TRAFİK KAZASINDAN KAYNAKLANAN RÜCUEN TAZMİNAT TALEBİ NEDENİYLE İTİRAZIN İPTALİ İSTEMİ - OTOBÜSÜN UYGUN OLMAYAN SÜRÜCÜ BELGESİ İLE İDARE EDİLMESİ

T.C.
İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
8. HUKUK DAİRESİ
2023/310 E.
2023/163 K.
9.2.2023 T.

TRAFİK KAZASINDAN KAYNAKLANAN RÜCUEN TAZMİNAT TALEBİ NEDENİYLE İTİRAZIN İPTALİ İSTEMİ ( Davalıya Ait Araç 19 Kişilik Ticari Otobüs Olup Sigortalı Araç Sürücüsünün C Sınıfı Sürücü Belgesine Sahip Olduğu - Ancak D Sınıfı Ehliyetnameye Sahip Olanlar Tarafından Sevk ve İnündare Edilmesi Mümkün Olan Sigortalı Aracın C Sınıfı Ehliyetnameye Sahip Olan Dava Dışı Sürücü Tarafından Sevk ve İdare Edilmesi Sırasında Kazanın Meydana Gelmesi Karşısında Sürücünün Yeterli Ehliyetnameye Sahip Olmaması Nedeniyle Davacı Yararına Rücu Koşullarının Oluştuğu )

OTOBÜSÜN UYGUN OLMAYAN SÜRÜCÜ BELGESİ İLE İDARE EDİLMESİ ( Rücuen Tazmiat - Sigortalı Araç Sürücüsünün C Sınıfı Sürücü Belgesine Sahip Olduğu/Ancak D Sınıfı Ehliyetnameye Sahip Olanlar Tarafından Sevk ve İnündare Edilmesi Mümkün Olan Sigortalı Aracın C Sınıfı Ehliyetnameye Sahip Olan Dava Dışı Sürücü Tarafından Sevk ve İdare Edilmesi Sırasında Kazanın Meydana Gelmesi Karşısında Sürücünün Yeterli Ehliyetnameye Sahip Olmaması Nedeniyle Davacı Yararına Rücu Koşullarının Oluştuğu )

RÜCU HALİNDE ÖDENECEK MİKTARIN TESPİTİ ( Sigortacının Sigortalı Araç Sürücüsünün Yeterli Ehliyetnameye Sahip Olmaması Nedeniyle Üçüncü Kişiye Ödediği Tazminatı Kendi Sigortalısına Rücu Etmesi Halinde Sigortalının Ödemesi Gereken Miktarın Sigortacının Üçüncü Kişiye Ödediği Miktar Olmadığı - Bulunacak Gerçek Zararın Sürücüsünün Kusuruna İsabet Eden Kısım Olduğunun ve Bilirkişi Ek Raporuyla da Alacağın İcra Takibine Konu Alacak Miktarı Kadar Olduğunun Belirlendiğinin Değerlendirileceği )

2918/m. 95

Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları/m. B.4 Karayolları Trafik Yönetmeliği/m. 3/C-3, 75

ÖZET : Dava, trafik kazasından kaynaklanan rücuen tazminat talebi nedeniyle itirazın iptali istemine ilişkindir. Somut olayda, davalıya ait araç 19 kişilik ticari otobüstür. Sigortalı araç sürücüsü C sınıfı sürücü belgesine sahiptir. Bu durumda, ancak D sınıfı ehliyetnameye sahip olanlar tarafından sevk ve idare edilmesi mümkün olan sigortalı aracın C sınıfı ehliyetnameye sahip olan dava dışı sürücü tarafından sevk ve idare edilmesi sırasında kazanın meydana gelmesi karşısında, sürücünün yeterli ehliyetnameye sahip olmaması nedeniyle, davacı yararına rücu koşullarının oluştuğu hususunda tereddüt bulunmamaktadır.

Hal böyle olunca da; davacı yararına Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları B.4-b maddesi kapsamında rücu koşullarının somut olayda gerçekleştiği, sigortacının; sigortalı araç sürücüsünün yeterli ehliyetnameye sahip olmaması nedeniyle üçüncü kişiye ödediği tazminatı KTK ve ZMMS genel şartları uyarınca kendi sigortalısına rücu etmesi halinde; sigortalının ödemesi gereken miktar, sigortacının üçüncü kişiye ödediği miktar olmayıp, bulunacak gerçek zararın sürücüsünün kusuruna isabet eden kısım olduğu gözetilerek ve bu ilkelere göre hazırlandığı anlaşılan bilirkişi ek raporuyla da davacının alacağının, icra takibine konu alacak miktarı kadar olduğunun belirlendiği de değerlendirilerek, icra takibine itirazın iptalini karar verilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.

