TÜRK VATANDAŞLIĞINA ALINMA BAŞVURUSUNUN REDDİNE DAİR İÇİŞLERİ BAKANLIĞI İŞLEMİNİN İPTALİ İSTEMİ - VATANDAŞLIĞA KABUL HUSUSUNDA İDARENİN YARGI KARARIYLA ZORLANAMAYACAĞI

Haziran 6, 2023 - 16:54

T.C.
ANKARA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ
10. İDARİ DAVA DAİRESİ
2022/5083 E.
2022/6284 K.
23.12.2022 T.

TÜRK VATANDAŞLIĞINA ALINMA BAŞVURUSUNUN REDDİNE DAİR İÇİŞLERİ BAKANLIĞI İŞLEMİNİN İPTALİ İSTEMİ ( Vatandaşlığa Kabul Konusunda İdarenin Egemenlik Hakkına Dayalı Mutlak Bir Takdir Yetkisi Bulunduğu - Mevzuatta Öngörülen Tüm Şartların Sağlanması Halinde Dahi Yabancıyı Vatandaşlığa Alıp Almamanın İdarenin Takdirinde Olduğu )

VATANDAŞLIĞA KABUL KONUSUNDA İDARENİN TAKDİR YETKİSİ ( İdareye Tanınan Takdir Yetkisinin Devletin Hükümranlık Hakkının Kullanımının Doğal Bir Sonucu Olduğu - Bu Nedenle Vatandaşlığa Kabul Hususunda İdarenin Yargı Kararıyla Zorlanamayacağı Hususları İle Mevzuatta Öngörülen Koşulları Taşıyan Herkesin İsteği Halinde Türk Vatandaşlığına Mutlak Bir Şekilde Kabul Edilebileceği Yolunda Pozitif Hukukumuzda İdareye Bağlı Yetki Tanıyan Herhangi Bir Hüküm Bulunmadığı )

VATANDAŞLIĞA KABUL HUSUSUNDA İDARENİN YARGI KARARIYLA ZORLANAMAYACAĞI ( Mevzuatta Öngörülen Koşulları Taşıyan Herkesin İsteği Halinde Türk Vatandaşlığına Mutlak Bir Şekilde Kabul Edilebileceği Yolunda Pozitif Hukukumuzda İdareye Bağlı Yetki Tanıyan Herhangi Bir Hüküm Bulunmadığı - Mevzuat Kapsamında Davalı İdareye Tanınan Takdir Yetkisi Çerçevesinde Tesis Edilen Dava Konusu İşlemde Hukuka Aykırılık ve Aksi Yöndeki İdare Mahkemesi Kararında da Hukuki İsabet Bulunmadığı )

5901/m. 12

ÖZET : Dava, Türk Vatandaşlığına alınma talebiyle yapılan başvurunun kamu düzeni ve milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek halin bulunduğundan bahisle reddine dair İçişleri Bakanlığı işleminin iptali istemine ilişkindir.

Uyuşmazlıkta, davacının, istisnai olarak Türk vatandaşlığına alınma talebinin, Emniyet Genel Müdürlüğü'nce davacı hakkında yapılan arşiv araştırmasında, "davacının kamu güvenliği ve kamu düzeni bakımından sakıncalı olabileceği" tespitlerine yer verilmesi üzerine milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil ettiği gerekçesiyle takdir yetkisi kapsamında reddedildiği anlaşılmakta olup, vatandaşlığa kabul konusunda idarenin egemenlik hakkına dayalı mutlak bir takdir yetkisi bulunduğu, mevzuatta öngörülen tüm şartların sağlanması halinde dahi yabancıyı vatandaşlığa alıp almamanın idarenin takdirinde olduğu, idareye tanınan takdir yetkisinin devletin hükümranlık hakkının kullanımının doğal bir sonucu olduğu, bu nedenle vatandaşlığa kabul hususunda idarenin yargı kararıyla zorlanamayacağı hususları ile mevzuatta öngörülen koşulları taşıyan herkesin isteği halinde Türk vatandaşlığına mutlak bir şekilde kabul edilebileceği yolunda pozitif hukukumuzda idareye bağlı yetki tanıyan herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.

Açıklanan Nedenlerle; mevzuat kapsamında davalı idareye tanınan takdir yetkisi çerçevesinde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık, aksi yöndeki idare mahkemesi kararında da hukuki isabet bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığından Davalı idare istinaf isteminin kabulüne karar verilmesi gerekir.

İSTEMLERİN KONUSU : Ankara 18. İdare Mahkemesi'nce verilen 22/04/2022 gün ve E: 2021/1612, K: 2022/1021 Sayılı kararın kaldırılması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem : Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşlığı bulunan davacı tarafından, istisnai olarak Türk Vatandaşlığına alınması talebiyle yapılan başvurunun kamu düzeni ve milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek halin bulunduğundan bahisle reddine dair 08.02.2021 tarih ve 2021/11 Sayılı İçişleri Bakanlığı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : Ankara 18. İdare Mahkemesi'nin 22/04/2022 gün ve E: 2021/1612, K: 2022/1021 Sayılı kararı ile; davacının Türk vatandaşlığına alınmak için yaptığı başvurunun, Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni bakımından sakıncalı olabileceği şeklindeki bilgiye istinaden reddedildiği görülmekte ise de, buna ilişkin somut bir bilgi ve belgenin dosyaya sunulmadığı, davacının Milli Güvenlik ve Kamu Düzenini tehdit eden hangi faaliyet veya oluşumla ilgisinin bulunduğuna yönelik bir tespitin bulunmadığı, ayrıca Milli İstihbarat Teşkilatı tarafından yapılan arşiv araştırmasının olumlu olduğu anlaşılmakta olup, Türkiye'de bulunduğu süre zarfında hakkında herhangi bir adli veya idari işlem bulunmayan, eşi ve yedi çocuğuyla birlikte aile birliği içerisinde yaşayan davacının, Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni bakımından sakıncalı olduğuna yönelik içeriği ve mahiyeti somut olarak belirtilmeyen bilgiye dayanılarak Türk vatandaşlığı başvurusunun reddi yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

