TİCARET SİCİLİNDEN TERKİN EDİLEN ŞİRKETİN TÜZEL KİŞİLİĞİNİN İHYASI TALEBİ - TASFİYENİN KAPANMASINDAN SONRA EK TASFİYE İŞLEMLERİ YAPILMASININ ZORUNLU OLDUĞUNUN ANLAŞILMASI
T.C.
İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
2022/2343 E.
2023/174 K.
2.2.2023 T.
TİCARET SİCİLİNDEN TERKİN EDİLEN ŞİRKETİN TÜZEL KİŞİLİĞİNİN İHYASI TALEBİ ( İhyası İstenen Şirketin Tasfiye Neticesinde İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü Tarafından Sicilden Terkin Edildiği Anlaşılmış Olup Şirketin Terkinden Önceki Son Adresi İtibariyle İhya Yargılamasını Yapmaya İstanbul Asliye Ticaret Mahkemelerinin Kesin Yetkili Olduğu - Mahkemece Yetkili Olduğu Davada İşin Esasına Girilerek Yargılama Yapılması Gerektiği )
TASFİYENİN KAPANMASINDAN SONRA EK TASFİYE İŞLEMLERİ YAPILMASININ ZORUNLU OLDUĞUNUN ANLAŞILMASI ( Son Tasfiye Memurları ve Yönetim Kurulu Üyeleri ve Pay Sahipleri veya Alacaklıların Şirket Merkezinin Bulunduğu Yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesinden Bu Ek İşlemler Sonuçlandırılıncaya Kadar Şirketin Yeniden Tescilini İsteyebileceği - Bu Yetki Kuralının Kesin Yetki Kuralı Olduğu )
YETKİSİZLİK KARARI ( Mahkemece Yetkili Olduğu Davada İşin Esasına Girilerek Yargılama Yapılması Gerektiği - İhyası İstenen Şirketin Tayininde Hataya Düşülerek Dava Konusu Olmayan Şirketin Adresi İtibariyle Yetkisizlik Kararı Verilmesi Hatalı Olduğundan Davacılar Vekilinin İstinaf Başvurusunun Kabulü Gerektiği )
6102/m. 547
ÖZET : Dava, tasfiye sonucu ticaret sicilinden terkin edilen şirketin hakkında derdest dava bulunması sebebiyle tüzel kişiliğinin ihyası talebine ilişkindir.
Tasfiyenin kapanmasından sonra ek tasfiye işlemlerinin yapılmasının zorunlu olduğu anlaşılırsa, son tasfiye memurları, yönetim kurulu üyeleri, pay sahipleri veya alacaklılar, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden, bu ek işlemler sonuçlandırılıncaya kadar, şirketin yeniden tescilini isteyebilirler.Hükmün getirdiği yetki kuralı, kesin yetki kuralıdır.
Olayda, ihyası istenen şirketin tasfiye neticesinde İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından sicilden terkin edildiği anlaşılmış olup, şirketin terkinden önceki son adresi itibariyle ihya yargılamasını yapmaya İstanbul Asliye Ticaret Mahkemeleri kesin yetkilidir.
Buna göre Mahkemece yetkili olduğu davada işin esasına girilerek yargılama yapılması gerekirken, ihyası istenen şirketin tayininde hataya düşülerek, dava konusu olmayan şirketin adresi itibariyle yetkisizlik kararı verilmesi hatalı olduğundan davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulü gerekir.
DAVA : İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacılar vekili dava dilekçesi ile; müvekkillerinin murisi ...l'ın ihyasını talep ettikleri ... Tic. Ltd. Şti.'de çalıştığını, hizmet tespiti talebiyle Bakırköy 23. İş Mahkemesi'nin 2020/3 Esas sayılı dosyası ile açılan dava devam ederken ...'ın vefatı nedeniyle davaya mirasçıları olan müvekkillerinin devam ettiğini, dava devam ederken İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından 02/12/2015 tarihinde şirketin tasfiyesinin sona erdiği tescil edildiğinden sicil kaydının terkin edildiğinin tespit edildiğini, bunun üzerine Bakırköy 23. İş Mahkemesi'nin 2020/3 Esas sayılı dosyasında 18/02/2022 tarihli celse ile şirketin ihyası için dava açmak üzere kendilerine süre verilmesi üzerine iş bu davayı ikame ettiklerini beyanla iş bu davada taraf teşkilinin sağlanması için ... Tic. Ltd. Şti.'nin tüzel kişiliğinin ihyasına, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi'nin 18/05/2022 tarih 2022/342 Esas - 2022/371 Karar sayılı kararında;"Dava, sicilden terkin edilen şirketin ihyası istemine ilişkindir.6102 Sayılı TTK'nın 547/1 maddesi gereğince ihya davasında yetkili mahkeme şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesidir. Dosya içerisinde bulunan Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtlarına göre ihyası talep edilen ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nin terkin edilmeden önceki merkez adresi "... Mah, ... Cad, No: ... Esenler/İstanbul"dur. Esenler ilçesi Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemelerinin yetki alanında kalmaktadır. Kesin yetki kuralını içeren TTK'nın 547/1 maddesi gereği mahkememizin yetkisizliğine ve HMK madde 114/1-ç, 115/2 uyarınca davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir. "gerekçesi ile yetkisizlik nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiş ve karara karşı davacılar vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacılar vekili istinaf dilekçesi ile; müvekkili ..., davalı ... Tic. Ltd. Şti. nezdinde çalışmış olup, hizmet tespiti talebiyle açılan Bakırköy 23. İş Mahkemesi'nin 2020/3 E. sayılı dava dosyasına, ...'