Ancak delillerin toplanmış olması nedeniyle belirlenen hukuka aykırılığın düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle kararın kaldırılması gerekir.

DAVA : Yukarıda bilgileri yazılı bulunan ilk derece mahkemesinin kararına karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine; 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355.maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf edenin sıfatına, istinaf nedenlerine ve kamu düzenine ilişkin olup resen gözetilmesi gereken hususlara hasren yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde;

Davacı vekili; müvekkili sigorta şirketi nezdinde ZMSS ile sigortalı olan davalıya ait ... plakalı ticari vasıftaki otobüsün 16/08/2017 tarihinde ... plakalı otomobile çarpması suretiyle hasarlanmasına neden olduğunu, sigortalı araç sürücüsü ...'nın ehliyetinin otobüs kullanmak için yeterli olmadığını, ... plakalı araçta kazadan dolayı meydana gelen zararların ödendiğini, ödenen tazminatın davalıya rücu edilmesine ilişkin koşulların gerçekleştiğini, bu amaçla İstanbul ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasıyla başlatılan icra takibine davalı tarafından itiraz edildiğini belirterek, itirazın iptali ile takibin asıl alacağa işletilecek avans faizi ile birlikte devamına, davalının % 20 icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini, talep ve dava etmiştir.

Davalı taraf, davanın reddinin gerektiğini savunmuştur.

KARAR : İlk derece mahkemesince yapılan yargılama neticesinde; "dava dışı sürücünün yeterli sürücü belgesine sahip olmadan ve ters yönde seyrederek zarara konu olayda tam kusurlu olduğu, söz konusu kusurların kasıt veya ağır kusur boyutuna uluşmadığı, bu nedenle de davaya konu olayda rücu koşullarının gerçekleştiğinden söz edilemeyeceği" görüşünden hareketle davanın reddine karar verilmiş, verilen karara karşı davacı vekili tarafından yasal süresi içerisinde istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.

Davacı vekilinin istinaf nedenleri; Sigortalı araç sürücüsünün tek yönlü yolda nizamlara aykırı sekilde ters yön istikametinde seyretmek suretiyle kusurlu olduğu, sigortalı aracın D sınıfı sürücü belgesi ile sevk ve idare edilmesi gerekirken, sigortalı araç sürücüsünün C sınıfı ehliyetnameye sahip olduğu, bu durumda ZMM Sigortası Genel Şartları kapsamında rücu koşullarının gerçekleştiği, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesinin hatalı olduğu, hususlarına ilişkindir.

Dosyada yapılan incelemede; 16/08/2017 tarihinde, davacı nezdinde ZMM sigortalı ... plaka sayılı aracın karıştığı trafik kazasında, zarar gören ... plaka sayılı araç için ödenen tazminatın ZMM Sigortası Genel Şartlarının B.4.b maddesi kapsamında (D sınıfı ehliyetname ile sevk ve idare edilebilecek aracın C sınıfı ehliyetname sahibi dava dışı sürücü tarafından sevk ve idare edilmesi nedeniyle) sigortalıdan rücuen tahsili için başlatılan icra takibine itirazın iptali istemiyle eldeki davanın açıldığı, anlaşılmıştır. Somut olayda, davacı ZMMS sigorta şirketi, kaza nedeniyle zarar gören üçüncü kişi (zarar gören araç maliki) için ödediği meblağı, dava dışı araç sürücüsünün yeterli ehliyetnameye sahip olmadığı iddiasıyla, sigortalı araç malikinden rücuen tahsiline karar verilmesini talep etmektedir.