İSTİNAF EDENLERİN İDDİALARI :

Davalı idare istinaf başvuru dilekçesi ile; 5901 Sayılı Kanun'un 12. maddesi hükmü uyarınca vatandaşlığın kazanılması konusunda devletin egemenlik hakkı bulunduğu, idareye tanınan takdir hakkını ortadan kaldıracak nitelikte karar verilemeyeceği ileri sürülerek kararın kaldırılması ve davanın reddi yolunda karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACI

SAVUNMASININ ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 10. İdari Dava Dairesi'nce işin gereği görüşüldü:

KARAR : İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY:

Dava; Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşlığı bulunan davacı tarafından, istisnai olarak Türk Vatandaşlığına alınması talebiyle yapılan başvurunun kamu düzeni ve milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek halin bulunduğundan bahisle reddine dair 08.02.2021 tarih ve 2021/11 Sayılı İçişleri Bakanlığı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun "Türk vatandaşlığının kazanılmasında istisnai haller" başlıklı 12. maddesinde; "(1) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla Cumhurbaşkanı kararı ile aşağıda belirtilen yabancılar Türk vatandaşlığını kazanabilirler.

a-) Türkiye'ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler.

b-) (Ek: 28/7/2016-6735/27 md.) 4/4/2013 tarihli ve 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 31. maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca ikamet izni alanlar ile Turkuaz Kart sahibi yabancılar ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu.

c-) Vatandaşlığa alınması zaruri görülen kişiler.

d-) Göçmen olarak kabul edilen kişiler.

(2) (Ek: 19/10/2017-7039/29 md.) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek hali bulunanların talepleri Bakanlıkça reddedilir." kuralı getirilmiş, "Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılmasında usul ve esaslar" kenar başlıklı 19. maddesinde; "(1) Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılardan başvuru için gerekli şartları taşıyanların adına vatandaşlık dosyası düzenlenir ve karar verilmek üzere Bakanlığa gönderilir. Bakanlıkça yapılacak inceleme ve araştırma sonucunda durumu uygun bulunanlar Bakanlık kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilirler, uygun görülmeyenlerin talepleri ise Bakanlıkça reddedilir. (2) 12. madde uyarınca Türk vatandaşlığını kazanma işlemleri Bakanlıkça yürütülür.", "Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılması" kenar başlıklı 10. maddesinde; "(1) Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir yabancı, bu Kanunda belirtilen şartları taşıması halinde yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir. Ancak, aranan şartları taşımak vatandaşlığın kazanılmasında kişiye mutlak bir hak sağlamaz" düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Dava dosyasındaki belge ve bilgilerin incelenmesinden; Uygur Türkü olup Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşlığı bulunan davacının, eşi ve yedi çocuğu ile birlikte 5901 Sayılı Kanun'un 12. maddesi uyarınca Türk Vatandaşlığı'na alınmak üzere başvuruda bulunduğu, yapılan araştırmalar neticesinde davacı hakkında Emniyet Genel Müdürlüğü'nün 05.11.2019 tarih ve 181032 Sayılı yazısı ile "Kamu Güvenliği ve Kamu Düzeni bakımından sakıncalı olabileceğinin değerlendirildiğinin" bildirilmesi üzerine talebinin ilgili kanun ve mevzuat hükümlerinde aranılan şartları taşımadığı gerekçesiyle 08.02.2021 tarih ve 2021/11 Sayılı işlem ile reddedilerek 02.03.2021 tarihinde davacıya tebliğ edilmesi üzerine anılan işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, mevzuat kapsamında davalı idareye tanınan takdir yetkisi çerçevesinde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık, aksi yöndeki idare mahkemesi kararında da hukuki isabet bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

SONUÇ : Açıklanan Nedenlerle;

1-)Davalı idare istinaf isteminin KABULÜNE,

2-)Ankara 18. İdare Mahkemesi'nce verilen 22/04/2022 gün ve E:2021/1612, K:2022/1021 Sayılı kararın KALDIRILMASINA,

3-)2577 Sayılı Kanun'un değişik 45/4 maddesi uyarınca yeniden yapılan inceleme sonucunda DAVANIN REDDİNE,

4-)Aşağıda dökümü yapılan mahkeme safhasına ait 250,85-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,

5-)İstinaf safhasında davalı idare tarafından karşılanan 82,00-TL posta gideri ile yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 5.500,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,

6-)Posta gideri avansından artan miktarın davalı idareye verilmesine,

7-)2577 Sayılı Kanun'un değişik 45.maddesinin 6. fıkrası uyarınca kesin olarak, 23.12.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.