ın vefatı nedeniyle mirasçıları ile devam edildiğini, Bakırköy 23. İş Mahkemesi'nin 2020/3 Esas sayılı dosyasının 18.02.2022 tarihli celsenin 3 numaralı ara kararı ile şirketin ihyası için dava açmak üzere taraflarına süre verildiğini, müvekkilinin söz konusu şirkette çalışmış olduğu döneme ilişkin tespit davalarının devam edebilmesi için şirketin ihyası için İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesinde dava açıldığını, İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından; "Dosya içerisinde bulunan Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtlarına göre ihyası talep edilen ... Ticaret Limited Şirketi'nin terkin edilmeden öncesi adresi "... Mah. ... Cad. No:... Esenler/İstanbul'dur". Esenler ilçesi Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemelerinin yetki alanında kalmaktadır." gerekçesi ile davanın usulden reddine karar verildiğini, yerel Mahkeme tarafından verilen kararda, şirketin adresi olarak belirtilen "... Mah. ... Cad. No:... Esenler/İstanbul" adresinin aynı ticari unvana fakat farklı sicil numarasına sahip dava dışı bir şirkete ait olduğunu, ihya davasına ilişkin dava dilekçesinin ekinde sundukları İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü'nün 25.02.2022 tarih ve ... sayılı yazı cevabında, ... Tic. Ltd. Şti. unvanına sahip birden fazla şirket olduğunun belirtildiğini, yazının en başında ... sicil numaralı ... Tic. Ltd. Şti'ne yer verildiğini, söz konusu şirketin adresinin "... Mah. ... Cad. No:... Esenler/İstanbul'" olduğunu, 25.02.2022 tarihli yazının son sayfasında ise ... sicil numaralı Tasfiye Halinde ... San. Ve Tic. Ltd. Şti.'ne yer verildiğini, ... sicil numaralı şirketin adresinin ise; "... No.... Bayrampaşa/İstanbul" olduğunu, müvekkili ...'ın mirasçıları ile sürdürülmekte olan Bakırköy 23. İş Mahkemesi'nin 2020/3 Esas sayılı dosyasına istinaden ihyasını talep ettikleri şirketin ... sicil numaralı ve "... No... Bayrampaşa/İstanbul" adresli şirket olduğunu, söz konusu adresin tasfiye memuru ve eski ortağının, ihya davasında davalı olarak husumet yönelttikleri ... olduğunu, İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü cevap yazısının, mahkeme tarafından baştan sona incelenmediğini, yazının en başında yer verilen ... sicil numaralı şirkete dava açtıkları varsayılarak yetkisizlik kararı verildiğini, ihyasını talep ettikleri ... sicil numaralı şirketin adresi Bayrampaşa olup, yetkili mahkemenin İstanbul Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu beyanla yetkisizliğe ilişkin verilen hükmün kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK'nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır.
Dava, tasfiye sonucu ticaret sicilinden terkin edilen şirketin hakkında derdest dava bulunması sebebiyle Türk Ticaret Kanunu'nun 547. maddesi uyarınca tüzel kişiliğinin ihyası talebine ilişkindir.
6102 Sayılı TTK'nın 547/1 maddesi; "Tasfiyenin kapanmasından sonra ek tasfiye işlemlerinin yapılmasının zorunlu olduğu anlaşılırsa, son tasfiye memurları, yönetim kurulu üyeleri, pay sahipleri veya alacaklılar, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden, bu ek işlemler sonuçlandırılıncaya kadar, şirketin yeniden tescilini isteyebilirler." hükmünü amirdir. Hükmün getirdiği yetki kuralı, kesin yetki kuralıdır ve kamu düzenine ilişkin olduğu gibi, HMK'nun 114/1-ç bendinde aranan dava şartlarından biridir. Bu nedenle taraflarca her zaman ileri sürülebileceği gibi, mahkemece yargılamanın her aşamasında re'sen nazara alınır. İTO kayıtlarının incelenmesi ile, ihyası istenen ... sicil numaralı Tasfiye Halinde ... Ticaret Limited Şirketi'nin terkin işlemi yapılmadan önceki adresinin "..., No:..., Bayrampaşa/İstanbul" olduğu, şirketin tasfiye neticesinde 02.12.2015 tarihinde İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından sicilden terkin edildiği anlaşılmış olup, şirketin terkinden önceki son adresi itibariyle ihya yargılamasını yapmaya İstanbul Asliye Ticaret Mahkemeleri kesin yetkilidir. Buna göre Mahkemece yetkili olduğu davada işin esasına girilerek yargılama yapılması gerekirken, ihyası istenen şirketin tayininde hataya düşülerek, dava konusu olmayan ... sicil numaralı ... Limited Şirketi'nin adresi itibariyle yetkisizlik kararı verilmesi hatalı olmuştur. Davacı tarafın istinaf başvurusu haklı bulunmuştur.
Açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi kararının HMK'nın 353/1-a-3 maddesi uyarınca kaldırılmasına, dosyanın davanın yeniden görülmesi için ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacıların istinaf başvurusunun KABULÜ ile; İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 18/05/2022 tarih ve 2022/342 Esas - 2022/371 Karar sayılı kararının HMK'nın 353/1-a-3 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, dosyanın mahkemesine İADESİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf edenler tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına,
3-İstinaf edenler tarafından yatırılan istinaf karar harcının talep halinde iadesine,
4-Artan gider avansı olması halinde yatıran tarafa iadesine,
5-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 02.02.2023 tarihinde HMK'nın 362/1-c maddesi gereğince kesin olarak oybirliği ile karar verildi.
