ŞİKAYET - ÇIPLAK PAY HİSSESİNİN HACZİ - HUKUKİ YARAR

T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

2021/5724 E.

2021/6773 K.

22.6.2021 T.

ŞİKAYET ( Borçluların Şikayetçi Üçüncü Kişi Anonim Şirketler Nezdinde Bulunan Hisselerin Haczedildiğinin Muhatap Şirketler Vekiline Tefhim Edildiği Hisse Hacizlerinin Şirketlerin Pay Defterlerine İşlenerek İcra Dosyasına İbrazı İçin 5 Gün Süre Verildiği Şirket Defterlerinin İbraz Edilmemesi Halinde İİK 357. Maddesi Gereğince İşlem Yapılacağı Hususunun İhtar Edildiği Görülmekle Haciz Tutanağı İle Haczin Uygulanması ve Sonuçları Şikayetçi Anonim Şirketleri Etkileyeceğinden Şikayetçilerin Haciz Tutanağı Yönünden İcra Mahkemesine Başvurusunda Hukuki Yararın Bulunduğunun Kabulü Gereği )

ÇIPLAK PAY HİSSESİNİN HACZİ ( Şikayet - Borçluların Şikayetçi Üçüncü Kişi Anonim Şirketler Nezdinde Bulunan Hisselerin Haczedildiğinin Muhatap Şirketler Vekiline Tefhim Edildiği Hisse Hacizlerinin Şirketlerin Pay Defterlerine İşlenerek İcra Dosyasına İbrazı İçin 5 Gün Süre Verildiği Şirket Defterlerinin İbraz Edilmemesi Halinde İİK 357. Maddesi Gereğince İşlem Yapılacağı Hususunun İhtar Edildiği Görülmekle Haciz Tutanağı İle Haczin Uygulanması ve Sonuçları Şikayetçi Anonim Şirketleri Etkileyeceğinden Şikayetçilerin Haciz Tutanağı Yönünden İcra Mahkemesine Başvurusunda Hukuki Yararın Bulunduğu )

HUKUKİ YARAR ( Çıplak Pay Hissesinin Haczi/Şikayet - Borçluların Şikayetçi Üçüncü Kişi Anonim Şirketler Nezdinde Bulunan Hisselerin Haczedildiğinin Muhatap Şirketler Vekiline Tefhim Edildiği Hisse Hacizlerinin Şirketlerin Pay Defterlerine İşlenerek İcra Dosyasına İbrazı İçin 5 Gün Süre Verildiği Şirket Defterlerinin İbraz Edilmemesi Halinde İİK 357. Maddesi Gereğince İşlem Yapılacağı Hususunun İhtar Edildiği Görülmekle Haciz Tutanağı İle Haczin Uygulanması ve Sonuçları Şikayetçi Anonim Şirketleri Etkileyeceğinden Şikayetçilerin Haciz Tutanağı Yönünden Başvurusunda Hukuki Yararın Bulunduğu )

2004/m.78,94,357

ÖZET : Çıplak pay hissesinin haczine karar veren icra müdürü, bu hacizle ilgili muhafaza tedbiri almak için mahalline (anonim şirket merkezine) gitmek zorunda değil ise de, icra dosyasının incelenmesinde;alacaklı vekili ile birlikte şikayetçi anonim şirketlere gidilmek suretiyle haciz tutanağının icra memuru tarafından tutulduğu anlaşılmaktadır. İşbu tutanağın incelenmesinde; alacaklı vekilinin talebi doğrultusunda borçluların şikayetçi üçüncü kişi anonim şirketler nezdinde bulunan hisselerin haczedildiğinin muhatap şirketler vekiline tefhim edildiği, hisse hacizlerinin şirketlerin pay defterlerine işlenerek icra dosyasına ibrazı için 5 gün süre verildiği,şirket defterlerinin ibraz edilmemesi halinde İİK 357. maddesi gereğince işlem yapılacağı hususunun ihtar edildiği görülmekle haciz tutanağı ile haczin uygulanması ve sonuçları şikayetçi anonim şirketleri etkileyeceğinden şikayetçilerin haciz tutanağı yönünden icra mahkemesine başvurusunda hukuki yararı vardır. O halde, Bölge Adliye Mahkemesince haciz tutanağı ile ilgili şikayetin değerlendirilmediği görülmekle bu husustaki şikayetin incelenerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm tesisi isabetsizdir.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacılar tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :

KARAR : Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

Alacaklının talebi ile icra müdürlüğünce borçluların, şikayetçi üçüncü kişi anonim şirketler nezdinde bulunan kar ve tasfiye paylarının, ortaklık hisselerinin, hisselerinden dolayı şirketlerden her nevi alacaklarının ihtiyati haczi ile işbu hisse haczinin İİK 94.maddesi uyarınca şirketlerin pay defterlerine işlenmesi ile neticeden icra müdürlüğüne bilgi verilmesi için üçüncü kişi anonim şirketlere 28/10/2016 tarihli haciz müzekkeresi gönderildiği, ayrıca alacaklı vekili ile birlikte anonim şirketlere gidilerek 31/10/2016 tarihli haciz tutanağı ile de hisse hacizlerinin üçüncü kişi anonim şirketler yetkilisine tefhimi ile hisse hacizlerinin şirketlerin pay defterlerine işlenerek icra dosyasına ibrazı için 5 gün süre verildiği, üçüncü kişi anonim şirketler vekili tarafından icra mahkemesine yapılan başvuruda, 28/10/2016 tarihli haciz müzekkeresinin ve 31/10/2016 tarihli haciz tutanağının iptalinin talep edildiği,ilk derece mahkemesince şikayetin esası incelenerek alınan bilirkişi raporu doğrultusunda takip borçlularının şikayetçi şirketler nezdinde paylarının bulunmadığı gerekçesi ile şikayetin kabulüne, şikayete konu 28/10/2016 ve 31/10/2016 tarihli müdürlük kararlarının kaldırılmasına karar verildiği, alacaklı vekili tarafından ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, kendisine haciz müzekkeresi gönderilen üçüncü kişi şirketin yapması gerekenin İİK nun 78. maddesi kapsamında haczedilecek borçluya ait bir şirket hissesinin bulunup bulunmadığını bildirmekten ibaret olduğu gerekçesi ile istinaf isteminin kabulüyle ilk derece mahkemesi kararının HMK'nın 353/1-b-2 maddesi gereğince kaldırılmasına, şikayetin reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.

İİK.'nun 78. maddesi gereği, üçüncü kişiye doğrudan haciz müzekkeresi gönderilmek suretiyle borçluya ait hak ve alacaklar üzerine haciz konulması halinde, üçüncü kişi tarafından yapılması gereken, borçluya ait hak ve alacak var ise haciz gereği işlem yapmak, yok ise haczedilecek hak ve alacak bulunmadığını icra dairesine bildirmektir. üçüncü kişinin, doğrudan İİK.'nun 78. maddesine göre istenen haciz nedeniyle, anılan işlemlerin dışında herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Başka bir anlatımla, haciz yazısına cevap verilmemesi halinde üçüncü kişi zimmetinde sayılan bir alacak yoktur.

Somut olayda, icra müdürlüğünce önce hisse haczinin İİK 94.maddesi uyarınca şirketlerin pay defterlerine işlenmesi için üçüncü kişi anonim şirketlere 28/10/2016 tarihli haciz müzekkeresi gönderildiği, 31/10/2016 tarihinde ise borçluların şikayetçi şirketlerdeki hisselerinin haczi için şirket merkezine gidilmek suretiyle alacaklı vekilinin talebi üzerine icra memuru tarafından, hisselerin haczedilerek pay defterine işlenmesi için şikayetçi şirketler vekiline beş gün süre verildiği, şirket defterlerinin ibraz edilmemesi halinde İİK 357. maddesi gereğince işlem yapılacağı hususunun ihtar edildiği görülmektedir.

