SÜT İZNİNİ KULLANDIRMAYAN PATRON, 'FAZLA MESAİ' ÖDER!
Çalışma hayatında sık sık tartışma konusu olan 'süt izni' ile ilgili emsal teşkil edecek bir karar çıktı. Yargıtay, iş yasalarında kullandırılmaması halinde ne tür yaptırım uygulanacağına yönelik bir hüküm bulunmayan 'süt izni' için fazla mesai statüsünde işlem yapılmasını hüküm altına aldı. Örnek davadan yola çıkan yüksek mahkeme, süt iznini kullandırmayan patronunun, süt izni süresi kadar fazla mesai ücreti ödemesini kararlaştırdı.
Milyonlarca anneyi sevindirecek kararın hikayesi şöyle:
Antalya merkezli bir şirkette insan kaynakları bölümünde eğitim uzmanı olarak görev yapan çalışan, 2013 yılında 18. madde kapsamında işten çıkarıldı.
Eğitim uzmanı da, iş mahkemesinde, alacaklarına yönelik dava açtı. Çalışan, işverenden kıdem tazminatı ve izin gibi klasik işçi alacaklarının yanısıra, süt izninin tam olarak kullanıldırılmadığı gerekçesiyle süt izninin da bedelini istedi.
İş mahkemesi, süt izninin kullandırılmaması halinde işverenin, bedelini nasıl ödeyeceği konusunda iş kanunlarında belirli bir hüküm olmadığını belirterek, bu konudaki talebi reddetti. Yerel mahkeme, izin ve kıdem tazminatı gibi diğer alacaklarlı ilgili ise kısmen kabul yönünde karar aldı.
Taraflar kararı temyiz etti. Temyiz talebi Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nde görüldü. Daire, süt izni konusunda emsal teşkil edecek bir karar verdi. Yüksek mahkeme, iş kanunlarında belirli bir hüküm olmamakla birlikte, süt izni kullandırmayan patronun 'fazla mesai' bedeli ödeyeceğini bildirdi.
Dairenin, konuyla ilgili kararı şöyle:
"... 4857 sayılı Yasanın 74 üncü maddesine göre kadın işçilere 1 yaşından küçük çocuklarını emzirebilmeleri için günde 1,5 saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır. İşçi süt iznini toplamak suretiyle toplu kullanma talebinde bulunamaz. İşverence süt izni verilmemesinin yaptırımı da, idari para cezası olarak anılan yasanın 104 üncü MADDESİNDE ÖNGÖRÜLMÜŞTÜR. Belirtmek gerekir ki ceza yaptırımına bağlanan bir davranışın hukuki biryaptırımı DA OLMALIDIR.
Süt izni yasadan kaynaklanan bir mazeret iznidir ve YASAL HAKTIR. Kural olarak da ÜCRETE TABİDİR.
Ancak ertelenmeme özelliği vardır ve sonradan kullanılamaz. Bu nedenle de doğduğu an kullanılması için işçi tarafından talep EDİLMESİ GEREKİR. Her ne kadar süt izni karşılığı ücret öngörülmemiş ise de işçiye verilmemesi halinde bağlanan cezai yaptırım gibi hukuki bir yaptırım DA BAĞLANMALIDIR.
İşçi süt izni olan günlük 1,5 saatlik zamanda çalışmış ise bunun karşılığı mesai yaptığından, fazla mesai olarak değerlendirilmeli ve fazla mesainin karşılığı ücret hesaplanıp hüküm ALTINA ALINMALIDIR.
Somut uyuşmazlıkta davacı doğum sonrası süt izni kullandırılmadığını iddia etmiş, davalı ise toptan beş gün süt izni KULLANILDIĞINI SAVUNMUŞTUR.
Öncelikle davacının doğum yaptığı tarihten, doğan çocuğun bir yaşına geldiği tarihe kadar davacının kullandığı doğum ve diğer izinli olduğu günler dışında kullanması gereken günlük 1,5 saatten toplam verilmesi gereken süt izni belirlenmeli, verilen mahsup edilmeli, kalan kısmın kullanılması gereken tarihteki ücret üzerinden fazla mesai ücreti olarak hesaplanıp, süt izni alacağı karşılığı hüküm altına alınması gerekirken yazılı gerekçe ile bu alacağın REDDİ HATALIDIR...."
