VEKALET ÜCRETİNİN İFLAS MASASINA KAYIT VE KABULÜ İSTEMİ - RÜÇHAN HAKKI - İSTİNAF ETMEYEN TARAFIN TEMYİZ TALEBİ
T.C.
YARGITAY
6. HUKUK DAİRESİ
2023/745 E.
2023/652 K.
20.2.2023 T.
VEKALET ÜCRETİNİN İFLAS MASASINA KAYIT VE KABULÜ İSTEMİ ( Avukatlık Kanunu Md.166 Uyarınca Avukatın Kendi Çalışması Sonucunda Müvekkilinin Muhafaza Ettiği veya Kazandığı Mallar ve Davadaki Diğer Taraftan İlam Gereğince Tahsil Edilecek Para Yahut Alınacak Mallar Üzerinde Avukatın Vekalet Ücretinden Dolayı Rüçhan Hakkı Olduğu Ancak Bu Şekilde Kazanılmış Bir Alacak Yok İse Bu Alacak 4. Sıraya Yazılacağından Mahkemece Bu Hususa İlişkin Gerekli Araştırma Yapılmaksızın Karar Verilmesinin Hatalı Olduğu )
RÜÇHAN HAKKI ( Kayıt Kabul - Avukatlık Kanunu Md.166 Uyarınca Avukatın Kendi Çalışması Sonucunda Müvekkilinin Muhafaza Ettiği veya Kazandığı Mallar ve Davadaki Diğer Taraftan İlam Gereğince Tahsil Edilecek Para Yahut Alınacak Mallar Üzerinde Avukatın Vekalet Ücretinden Dolayı Rüçhan Hakkı Olduğu/Mahkemece Bu Hususa İlişkin Gerekli Araştırma Yapılarak Karar Verilmesi Zorunluluğu )
İSTİNAF ETMEYEN TARAFIN TEMYİZ TALEBİ ( Vekalet Ücretinin İflas Mamasına Kayıt Kabulü İstemi - 6100 SK Md.361/1 Uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince Verilen Kararlara Karşı Tebliğ Tarihinden İtibaren İki Hafta İçinde Temyiz Yoluna Başvurulabileceği/İlk Derece Mahkemesi Kararının Davacı Vekilince İstinaf Edilmediğinden Bahisle Kararı İstinaf Etmeyen Tarafın Temyiz Etme Hakkı Bulunmayacağının Kabulü Gerektiği )
2004/m.223,235
1136/m.166
ÖZET : Uyuşmazlık, avukatlık ücretinin iflas masasına kayıt kabulü istemine ilişkindir.
Avukatlık Kanunu m.166 uyarınca avukatın kendi çalışması sonucunda müvekkilinin muhafaza ettiği veya kazandığı mallar ve davadaki diğer taraftan ilam gereğince tahsil edilecek para yahut alınacak mallar üzerinde avukatın vekalet ücretinden dolayı rüçhan hakkı vardır. Ancak bu şekilde kazanılmış bir alacak yok ise bu alacak 4. sıraya yazılmalıdır. Bu itibarla mahkemece bu hususa ilişkin gerekli araştırma yapılmaksızın karar verilmiş olması doğru görülmemiş hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
DAVA : Taraflar arasındaki görülen kayıt kabul davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesince verilen davalı vekilinin diğer hususlara ilişkin istinaf başvurusunun esastan reddine, ilk derece mahkemesince verilen kararın harç ve vekâlet ücreti yönünden düzeltilmesi suretiyle yeniden esas hakkında karar verilmesine ve davanın kısmen kabulüne ilişkin karar taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 15. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesince bozma kararına karşı direnilmiştir. Direnme kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edildikten Hukuk Genel Kurulu tarafından Bölge Adliye Mahkemesi kararının ve Dairemizin kararının ortadan kaldırılmasına, taraf vekillerinin ilk karara yönelik temyiz itirazlarının incelenmek üzere dosyanın dairemize gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR : I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkili ile müflis davalı kooperatif arasında imzalanan avukatlık ücret sözleşmesi uyarınca ödenmesi gereken vekâlet ücretinin ödenmediğini, iflâs masasına yapılan başvuru üzerine iflâs masasının alacağını kısmen kabul ettiğini, bakiyesini reddettiğini, ileri sürerek kalan tutarın da iflâs masasına kayıt ve kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde, iflâs idaresinin yaptığı incelemenin ve verdiği kararın doğru olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi 11.07.2017 tarihli ve 2010/357 E., 2017/561 K. sayılı kararı ile; davacı ile kooperatif yönetim kurulu üyeleri arasında imzalanan sözleşmenin geçersizliği sonucunu doğuran herhangi bir iddia ileri sürülüp kanıtlanmadığından sözleşmenin geçerli olduğunun kabul edildiği, sözleşme kapsamında açıkça aylık 1.000TL ücret alacağı ve vekâlet ücretinin belirlenmesinde Türkiye Barolar Birliğinin belirlediği asgari ücret tarifesinin uygulanması ile ödenmesi gereken vekâlet ücretinin hesaplanması için bilirkişi raporu alındığı, bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen tutar uyarınca davanın kısmen kabulüyle davacı alacağının iflâs masasının üçüncü sırasına kayıt ve kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesi'nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesi 25.09.2019 tarih 2018/379 Esas 2019/1456 Sayılı kararı ile Avukatlık Kanunu'nun 166. maddesinin 2. fıkrasına göre, iş sahibinin iflâsı hâlinde avukatlık ücretinin rüçhanlı olduğu, 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun (İİK) 206. maddesine göre alacağın üçüncü sırada masaya kaydedildiği, ilk derece mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin diğer hususlara ilişkin istinaf başvurusunun esastan reddine; masaya kayıt davalarının belirli bir para alacağının tahsilini değil, bu alacağın o iflâs tasfiyesinden karşılanıp karşılanmayacağının ve eğer karşılanacaksa ne oranda karşılanacağının hüküm altına alındığı davalardan olup maktu harç ve vekâlet ücretine tâbi olduğu, ilk derece mahkemesince, nispi harç ve vekâlet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle bu yönden davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi kararının düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesine, davanın kısmen kabulü alacağın iflâs masasının üçüncü sırasına kayıt ve kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz başvurusunda bulunmuştur.