İcra müdürlüğünce borçluların, şikayetçi üçüncü kişi anonim şirketlerde bulunan hisselerinin haczinin İİK 94.maddesi uyarınca şirketlerin pay defterlerine işlenmesi ile neticeden icra müdürlüğüne bilgi verilmesi yönündeki üçüncü kişiye gönderilen 28/10/2016 tarihli yazı, İİK'nun 78. maddesi kapsamında haciz müzekkeresi olup, şikayetçi şirketlerin haciz müzekkeresinin iptalini istemesinde hukuki yararı bulunmadığından 28/10/2016 tarihli haciz müzekkeresinin iptaline ilişkin talebin Bölge Adliye Mahkemesince reddi yerinde ise de; şikayet dilekçesinde icra müdürlüğünün 31/10/2016 tarihli haciz tutanağının iptalinin de talep edildiği görülmektedir.

Anonim şirketlerde paylar için pay senedi veya pay ilmuhaberi çıkartılmamışsa, borçlunun şirketteki (çıplak) payı, icra dairesi tarafından şirkete tebliğ olunarak haczedilir (İİK. m. 94/1 C.3). Buna göre, çıplak pay hissesinin haczine karar veren icra müdürü, bu hacizle ilgili muhafaza tedbiri almak için mahalline (anonim şirket merkezine) gitmek zorunda değildir. İcra müdürü, İİK. m. 94/l C.3 hükmüne göre, anonim şirkete bir ihbarname (bildiri) göndermekle de yetinebilir. Bu ihbarnamede (bildiride), borçlunun anonim şirketteki çıplak payının haczedildiği, bu haczin pay defterine işlenmesi, ilerde hisse senedi (veya ilmuhaber) çıkarılması halinde borçlunun (çıplak) payına düşen hisse senetlerinin (veya ilmuhaberlerin) borçluya verilmeyip, icra dairesine (dosyasına) teslim edilmesi, borçluya çıplak payı ile ilgili bütün tebligatın bundan böyle icra dairesine yapılması ve borçlunun muvafakatinin alınması gereken bütün müşterek tasarruflar ve kararlar için borçlu ortak yerine icra dairesinin muvafakatinin alınması gerektiği (anonim şirkete) ihbar edilir (bildirilir). Böylece, borçlunun haczedilen çıplak payı üzerindeki tasarruf yetkisinin kısıtlanmış olduğu (İİK. m. 86. m. 94/1 C.6) anonim şirkete bildirilmiş ve buna aykırı davranışlara karşı gerekli muhafaza tedbirleri (İİK. m. 90) alınmış olur.

Yukarıda da belirtildiği üzere çıplak pay hissesinin haczine karar veren icra müdürü, bu hacizle ilgili muhafaza tedbiri almak için mahalline (anonim şirket merkezine) gitmek zorunda değil ise de, icra dosyasının incelenmesinde;alacaklı vekili ile birlikte şikayetçi anonim şirketlere gidilmek suretiyle 31/10/2016 tarihli haciz tutanağının icra memuru tarafından tutulduğu anlaşılmaktadır. İşbu tutanağın incelenmesinde; alacaklı vekilinin talebi doğrultusunda borçluların şikayetçi üçüncü kişi anonim şirketler nezdinde bulunan hisselerin haczedildiğinin muhatap şirketler vekiline tefhim edildiği,hisse hacizlerinin şirketlerin pay defterlerine işlenerek icra dosyasına ibrazı için 5 gün süre verildiği,şirket defterlerinin ibraz edilmemesi halinde İİK 357. maddesi gereğince işlem yapılacağı hususunun ihtar edildiği görülmekle 31/10/2016 tarihli haciz tutanağı ile haczin uygulanması ve sonuçları şikayetçi anonim şirketleri etkileyeceğinden şikayetçilerin 31/10/2016 tarihli haciz tutanağı yönünden icra mahkemesine başvurusunda hukuki yararı vardır.

O halde, Bölge Adliye Mahkemesince 31/10/2016 tarihli haciz tutanağı ile ilgili şikayetin değerlendirilmediği görülmekle bu husustaki şikayetin incelenerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Şikayetçi anonim şirketlerin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile, ... Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesinin 15.12.2020 tarihli, 2020/2665 E.- 2884 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 Sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 Sayılı HMK'nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 22.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.