dayalı olarak başlatılan kambiyo senetlerine özgü icra takibinde, borçlunun icra mahkemesine başvurusunda, meskeniyet şikayetinde bulunarak taşınmazda bulunan 1/2 hissesi üzerindeki haczin kaldırılmasını talep ettiği, ilk derece mahkemesince; şikayetin kabulü ile haczin kaldırılmasına karar verildiği, alacaklının istinaf yoluna başvurması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince; istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, şikayetin kısmen kabulü, kısmen reddi ile; taşınmazın 102.500,00 TL'den aşağı olmamak üzere satışı yapılarak elde edilecek paradan haline münasip ev alabilmesi için 102.500,00 TL'sinin davacı borçluya, kalan kısmının ilgililere ödenmesine, karar verildiği anlaşılmaktadır.

Paylı taşınmazlarda, her paydaşın (borçlunun) meskeniyet şikayetinde bulunma hakkı vardır. Bu halde iddia, pay oranı esas alınarak çözümlenmelidir. Bir başka deyişle, İİK.nun 82.maddesi hükmüne göre, haczedilmezlik şikayetinde bulunan borçlunun (paydaşın) sosyal durumuna göre inceleme yapılıp paya isabet eden değerden, haline uygun bir mesken edinip edinemeyeceği araştırılarak sonuca gidilmesi gerekir.

Somut olayda, hacze konu taşınmazda borçlunun kendisine ait 1/2 pay üzerine haciz konulmuştur. 15/10/2019 tarihli bilirkişi raporunda; şikayete konu ... ili, Merkez ilçesi, Esentepe Mahallesinde bulunan, 2017 ada, 3 parselde kayıtlı 2 nolu bağımsız bölüm üzerinde borçluya ait hissenin değeri tespit edilmeden, taşınmazın tamamının değerinin 132.500,00 TL olarak takdir edildiği, mahkemece alınan 20/12/2019 tarihli bilirkişi ek raporunda borçlunun 1/2 hisse değerinin 66.250,00 TL olduğu, haline münasip ev değerinin ise kök raporda tespit edildiği gibi 102.500,00 TL olduğu kanaatinin bildirildiği görülmüştür.

Bu durumda, kural olarak borçlunun taşınmazdaki hisse değeri tespiti doğrultusunda borçlunun haline münasip ev alabileceği miktar, mahcuzun değerinden (bu değerden hissesine düşecek miktardan) fazla ise şikayetin kabulü; az ise şikayetin kısmen kabulü ile mahcuzun (borçlunun hissesinin) satılarak, borçlunun haline münasip ev alması için gerekli bedelin kendisine, artanın hak sahiplerine ödenmesine, satışın borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan az olmamak üzere yapılmasına karar verilmesi gerekir.

Şikayete konu taşınmaz üzerinde ise, borçlunun 1/2 hissesi bulunduğu ve bu orana göre hisse değeri (132.500,00/2) 66.250,00 TL olup, bu değerin, bilirkişi tarafından tespit edilen borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan düşük olduğu anlaşılmaktadır.

O halde ilk derece mahkemesince şikayetin kabulü ile haczin kaldırılması yönünde hüküm tesisi yerinde olup, Bölge Adliye Mahkemesince 6100 sayılı HMK’nin 353/1-b-1maddesi uyarınca alacaklının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile, ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 11/11/2020 tarihli ve 2020/1274 E. - 2020/1285 K. sayılı kararının yukarıda (2) nolu bentte yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nin 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nin 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 08/04/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.