YENİLEME SÖZLEŞMESİNDE KİRA BEDELİ EMSAL VE RAYİÇLERE UYGUN DEĞİL İSE YENİLEME SÖZLEŞMENİN İMZALANMASINDAN İTİBAREN 5 YIL GEÇMEMİŞ OLSA DAHİ İLK SÖZLEŞMENİN BAŞLANGICINA GÖRE GEÇEN SÜRE GÖZETİLEREK ŞARTLARI VARSA KİRA PARASININ HAK VE NESAFETE GÖRE TESPİTİ TALEP EDILEBILIR

T.C.

Yargıtay

6. Hukuk Dairesi         

2015/5957 E. 

2016/478 K.

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin tespiti

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, davalının davaya konu taşınmazda kiracı olduğunu, davalının son dönemde yıllık brüt 450.000 TL kira bedeli ödediğini, kira bedelinin emsallere göre düşük kaldığını belirterek, yeni dönem kirasının 01.01.2013 tarihinden itibaren aylık brüt 162.000 TL olarak tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı ile son olarak 01.01.2010 tarihli 2 yıl süreli kira sözleşmesi yapıldığını, sözleşmede kira bedelinin ilk yıl için yıllık brüt 300.000 TL, ikinci yıl için brüt 350.000 TL olarak belirlendiğini, müvekkilinin 56 yılllık kiracı olduğunu, talep edilen kira miktarının rayici yansıtmadığını, talep edilen dönemde arttırım yapılarak kira bedelinin yıllık brüt 645.000 TL’ye çıkartılarak ödendiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece 01.01.2009 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesi dikkate alınarak hak ve nesafet ilkesine göre aylık kira bedelinin 01.01.2014 tarihinden itibaren brüt 3.600 TL olarak tespitine karar verilmiştir.
Kiralanan iş yeri olup, TBK.nun 344.maddesi uyarınca taraflar arasındaki kira ilişkisinin kurulmasından itibaren 5 yıldan fazla bir zaman geçmiş ise, kural olarak yeni dönem kira parasının hâkim tarafından hak ve nesafet kurallarına göre saptanması gerekir.

Yenileme sözleşmesinde kira bedeli emsal ve rayiçlere uygun değil ise yenileme sözleşmenin imzalanmasından itibaren 5 yıl geçmemiş olsa dahi ilk sözleşmenin başlangıcına göre geçen süre gözetilerek şartları varsa kira parasının hak ve nesafete göre tespiti talep edilebilir.
Somut olayda mahkemece 01.01.2010 başlangıç tarihli yenileme sözleşmesi ile belirlenen kira bedelinin imzalandığı tarih itibariyle emsal ve rayiçlere uygun olup olmadığı üzerinde durulmaksızın kira parasının hak ve nesafete göre tespitine karar verilmiş olması doğru değildir.
Mahkemece yapılacak iş; 2010 yılında yapılan sözleşmenin rayici yansıtıp yansıtmadığı, usulüne uygun toplanacak emsallerle birlikte mahallinde yapılacak keşifle belirlenerek, rayice uygun olması durumunda endeks uygulanarak aksi halde hak ve nesafete göre kira bedelinin belirlenmesi gerektiğinden eksik incelemeye dayalı hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 27/01/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.