MOLADA ÇALIŞTIRILAN İŞÇİ ZAMLI ÜCRET ALIR

Eylül 13, 2020 - 11:30

Günde 7,5 saat çalışılan işyerlerinde çalışanların 1 saat mola hakkı olur. İşçi, bu sürede çalıştırılamaz. Ancak Yargıtay kararına göre, işçiler buna rağmen çalıştırılırsa, bu süreler için yüzde 50 zamlı ücrete hak kazanır.

İşyerlerinde çalışma süreleri ara dinlenmesi yani öğlen tatili ve çay araları dahil edilmeden hesaplanır. Ara dinlenmesi olarak ifade edilen bu süreler çalışma süresine dahil değildir. Anayasal bir hak olan dinlenme hakkı çerçevesinde düzenlenmiş ara dinlenmesi bazı işyerlerinde doğru uygulanmıyor. Yargıtay yakın tarihli bir kararında ara dinlenmesinde çalıştırılan işçinin bu süreler için zamlı ücret alması gerektiğine hükmetti. 4 saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az 15 dakika, 4 saatten fazla ve 7.5 saatten az çalışmalar için en az yarım saat ve günlük 7.5 saati aşan çalışmalar bakımından ise en az 1 saat ara dinlenmesi verilmelidir.

GENELLİKLE 1 SAAT

Genellikle işyerlerinde günde 7.5 saatten fazla çalışıldığı için ara dinlenmesi en az 1 saat olarak kullandırılmalıdır. İşçi, ara dinlenme saatinde tamamen serbesttir. Bu süreyi işyeri içinde ya da dışında geçirebilir. İşçi işyerinde kalsa bile, ara dinlenmesi süresinde çalışmaya zorlanamaz. Dolayısıyla işçinin ara dinlenmesinde çalıştırılması mümkün değildir, ancak işçi çalıştırılmışsa bu durumda ara dinlenmesi kullanmamış olur ve bu süreler de çalışma süresine eklenir. Ara dinlenmesi çalışma süresinden sayılmaz. Dolayısıyla ara dinlenmesi süreleri için işçiye ücret ödenmesi gerekmez.

İŞ SÜRESİNE EKLENİR

Ancak, bu süre işçiye dinlenme zamanı olarak tanınmamışsa, işçinin normal ücretinin ödenmesi gerekir. Yani buna göre, işçi eğer ara dinlenmesinde çalışmışsa bu sürenin çalışma süresine eklenmesi gerekir. Bu süre çalışma süresine eklendiğinde haftalık 45 saat aşılmışsa bu durumda işçi ara dinlenmesi süresinde fazla mesai yapmış olur ve bu süreler için yüzde 50 zamlı ücrete hak kazanır.

GÜNDE 12 SAAT ÇALIŞANA 1.5 SAAT ARA DİNLENME

Yargıtay kararına konu olayda günlük çalışma süresi 12 saat olan işçinin fazla mesai ücreti, 1 saat ara dinlenme süresine göre hesaplanmıştır. İşçi mahkemeye başvurup fazla mesailerinin ara dinlenme süresinin 1 saat üzerinden hesaplandığı için eksik ödendiğini iddia etmiştir. Yerel mahkeme fazla mesai hesabının 1 saatlik ara dinlenmesine göre hesaplanmasına karar vermiştirtir. Yargıtay ise yerel mahkemenin kararını bozarak günlük 12 saatlik çalışma süresi olan işçinin çalışma süresi ve fazla mesai alacağı hesaplanırken ara dinlenme süresinin 1 saat değil, 1.5 saat hesaplanması gerektiğine karar vermiştir. Tek başına çalışan işçinin ara dinlenmesi kullanmasının mümkün olmaması nedeniyle ara dinlenmesinde işçinin çalıştırıldığının kabul edilmesi gerektiğine hükmetmiştir.

ERKEN PAYDOS YERİNE GEÇMEZ

Ara dinlenmesi kural olarak işçinin dinlenme hakkına göre planlanmıştır. İşçinin konsantrasyonunu sağlanması, dinlenmesi, fiziksel ihtiyaçlarının giderilmesi için ara dinlenmesi şart. Bu nedenle ara dinlenme süresinin, işe, ara dinlenme süresi kadar geç başlama veya aynı süreyle erken bırakma şeklinde kullandırılması doğru değil. Özellikle Ramazan ayında gündeme gelen bu şekilde uygulama işçinin dinlenme hakkının ihlal edilmesi anlamına gelir. İşçinin günlük iş süresi içinde kesintisiz olarak hiç ara vermeden çalışması beklenemez.

Okan Güray Bülbül

Akşam