SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUĞUN İŞLEDİĞİ FİİLİN HUKUKİ ANLAM VE SONUÇLARINI ALGILAMA YETENEĞİ
T.C.
YARGITAY
2. CEZA DAİRESİ
2020/19899 E.
2021/15555 K.
29.9.2021 T.
HIRSIZLIK SUÇU ( Suç Tarihinde 12-15 Yaşları Arasında Bulunan Suça Sürüklenen Çocuğun 5237 Sayılı TCK'nın 31/2 Maddesi Uyarınca İşlediği Hırsızlık Suçundan Fiilin Hukuki Anlam ve Sonuçlarını Algılayıp Algılamayacağı veya Davranışlarını Yönlendirme Yeteneğinin Yeterince Gelişip Gelişmediği Konusunda Uzman Doktor Raporu Alınıp Sonucuna Göre Suça Sürüklenen Çocuğun Hukuki Durumunun Değerlendirilmesi Gerektiğinin Gözetilmemesinin Bozmayı Gerektirdiği )
SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUĞUN İŞLEDİĞİ FİİLİN HUKUKİ ANLAM VE SONUÇLARINI ALGILAMA YETENEĞİ ( Hırsızlık Suçu - Fiil İşlendiği Sırada 12-15 Yaş Grubu İçerisinde Bulunan Suçun Algılama ve Davranışlarını Yönlendirme Yeteneklerinin Olup Olmadığının Takdiri Bakımından Sosyal Yönden İnceleme Yaptırılmasının Gerekli Olduğu/Mahkemece Sosyal İnceleme Raporu Alınmadan Hüküm Kurulmasının Hatalı Olduğu )
SOSYAL İNCELEME RAPORU ( Hırsızlık Suçu - Fiil İşlendiği Sırada 15-18 Yaş Grubu İçerisinde Bulunan Suça Sürüklenen Çocuğun İşlediği Fiilin Hukuki Anlam ve Sonuçlarını Algılama ve Bu Fiille İlgili Olarak Davranışlarını Yönlendirme Yeteneğinin Olup Olmadığının Takdiri Bakımından Mahkemece Sosyal İnceleme Raporu Alınmadan veya Alınmaması Durumunda Gerekçesi Kararda Gösterilmeden Hüküm Kurulmasının Bozmayı Gerektirdiği )
YARGILAMA GİDERLERİNİN HESAPLANMASI ( Hırsızlık Suçu - İştirak Halinde Her Bir Sanığın Sebebiyet Verdiği Yargılama Giderlerinin Ayrı Ayrı Ortak Yargılama Giderlerinden ise Paylarına Düşen Oranın Belirlenerek Karar Verilmesi Gerektiği/Yargılama Giderlerinin Eşit Oranda Alınmasına Hükmedilmesinin CMK 326/2 Maddesine Aykırı Olduğu )
VEKALET ÜCRETİ ( Hırsızlık Suçu - Mahkemece 5271 SK Madde 150/2 Uyarınca 18 Yaşından Küçük Suça Sürüklenen Çocukların Savunmasını Yapmak Üzere Zorunlu Müdafinin Görevlendirilmesi Nedeniyle Müdafiye Ödenen Avukatlık Ücretinin Suça Sürüklenen Çocuklara Yargılama Gideri Olarak Yükletilmesine Karar Verilmesinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6/3-C Maddesindeki Düzenlemeye Aykırılık Meydana Getirdiği )
5237/m.31/2
5395/m.35
5271/m.150/2,324,326/2
Çocuk Koruma Kanunu'nun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik/m.20,21
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi/m.6/3-c
ÖZET : Dava, hırsızlık suçuna ilişkindir.
Suç tarihinde 12-15 yaşları arasında bulunan suça sürüklenen çocuğun 5237 Sayılı TCK'nın 31. maddesinin 2. fıkrası uyarınca işlediği hırsızlık suçundan fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayıp algılamayacağı veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişip gelişmediği konusunda uzman doktor raporu alınarak suça sürüklenen çocuğun hukuki durumunun değerlendirilmesi gerekir.
Fiil işlendiği sırada 12-15 yaş grubu içerisinde bulunan suça sürüklenen çocuğun işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneklerinin olup olmadığının takdiri bakımından, mahkemece sosyal inceleme raporu alınmadan hüküm kurulması hatalıdır.
Fiil işlendiği sırada 15-18 yaş grubu içerisinde bulunan suça sürüklenen çocuğun işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin olup olmadığının takdiri bakımından, mahkemece sosyal inceleme raporu alınmadan veya alınmaması durumunda gerekçesi kararda gösterilmeden hüküm kurulması hatalıdır.
18 yaşından küçük suça sürüklenen çocukların savunmasını yapmak üzere zorunlu müdafinin görevlendirilmesi nedeniyle, müdafiye ödenen avukatlık ücretinin suça sürüklenen çocuklara yargılama gideri olarak yükletilmesine karar verilmesi suretiyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6/3-c maddesindeki düzenlemeye aykırılık meydana getirilmesi hatalıdır.
5271 Sayılı CMK'nın 324. maddesinin 2. ve 3. fıkralarına göre iştirak halinde her bir sanığın sebebiyet verdiği yargılama giderlerinin ayrı ayrı, ortak yargılama giderlerinden ise paylarına düşen oranın belirlenerek karar verilmesi gerekirken yargılama giderlerinin eşit oranda alınmasına hükmedilmesi suretiyle 5271 Sayılı CMK'nın 326/2 maddesine aykırı davranılması hatalı olup, yukarıda açıklanan tüm bu nedenlerle kararın bozulması gerekmiştir.