2. Yargıtay (kapatılan) 15.Hukuk Dairesi 21.06.2021 tarih ve 2021/1628 Esas, 2021/2866 Karar sayılı ilamında; Avukatlık Kanunu'nun 166. maddesi uyarınca avukatın kendi çalışması sonucunda müvekkilinin muhafaza ettiği veya kazandığı mallar üzerinde rüçhan hakkı olduğu aksi takdirde alacağın 4. sıraya yazılması gerektiğinden bahisle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
3. Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 13.12.2021 tarih 2021/5978 Esas, 2021/2193 Karar sayılı ilamla hükümdeki maddi hatayı bilahare düzeltmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Verilen Direnme Kararı
1.Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesinin 15.02.2022 tarihli ve 2021/2339 Esas, 2022/197 Karar sayılı kararı ile avukatın doğrudan iflâs sıra cetvelinde üçüncü sıraya girmesi gerektiği gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
2.Direnme kararı süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
VI. HUKUK GENEL KURULU KARARI
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 10.11.2022 tarih 2022/(15)6-578 Esas 2022/1491 Karar sayılı kararıyla Bölge Adliye Mahkemesince verilen ilk karar taraf vekillerince temyiz edildiği hâlde, davacı vekilinin temyiz itirazlarının Dairemizce incelenmediğinden bahisle temyiz itirazlarının incelenmesi için Dairemiz bozma kararının ve Bölge Adliye Mahkemesi'nin direnme kararının kaldırılmasına, dosyanın incelenmek üzere Dairemize gönderilmesine karar verilmiştir.
VII. HGK KARARI SONRASI DAİRECE YAPILAN DEĞERLENDİRME
Dairemizin 21.06.2021 tarihli ve 2021/1628 E., 2021/2866 K. sayılı kararının HGK'nın 10.11.2022 tarihli 2022/(15)6-578 Esas 2022/1491 Karar sayılı kararı ile kaldırılması sonucu temyiz eden davacı ... vekilinin 22.03.2022 tarihli ve davalı Müflis S.S. Elit Yuvam Konut Yapı Koop. ... vekilinin 16.03.2022 tarihli temyiz dilekçelerinin incelenmesine karar verilmiştir.
VIII. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesi'nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; hükmün yargılama gideri ve vekalet ücreti yönünden hatalı olduğunu öne sürerek bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; bilirkişi raporlarının çelişkili olduğunu, davacı alacağının 3. sıraya kaydedilmesinin hatalı olduğunu, davacının müflis kooperatiften alacağı bulunmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, avukatlık ücretinin iflas masasına kayıt kabulü istemine ilişkindir
2. İlgili Hukuk
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369. maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371. maddeleri, 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanununun 223. ve 235. maddeleri, 1136 Sayılı Avukatlık Kanununun 166. maddesi.
3. Değerlendirme
1. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 361. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bölge adliye mahkemesince verilen kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde temyiz yoluna başvurulabilir. İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekilince istinaf edilmediğinden, kararı istinaf etmeyen tarafın temyiz etme hakkı bulunmamaktadır.
2. Avukatlık Kanunu'nun 166. maddesi uyarınca avukatın kendi çalışması sonucunda müvekkilinin muhafaza ettiği veya kazandığı mallar ve davadaki diğer taraftan ilam gereğince tahsil edilecek para yahut alınacak mallar üzerinde avukatın vekalet ücretinden dolayı rüçhan hakkı vardır. Ancak bu şekilde kazanılmış bir alacak yok ise bu alacak 4. sıraya yazılmalıdır. Bu itibarla mahkemece bu hususa ilişkin gerekli araştırma yapılmaksızın karar verilmiş olması doğru görülmemiş hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı tarafın temyiz isteminin reddine,
2. Davalı tarafın Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulüyle Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesinin 2018/379 Esas 2019/1456 Karar sayılı ve 25.09.2019 tarihli kararının kararının, davalı yararına BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalıya iadesine,
Aşağıda yazılı harcın temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 20.02.2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