Davacı ZMMS sigorta şirketi ile davalı sigortalı arasında sigorta akti mevcut olup, sözleşmesinin tarafı davalı maliktir. KTK'nın 95/2. maddesine göre davacı sigorta şirketi zarar gören üçüncü kişiye ödediği bedeli, koşullarının gerçekleşmesi durumunda akidine rücu edebilir. (-B.K..Yargıtay 17.HD'nin 2016/10391 Esas, 2019/4112 Karar sayılı ilamı-) 2918 Sayılı KTK'nın 95.maddesine göre "Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez. Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene başvurabilir" şeklinde düzenleme getirilmiştir. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları B.4 maddesi uyarınca ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda kazaya sebebiyet veren sigortalıya rücu edebilir. B.4-b maddesinde ise tazminatı gerektiren olay, aracın ilgili mevzuat hükümlerine göre gereken ehliyetnameye sahip olmayan veya geçerliliğini yitirmiş sürücü sertifikasına sahip ya da ehliyetine geçici/sürekli el konulmuş kimseler tarafından sevk edilmesi veya trafik kurallarının ağır kusur ile ihlali sonucunda meydana gelmiş ise, meydana gelen zararların teminat dışı olduğu açıkça belirlenmiştir. Resmi Gazete'nin 18/07/1997 tarihli 23053 mükerrer sayısında yayınlanan ve kaza tarihi itibariyle geçerli olan Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin 75/h maddesine göre C sınıfı sürücü belgesi kamyon ve çekici kullanacaklara verilir. 75/k maddesine göre D sınıfı sürücü belgesi minibüs ve otobüs kullanacaklara verilir. 3/C-3 maddesine göre: otobüs, yolcu taşımacılığında kullanılan sürücüsü dahil 9 dan fazla oturma yeri olan motorlu taşıttır. Troleybüslerde bu sınıfa dahildir. Sürücüsü dahil oturma yeri 17 yi aşmayan otobüslere minibüs denir. Somut olayda, davalıya ait ... plakalı araç 19 kişilik ticari otobüstür. Sigortalı araç sürücüsü dava dışı ... İnebolu Trafik Büro Amirliği tarafından verilmiş olan C sınıfı sürücü belgesine sahiptir. Bu durumda, yukarıda açıklanan yasal hükümler gereğince ancak D sınıfı ehliyetnameye sahip olanlar tarafından sevk ve idare edilmesi mümkün olan sigortalı aracın C sınıfı ehliyetnameye sahip olan dava dışı sürücü tarafından sevk ve idare edilmesi sırasında kazanın meydana gelmesi karşısında, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları B.4-b maddesi kapsamında, sürücünün yeterli ehliyetnameye sahip olmaması nedeniyle, davacı yararına rücu koşullarının oluştuğu hususunda tereddüt bulunmamaktadır.

Hal böyle olunca da; davacı yararına Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları B.4-b maddesi kapsamında rücu koşullarının somut olayda gerçekleştiği, sigortacının; sigortalı araç sürücüsünün yeterli ehliyetnameye sahip olmaması nedeniyle üçüncü kişiye ödediği tazminatı KTK ve ZMMS genel şartları uyarınca kendi sigortalısına rücu etmesi halinde; sigortalının ödemesi gereken miktar, sigortacının üçüncü kişiye ödediği miktar olmayıp, bulunacak gerçek zararın sürücüsünün kusuruna isabet eden kısım olduğu gözetilerek (-B.K.z. Yargıtay 17.HD'nin 2016/4979 Esas, 2019/667 Karar sayılı ilamı-) ve bu ilkelere göre hazırlandığı anlaşılan bilirkişi ek raporuyla da davacının alacağının, icra takibine konu alacak miktarı kadar olduğunun belirlendiği de değerlendirilerek, icra takibine itirazın iptalini karar verilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. Ancak delillerin toplanmış olması nedeniyle belirlenen hukuka aykırılığın düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle kararın kaldırılması ve HMK'nın 353/1-b/2.maddesi hükmü gereğince esas hakkında yeniden hüküm tesisi gerekmiştir.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Gerekçe Uyarınca,

1)Bilgileri karar başlığında yazılı bulunan ilk derece mahkemesinin kararına karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, (HMK.m.353/1-b/2)

a)İstinaf yasa yoluna başvuran davacı tarafından yatırılan istinaf karar ve ilam harcının talep halinde kendisine iadesine,

b)İncelemenin duruşmasız olarak yapılması nedeniyle avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,

c)İstinaf aşamasında yapılan değer giderlerin taktiren istinaf eden üzerinde bırakılmasına,

2)İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2020/518 esas, 2022/750 karar sayılı ve 21/09/2022 tarihli kararının HMK.m.353/1-b/2.maddesi hükmü uyarınca kaldırılmasına,

a/Davalının İstanbul ... İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı dosyasındaki itirazın iptaline, takibin devamına,

b/Koşulları somut olayda gerçekleşmediğinden davacının icra inkar tazminatı isteminin reddine,

c/Alınması gerekli 1.060,44-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 187,50-TL harcın mahsubu ile bakiye 872,94-TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,

d/Davacı tarafından yapılan 187,50 TL başvurma harcı, 2.700,00 TL bilirkişi ücreti, 102,75 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam 2.990,25 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,

e/Davacı taraf vekille temsil olunduğundan, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 9.200,00-TL. vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,

f/6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabulucu ücretinin davalıdan alınıp maliyeye gelir kaydına, 3/Gider avansından geriye kalanın ilgilisine iadesine,Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde HMK.m.362/1-a maddesi gereğince miktarı itibariyle kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.09.02.2023