DAVA : Dosya incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR : 1-)Sanık ... hakkında hırsızlık suçundan kurulan hükme yönelik temyiz isteminin incelenmesinde;
5237 Sayılı TCK'nın 53. maddesinde öngörülen hak yoksunlukları uygulanırken, 15.04.2020 gün ve 31100 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 7242 Sayılı Kanun'un 10. maddesiyle TCK'nın 53. maddesinde yapılan değişikliğin infaz aşamasında gözetilmesi mümkün görülmüş, dosya içeriğine göre diğer temyiz nedenleri yerinde görülmemiştir. Ancak;
a-)5271 Sayılı CMK'nın 324. maddesinin 2. ve 3. fıkralarında yargılama giderlerinin neleri kapsayacağının, kimin tarafından belirleneceğinin, kime ve nasıl yükletileceğinin düzenlendiği, buna göre iştirak halinde her bir sanığın sebebiyet verdiği yargılama giderlerinin ayrı ayrı, ortak yargılama giderlerinden ise paylarına düşen oranın belirlenerek karar verilmesi gerekirken yargılama giderlerinin eşit oranda alınmasına hükmedilmesi suretiyle 5271 Sayılı CMK'nun 326/2 maddesine aykırı davranılması,
b-)Sanığın tutuklu kaldığı tarihin gerekçeli karara yazılmayarak CMK 232/2-d maddesine muhalefet edilmesi ve soruşturma evresinde tutuklu kalmasına karşın TCK 63. maddenin tatbik edilmemesi,
Bozmayı gerektirmiş, sanık ve o yer Cumhuriyet savcısının temyiz nedenleri bu bakımdan yerinde görüldüğünden, hükmün açıklanan nedenle tebliğnameye aykırı olarak BOZULMASINA, bozma nedenleri yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, 5320 Sayılı Kanun'un 8/1. maddesi aracılığıyla 1412 Sayılı CMUK'nın 322. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak, yargılama giderlerine ilişkin bölümler çıkarılarak yerine "Kararda belirtilen yargılama gideri açısından, sanık ve her bir suça sürüklenen çocuğun sebebiyet verdiği yargılama giderlerinden ayrı ayrı, ortak yargılama giderlerinden ise eşit olarak sorumlu tutulmaları suretiyle yargılama giderlerinin tahsiline" cümlesinin eklenmesi; gerekçeli karar başlığına sanığın tutuklu kaldığı tarihlerin eklenmesi ve hüküm fıkrasına "sanığın tutuklu kaldığı sürenin TCK'nın 63. maddesi uyarınca cezasından mahsubuna" cümlesinin eklenmesi suretiyle, diğer yönleri usul ve yasaya uygun bulunan hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
2-)Suça sürüklenen çocuklar K. E. ve ... hakkında hırsızlık suçundan kurulan hükümlere yönelik temyiz isteminin incelenmesinde;
Dosya içeriğine göre diğer temyiz nedenleri yerinde görülmemiştir. Ancak,
a-) Suç tarihinde 12-15 yaşları arasında bulunan suça sürüklenen çocuk ... E.'in 5237 Sayılı TCK'nın 31. maddesinin 2. fıkrası uyarınca işlediği hırsızlık suçundan fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayıp algılamayacağı veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişip gelişmediği konusunda uzman doktor raporu alınıp sonucuna göre suça sürüklenen çocuğun hukuki durumunun değerlendirilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
b-)5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu'nun 35. maddesi ve Çocuk Koruma Kanunu'nun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğin 20 ve 21. maddeleri uyarınca; fiil işlendiği sırada 12-15 yaş grubu içerisinde bulunan suça sürüklenen çocuk ... E.'in işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneklerinin olup olmadığının takdiri bakımından, sosyal yönden inceleme yaptırılması gerekli olduğu halde mahkemece sosyal inceleme raporu alınmadan yazılı şekilde hüküm kurulması,
c-)Dairemizce de benimsenen Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 20/11/2018 tarihli ve 2016/6-986 Esas, 2018/554 Karar sayılı içtihadında belirtildiği üzere 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu'nun 35. maddesi ve Çocuk Koruma Kanunu'nun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğin 20 ve 21. maddeleri uyarınca; fiil işlendiği sırada 15-18 yaş grubu içerisinde bulunan suça sürüklenen çocuk ...'in işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin olup olmadığının takdiri bakımından, mahkemece sosyal inceleme raporu alınmadan veya alınmaması durumunda gerekçesi kararda gösterilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması,
d-)Mahkemece 5271 Sayılı Kanun'un 150/2. maddesi uyarınca, 18 yaşından küçük suça sürüklenen çocukların savunmasını yapmak üzere zorunlu müdafinin görevlendirilmesi nedeniyle, müdafiye ödenen avukatlık ücretinin suça sürüklenen çocuklara yargılama gideri olarak yükletilmesine karar verilmesi suretiyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6/3-c maddesindeki düzenlemeye aykırılık meydana getirilmesi,
e-)5271 Sayılı CMK'nın 324. maddesinin 2. ve 3. fıkralarında yargılama giderlerinin neleri kapsayacağının, kimin tarafından belirleneceğinin, kime ve nasıl yükletileceğinin düzenlendiği, buna göre iştirak halinde her bir sanığın sebebiyet verdiği yargılama giderlerinin ayrı ayrı, ortak yargılama giderlerinden ise paylarına düşen oranın belirlenerek karar verilmesi gerekirken yargılama giderlerinin eşit oranda alınmasına hükmedilmesi suretiyle 5271 Sayılı CMK'nın 326/2 maddesine aykırı davranılması,
SONUÇ : Bozmayı gerektirmiş, suça sürüklenen çocuklar müdafiileri ile o yer Cumhuriyet savcısının temyiz nedenleri bu bakımdan yerinde görülmüş olduğundan, hükümlerin açıklanan nedenlerle isteme uygun olarak BOZULMASINA, 29.09.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
