YILLIK İZİNDEKİ MEMUR EVRAK İMZALAYABİLİR Mİ?

Cevap: Anayasanın 50. maddesine göre dinlenme hakkı Anayasal bir hak olup, ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartlarının kanunla düzenlenmesi gerekmektedir. Bu hükme uygun olarak 657 sayılı Kanunun 102. maddesinde, Devlet memurlarının yıllık izin süresinin, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gün olduğu, zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebileceği hüküm altına alınmış, 103. maddesinde ise yıllık izinlerin, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabileceği ifade edilmiştir. Amirler kamu hizmetlerinde aksama yaşanmaması için bazı durumlarda hem izin süresine, hem de izin dönemine müdahalede bulunabilmektedir.

İzin kullanımı sebebiyle kamu hizmetlerinde aksama yaşanmaması için uygulanan yöntemlerden biri vekalet uygulamasıdır. 657 sayılı Kanunun 86. maddesine göre memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması ve görevden uzaklaştırma hallerinde yerlerine kurum içinden, kurum dışından veya açıktan vekil atanabilmektedir. İzne ayrılan memur idari hiyerarşi içinde bir görev yürütüyor ise yerine bir vekil atanmakta, izin süresince görev ve yetkiler vekil tarafından yerine getirilmektedir.

İzin onayı ile birlikte bir taraftan izin süresince memura Anayasal hakkı olan dinlenme hakkı kullandırılırken diğer taraftan idare izin kullanan personelin yürüttüğü hizmetlerden dolayı hizmet açığı yaşanmadığını, gerekli planlamayı yaptığını kabul etmektedir. Yani izin dönemi boyunca memurun hizmetine ihtiyaç duymadığını örtülü olarak beyan etmektedir. Çok sıklıkla uygulanmasa bile bazı acil ve olağanüstü durumlarda bireysel bazda hizmetine ihtiyaç duyulan izindeki memur göreve çağrılabilmektedir. Danıştay 5. Dairesinin K.1984/569 sayılı Kararında yıllık iznini kullandığı sırada hizmetine ihtiyaç duyulan personelin göreve çağrılmasında mevzuata aykırılık olmadığı, böyle bir çağrı üzerine personelin göreve başlaması gerektiği, göreve dönmeme halinin on günü aşması halinde memurun çekilmiş sayılacağı belirtilmiştir.

Yıllık izinde iken (vatandaşın bazı işlerinin beklememesi ve işlerin birikmemesi için) resmi evrak tanzim etmeyi ve imzalamayı mümkün kılan veya engelleyen bir mevzuat bulunmuyor. Ancak bu durum dinlenme hakkının amacı, idari işleyiş ve yetki bakımından bazı sorunları beraberinde getirecektir.

Yıllık izin kullanan memurun izin döneminde kendi isteğiyle görev yerine gelerek mesai yapması uygulama sorunlarına yol açabilecektir. Yerine bir vekil tayin edilmiş ise memurun ben asilim diyerek evrak imzalaması mümkün olacak mıdır? Kanaatimizce böyle bir durum idari işleyiş bakımından sorunludur. Yetki konusu gündeme gelecek işlemlerin hukukiliği tartışmaya açılabilecektir. Diğer taraftan idare personelinin iznini işlerini düşünmeden rahat bir şekilde geçirmesini sağlamalıdır. İki de bir personelin aranarak işle ilgili rahatsız edilmesi dinlenme hakkının kullanımını olumsuz etkileyecektir. Memurlarla ilgili olmasa da İş Kanununda İzin hakkının etkin kullanımı konusunda işçiye de sorumluluk yükleyen örnek bir düzenleme bulunmaktadır. Kanunun 58. maddesine göre yıllık ücretli izin döneminde ücret karşılığı bir işte çalışan işçiden, izin süresi için ödenen ücret geri alınabilmektedir.

Mülga Devlet Personel Başkanlığının 21.12.2011 tarihli ve 22471 sayılı yazısında, hastalık raporunda belirtilen istirahat süresi bitmeden Devlet memurunun göreve başlamak istemesi halinde iyileştiğine dair rapor ibraz etmesi gerektiği ifade edilerek, hastalık izni kullanan memurun izin süresi bitmeden isteğiyle bile olsa görevine dönemeyeceği vurgulanmıştır.

Sonuç olarak, konuya ilişkin açık bir mevzuat hükmüne rastlanmamakla birlikte olağan şartlarda memurun isteğiyle de olsa görev yerine giderek çalışmasının yerinde olmayacağını, yukarıda özetlediğimiz sorunları beraberinde getireceğini, olağanüstü durumlarda hizmetine ihtiyaç duyulan personelin izninin kesilebileceğini, memurun bu durumda görevine dönmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.