TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN EDAYA İLİŞKİN İŞÇİLİK ALACAKLARI İSTEMİ - FAZLA MESAİ HESABINDA MÜKERRERLİK

T.C.

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

2022/1048 E.

2022/1833 K.

16.02.2022 T.

TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN EDAYA İLİŞKİN İŞÇİLİK ALACAKLARI İSTEMİ

HAFTA TATİL ÜCRETİNİN TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDE AYRICA HÜKÜM ALTINA ALINDIĞI DURUMDA BU ÇALIŞMAYA DENK GELEN GÜNE AİT 7,5 SAATİN FAZLA MESAİ HESABINDA MÜKERRERLİK OLMAMASI ADINA DİKKATE ALINMAMASININ GEREKMESİ

TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDE NORMAL ÇALIŞMA ÜCRETİNİ AŞAN ÇALIŞMALARIN FAZLA ÇALIŞMA SAYILACAĞI VE FAZLA ÇALIŞMA İÇİN VERİLECEK ÜCRETİN NORMAL ÇALIŞMA ÜCRETİNDEN YÜZDE ELLİ FAZLA OLARAK ÖDENECEĞİ VE HAFTALIK 40 SAATİN DOLDURULMASI HALİNDE CUMARTESİ PAZAR HAFTA TATİLİ ALACAĞINA HAK KAZANILACAĞININ HÜKÜM ALTINA ALINMASI

HAFTASONU GÜNLÜK 8 SAAT ÇALIŞMA İÇİN HAFTA TATİLİNİN NORMAL ÇALIŞMA SÜRESİ OLAN 7.5 SAAT MAHSUP EDİLEREK GÜNLÜK YARIM SAAT HAFTALIK TOPLAM 1 SAAT FAZLA MESAİ YAPILDIĞININ KABUL EDİLMESİNİN GEREKMESİ

ÖZETİ: İşçinin fazla mesai yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır. Toplu İş Sözleşmesi'nin ilgili maddesinde; normal çalışma süresini aşan çalışmaların fazla çalışma sayılacağı ve fazla çalışma için verilecek ücretin normal çalışma ücretinin %50 yükseltilmesiyle ödeneceği ile cumartesi ve pazar gününün hafta tatili olduğu, haftalık 40 saatin doldurması durumunda bu iki gün hafta tatiline hak kazanılacağı hüküm altına alınmıştır. Hafta tatil ücreti ayrıca hüküm altına alındığında göre, bu çalışmaya denk gelen güne ait 7,5 saatin fazla mesai hesabında dikkate alınmaması gerekir. Hafta sonu (cumartesi-pazar günü) günlük 8 saat çalışma için, hafta tatilinin normal çalışma süresi olan 7,5 saat mahsup edildikten sonra günlük yarım saat, haftalık toplam 1 saat fazla mesai yapıldığının kabulü ile fazla mesai alacağının hüküm altına alınması gerekmektedir.

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Davacı İsteminin Özeti:

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin ... Belediye Başkanlığı'nda sigortalı olarak çalışmakta iken torba yasa ile bir başka kuruma gönderildiğini, ancak davalı Belediyenin vekil edenin bir kısım hak ve alacaklarını ödemediğini belirterek fazla çalışma, hafta tatili, genel tatil, ikramiye, odun kömür, deri mont, yazlık kışlık kıyafet, yıllık izin ve sendikal ikramiye ücretinden oluşan 10.150,00 TL tutarındaki alacaklarının hak etme tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı Cevabının Özeti:

Davalı vekili vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle, davacının Toplu İş Sözleşmelerine dayalı istemiş olduğu deri mont, odun, kömür, yazlık kışlık kıyafet taleplerinin değerlerinin çok yüksek olup fahiş olduğunu, sendika ikramiyesi, izin alacağı, fazla mesai alacağı ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacağı söz konusu olmadığını, talep etmiş olduğu alacaklarda faizin başlangıç tarihinin dava tarihi olması gerektiğini beyan ederek fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar verilerek yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir

Temyiz:

Kararı, davalı vekili yasal süresi içinde temyiz etmiştir.

Gerekçe:

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.

2-Davacı işçinin fazla mesai yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.

Fazla mesai yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla mesai alacağının ödendiği varsayılır.

Fazla mesainin ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışma ve genel tatil çalışmasının bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla mesaisi olup olmadığı araştırılmalıdır.

Fazla mesai çalışmasının yazılı delil ya da şahitle ispatı imkan dahilindedir.

Fazla çalışmaya dair kurallar hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil alacakları için de geçerlidir.

Dosya içindeki bilgi ve belgelere göre, Toplu İş Sözleşmesi'nin 28. maddesinde; normal çalışma süresini aşan çalışmaların fazla çalışma sayılacağı ve fazla çalışma için verilecek ücretin normal çalışma ücretinin %50 yükseltilmesiyle ödeneceği, 33. maddesinde ise; cumartesi ve pazar gününün hafta tatili olduğu, haftalık 40 saatin doldurması durumunda bu iki gün hafta tatiline hak kazanılacağı hüküm altına alınmıştır.

Mahkemece davacı tanık beyanları ve Toplu İş Sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak, davacının haftanın 7 günü günlük 8 saat çalışma yaptığı, hafta içi fazla mesaisi olmadığı(8x 5 = 40 saat), hafta sonu ise günlük 8 saatten haftada 16 saat fazla çalışma yaptığı, ayrıca hafta sonu 2 gün hafta tatilini kullanmadığı kabul edilerek fazla çalışma ve hafta tatili alacakları hüküm altına alınmıştır.

Davacının hafta tatil ücreti ayrıca hüküm altına alındığında göre, bu çalışmaya denk gelen güne ait 7,5 saatin fazla mesai hesabında dikkate alınmaması gerekir. Aksi halde mükerrer olarak alacağın hüküm altına alınması söz konusu olacaktır. Mahkemece bu olgu dikkate alınmaksızın mükerrer tahsile yol açacak şekilde karar verilmesi isabetsizdir.

Mahkemece yapılacak iş; hafta sonu(cumartesi-pazar günü) günlük 8 saat çalışma için, hafta tatilinin normal çalışma süresi olan 7,5 saat mahsup edildikten sonra günlük yarım saat, haftalık toplam 1 saat fazla mesai yapıldığının kabulü ile fazla mesai alacağının hüküm altına alınması gerekmektedir.

Sonuç:

Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 16/02/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.